صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : سیدمحمود علایی طالقانی فرزند ابوالحسن

موضوع : سیدمحمود علایی طالقانی فرزند ابوالحسن


متن سند:

فرستنده : 313 محترما به عرض می رساند.
ف.
مشخصات و اتهام.
نامبرده بالا دارنده شناسنامه شماره ــــ متولد سال 1284 مذهب مسلمان تبعه ایران.
متأهل دارای 10 فرزند شغل فعلی امامت مسجد هدایت و تدریس در مسجد سپهسالار ساکن تهران خیابان امیریه کوچه قلعه وزیر منزل شخصی شماره تلفن 27612 به علت فعالیت مضره از طرف مامورین انتظامی دستگیر و از تاریخ 4 /11 /41 به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت با صدور قرار بازپرس نظامی در زندان قزل قلعه بازداشت می باشد.
.
سوابق قبلی به موجب محتویات پرونده مشارالیه عضو شورای 20 نفری و طرفدار دکتر مصدق و امضاءکننده اعلامیه شورای بیست نفری جبهه ملی و اعلام جرم علیه انتخابات دوره 20 مجلس شورای ملی می باشد در جریان تجدید فعالیت و تظاهرات و میتینگهای جبهه ملی جدید دخالت و شرکت داشته و در تظاهرات و اجتماعات مصدقی ها در مسجد هدایت و دبستان الفباء و منزل علی بابایی به نفع جبهه ملی سخنرانی می کرده است و در حال حاضر عضو نهضت آزادی و با مهندس بازرگان همکاری های لازم را نموده و به علاوه با عده ای از فرهنگیان انجمن هایی به نام انجمن اسلامی معلمین.
دانشجویان اسلامی.
دانش آموزان اسلامی.
مهندسین اسلامی تشکیل و مشغول فعالیت گردیده اند.
به موجب اطلاعات متعددی که به ساواک واصل گردیده وی هر موقع میسر باشد به سخنرانیهای انتقادآمیز مبادرت می نماید مخصوصا شبهای جمعه در مسجد هدایت تحت عنوان تفسیر قرآن برای دانشجویان و عده ای مستمع دیگر از هیأت حاکمه انتقاد می نماید ضمنا در جبهه ملی هر موقع جلسه تشکیل می شود ایشان نیز که از اعضای مؤثر جبهه می باشد فعالیت و سخنرانی های انتقادآمیز می نماید.
مشارالیه در سال 40 نیز به علت فعالیت مضره دستگیر و از تاریخ 30 /4 /40 به اتهام اقدام بر ضدامنیت داخلی مملکت با صدور قرار بازپرس نظامی بازداشت و پس از بازجویی های لازمه قرار بازداشت صادره درباره او به قرار التزام عدم خروج از حوزه قضایی تهران تبدیل و از زندان آزاد گردیده است.
مشارالیه پس از خروج از زندان مجددا دست به فعالیت های گذشته خود زده و اصولاً مردی متعصب و مومن به جبهه ملی بوده و در هر موقع و هر زمان مناسبی از دستگاه و هیأت حاکمه انتقاد می نماید.
اظهارات متهم مشارالیه ضمن بازجویی اظهار می دارد در سال 34 به اتهام رفت و آمد با فدائیان اسلام در مسجد به مدت یک شب و چند ساعت در حضیره القدس1 بازداشت بودم و در سال 36 و 37 به علت انتقاد حمله به کانال سوئز از طرف شهربانی به مدت یک شب بازداشت و یک مرتبه نیز در سال 40 درباره رفتن به مزار شهدای 30 تیر به مدت سه شب در زندان موقت شهربانی بازداشت شده ام.
می افزاید در حدود اوایل سال 40 وارد جمعیت نهضت آزادی ایران شدم و هم اکنون به عضویت خود باقی هستم ضمنا به مدت یک ماه است که به عضویت شورای مرکزی جبهه ملی درآمده ام ولی به علت زیادی کار فقط در این شورا یک مرتبه شرکت نموده ام سپس در مورد رفراندم و اصول ششگانه مصوبه می گوید از لحاظ اجتماعی همان است که اعلامیه جبهه ملی گفته و از لحاظ دینی همان است که آقایان مراجع تقلید گفته اند.
ضمن بازرسی مجدد مشارالیه بیان می نماید چون اساسنامه جمعیت نهضت آزادی ایران را مطابق با اصول اسلامی و قانون اساسی تشخیص دادم وارد جمعیت مذکور گردیدم و بر حسب وظیفه دینی که دارم سهم و نقشی در همین مورد به عهده ام محول گردیده است ادامه می دهد در تمام سخنرانیهای مذهبی خود بر حسب وظیفه اسلامی و طرفداری از قانون اساسی به کسانی که از اصول اسلامی و قانون اساسی منحرف شوند انتقاد می کنم و بیشتر حکومتها را مسئول می دانم و از شخصی نام نمی بردم قانون اساسی توسط علما و مجتهدین تدوین یافته همگی افراد ملت حق حمایت از قانون اساسی که حافظ شئون اشخاص و افراد است دارند تعطیل مجلس در این مدت انحراف است و بر هم زدن قانون اساسی و تصویب نامه های اخیر هم برخلاف قانون اساسی می باشد.
سپس در مورد سؤال این که منظورتان کدام تصویبنامه می باشد پاسخ می دهد همان تصویب نامه ای که با قیام علما موقوف الاجرا شد.
حق انتخاب بانوان و الغای حق مالکیت درباره زمین ها و دهات زیرا قانون اساسی مالکیت را محترم شمرده است.
می افزاید رفراندم به طورکلی درباره قانون و تغییر آن و یا تغییر رژیم است ولی موادی که به رفراندم گذارده شده در مورد اصلاحات ملکی اسلام خود نظری دارم که چون کشور اسلامی است و قانون اساسی هم تصریح داد احتیاج به رفراندم ندارد و بی مورد است درباره الغاء عنوان ارباب رعیتی مراجعه به آراء عمومی مسخره است و قرآن این عناوین را در هزار و چهار صد سال پیش ملغی کرد و سپاه دانش هم مخالفی ندارد تا محتاج به مراجعه به آراء عمومی باشد تصویب نامه دولت هم اگر حق دولت است احتیاج نیست و اگر حق دولت نیست باید در مجلس تأیید شود.
نظریه : نظر بازجو مربوطه حاکی است نامبرده شخصی است جاه طلب علاقمند و متعصب به جمعیت نهضت آزادی و جبهه ملی که برای حصول نظرات جبهه ملی از هرگونه اقدام تبلیغ آمیز خودداری نمی نماید می گوید به علت اختناقی که دولت ایجاد کرد جمعیت مذکور به طور مرتب تشکیل نمی شود لیکن به موجب مدارک موجود مسجد هدایت را میدان عملیات، توهین، تبلیغ و حمله به دستگاه هیأت حاکمه ساخته است.
در جایی با اصلاحات ارضی موافق و در جای دیگر به حکم شرعی آنرا مخالف با قوانین اسلام می داند می گوید قوانین اسلام حاکم بر همه امور و حتی مقام سلطنت می باشد در جایی اضافه می کند پاره ای از وزراء قصد خیانت به این مملکت دارند آنها که نطق شاه را دیکته نموده اند قصد خیانت به او را داشته اند اگر من در قم حضور داشتم دست اعلیحضرت را می بوسیدم و او از ادای آن مطالب باز می داشتم ارسنجانی قصد خیانت به این مملکت را دارد همه مسئولین امور کارها را خراب کرده بعد به نام شاه تمام می کنند و یک یک خودشان را به کنار می کشانند سخنرانیهای ارسنجانی مشمئزکننده و بی شرمانه می باشد نطقها او همه اش تحریک آمیز است حال خواهید دید که چه اوضاعی بپا خواهد شد خداوند عاقبت این مملکت را بخیر گرداند کاری انجام داده اند که خودشان پی به افتضاحش برده اند شاه مقام غیرمسئول است حق دخالت در حکومت ندارد.
نامبرده در پایان مصاحبه اشاره به علاقمندی خود به افکار و عقاید سوسیالیستها نموده است.
به هر جهت آنچه که از بازجویی و مصاحبه مستفاد می گردد اعضای جبهه ملی و جمعیت نهضت آزادی که تا این حد از قانون اساسی جانبداری می نمایند همگان را سعی بر آن است که خود را طرفدار قانون نشان داده و هیأت حاکمه را قانون شکن مستبد ـ قلدر و زورگو خطاب کنند این عده در هر مکان و محفل چه در حین بحث و جدل و چه ضمن خطابه و تفسیر قانون و چه در مقام بازجویی و محضر بازپرس سعی وافی دارند کلیه عملیات خود را منطبق با قانون اعلام و قلمداد نمایند و حتی جدیت دارند نشان دهند که اساسنامه جمعیت و یا حزب شان در کادر قانون اساسی تدوین یافته است ولی از آنجایی که جملگی معتقد و پیرو مکتب سوسیالیزم می باشند روزی که بر مرکب مراد سوار شوند و سلاح قدرت بدست گیرند از همان حربه برنده (رفراندم) استفاده کرده و اعلام تغییر رژیم خواهند نمود.
اینک با عرض مراتب فوق در صورت استقرار اراده عالی چنانچه اجازه فرمایند پرونده مشارالیه جهت تعقیب قانونی به دادستانی ارتش احاله گردد.
صدور هرگونه دستوری منوط به اوامر عالی است.

توضیحات سند:

1ـ حضیره القدس بهائیان حجت الاسلام والمسلمین محمّدتقی فلسفی، در خاطرات خود، پیرامون ماجرای بهائیها، قضایای حضیره القدس را به طور تفصیل بیان داشته است.
بخصوص موضعگیری دقیق مرحوم آیت الله بروجردی ...
ـ که منجر به مبارزه علیه بهائیها شد و با هیجان عمومی و نگرانی شاه از حرکت مردم، دستور بسته شدن حظیره القدس صادر گردید.
(خاطرات حجت الاسلام محمّدتقی فلسفی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، صص 185 ـ 200)

منبع:

کتاب آیت‌الله سید محمود طالقانی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 354





صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.