درباره: خلیل ملکی رهبر جامعه سوسیالیست‌ها
تاریخ سند: 25 دی 1346
درباره: خلیل ملکی رهبر جامعه سوسیالیست‌ها
متن سند:
از: ۳۱۲تاریخ: 25 /10 /46
درباره: خلیل ملکی رهبر جامعه سوسیالیست‌ها
محترماً به استحضار می‌رساند.
در اجرای اوامر صادره با نامبرده بالا ملاقات بعمل آمد مشارالیه ضمن این که تقاضا دارد اجازه داده شود دو کتاب باسامی پلانیفیکاسیون (اقتصاد شتابزده) و ملل فقیر که بوسیله او ترجمه و توسط باشگاه مهرگان چاپ ولی از طریق ساواک از انتشار آن جلوگیری شده توزیع گردد در عین حال با توجه به این که در بین جوانان و طبقه روشنفکر مملکت در حال حاضر نوعی خلاء فکری وجود دارد و احتمال گرایشات انحرافی و مضره در افکار آنان می‌رود از طرف دیگر مجله علم و زندگی که به مدیریت و توسط او در گذشته منتشر می‌شده و بوسیله ساواک از انتشار آن جلوگیری بعمل آمده برای هدایت نسل جوان و مبارزه با افکار کمونیستی و همچنین قرار گرفتن در نقش انتقادی سازنده مجدداً اجازه داده شود که مجله مزبور بوسیله او و با مسئولیت او منتشر گردد. نامبرده می‌افزاید که فعلاً قصد ندارد با انتشار این مجله سازمان سیاسی خاصی را ایجاد یا احیاء نماید و بعلاوه مایل است که در صورت کسب اجازه انتشار آن طوری عمل کند که مجدداً دچار توقیف و تعطیل نگردد. لذا در حدی که بتواند عقاید خود را با حفظ استقلال نشر دهد از این مجله استفاده خواهد کرد.
متعاقب ملاقات با مشارالیه با آقای دکتر باهری1 معاونت وزارت دربار شاهنشاهی ملاقات و مذاکره شد ایشان اظهار داشتند وزارت دربار در مورد انتشار مجدد مجله علم و زندگی بوسیله شخص خلیل ملکی نظر خاصی ندارد مشارالیه در شکوائیه‌ای که تقدیم نموده ضمن تقاضای صدور اجازه تجدید انتشار مجله علم و زندگی در عین حال تقاضا کرده که اجازه داده شود کتابهای چاپ شده بوسیله او منتشر گردد. در مورد مجله علم و زندگی به او گفته شده که در این مورد منوط به اراده شاهنشاه آریامهر است و راجع به کتابهای ترجمه شده توسط نامبرده چنانچه حاوی مطالب مضره‌ای نباشد انتشارش مانعی ندارد.
گردش کار:
در سال ۴۴ دو جلد کتاب مزبور بوسیله خلیل ملکی ترجمه شده ولی چون احتمال آن وجود داشته که دستگاههای مسئول با توجه بسوابق مترجم از انتشار آن جلوگیری کنند باشگاه مهرگان وابسته به محمد درخشش وزیر اسبق فرهنگ مبادرت به چاپ کتابهای مزبور کرده و چون در آن تاریخ نظر بر آن بوده که محدودیتهائی جهت درخشش ایجاد و بعلاوه از اقدامات وسیع و مضره باشگاه مهرگان جلوگیری شود از طریق ساواک تهران ضمن تماس با مسئولین چاپخانه‌ها از آنها تعهد گرفته شده که کتابهای چاپ شده را به ناشر تحویل ندهند و کتابهای مزبور کماکان در نزد چاپخانه‌ها باقی است.
نظریه: با عرض این که قبلاً خلیل ملکی تقاضای تجدید انتشار مجله علم و زندگی را کرده بود و طی گزارش مراتب به عرض رسید لیکن با توجه به سابقه خلیل ملکی و این که عناصر جامعه سوسیالیست‌ها که با مشارالیه در انتشار مجله همکاری خواهند کرد عناصر غیرقابل اعتمادی هستند و احتمال زیاد دارد که مبادرت به انتشار مطالب مضره بنمایند با این تقاضا مخالفت شده بود در حال حاضر ضمن بررسی که از کتابهای مورد بحث بعمل آمده انتشار آن بلامانع است بنابراین مستدعی است در صورت تصویب اجازه فرمایند مراتب به ساواک تهران منعکس و اعلام شود که از توزیع کتب مزبور رفع منع بعمل آورند. در مورد مجله علم و زندگی با توجه به این که قبلاً مخالفت شده و وزارت دربار شاهنشاهی نیز موضوع را منوط به اراده ملوکانه نموده‌اند چنانچه اجازه می‌فرمایند بطور جداگانه پس از بررسیهای لازم گزارش ویژه تهیه و برابر اوامر صادره اقدام گردد.
موکول باوامر عالیست.
من به این جمعیت و بشخص ملکی اعتماد ندارم در صورتی که کوچکترین نقطه ضعفی و سوء در کتاب نباشد با بررسی دقیق گزارش دهید. 1 /11
توضیحات سند:
_١- محمد باهری: در سال ۱۲۹۸ شمسی در شیراز متولد شد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در این شهر به پایان رساند و از دانشگاه تهران موفق به اخذ لیسانس حقوق قضایی شد. باهری دوره دکترای دولتی حقوق را در دانشگاه پاریس طی کرد. وی مدت ۲۰ سال استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود. باهری که مدتی در دادگستری وکالت می‌کرد در کابینه امیراسدالله علم به معاونت نخست‌وزیری منصوب شد و سپس وزارت دادگستری را در همین کابینه بر عهده گرفت.