موضوع: تجمع عده‌ای از عناصر جامعه سوسیالیست‌ها در منزل عباس عاقلی‌زاده و تجلیل از خلیل ملکی
تاریخ سند: 23 تیر 1348
موضوع: تجمع عده‌ای از عناصر جامعه سوسیالیست‌ها در منزل عباس عاقلی‌زاده و تجلیل از خلیل ملکی
متن سند:
از: ۲۰ ه 2به: ۳۱۲
تاریخ: 23 /4 /48
شماره: 29216 /20 ه 2
موضوع: تجمع عده‌ای از عناصر جامعه سوسیالیست‌ها در منزل عباس عاقلی‌زاده و تجلیل از خلیل ملکی
از ساعت ۲۱۰۰ الی ۰۲۰۰ مورخه 21 /4 /48 عده‌ای در حدود ۲۵ نفر از افراد جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران (نیروی سوم سابق) در منزل مشترک عباس عاقلی‌زاده، حسین تحویلدار و منوچهر صفا واقع در خیابان پهلوی کوچه خورشید جنب سینما آتلانتیک پلاک ۱۵ حضور داشتند که در بین آنان علیجان شانسی. رضا شایان. همایون. هوشنگ وزیری. داریوش آشوری و خانم مهراشید شناخته گردیدند. تجمع افراد مذکور بعلت درگذشت خلیل ملکی بود. خانم مهراشید به مناسبت فوت ملکی لباس سیاه به تن داشت و اظهار نمود که ملکی هنگام فوت خود وصیت نموده که اصولاً برایم مجلس ختمی نگیرید من وصیت می‌نمایم که در این باره رفقا خودشان را در مضیقه قرار ندهند چون من مخالف چنین کارهائی هستم و شانسی افزود به عقیده من هم به همین نحو عمل شود بسیار خوب خواهد بود زیرا این تشریفات زائد است و تصمیم گرفته شد که برای ملکی مجلس ختم گرفته نشود ولی اگر رفقا مایل باشند مجلس یادبودی برپا شود اشکالی ندارد در این مورد نیز شانسی مخالف بود در هر حال حاضرین در این مورد بحث زیاد بود. در این محفل عموم افراد لب از مشروب بر نمی‌داشتند جامها را بشادی روح ملکی سر می‌کشیدند و اظهار می‌داشتند که خود ملکی به او وصیت کرده که چنین رفتاری شود و عاقلی‌زاده اظهار داشت موقعی که استاد زنده بود به ما وصیت کرد که برای شادی روح او پس از فوتش بزمی داشته باشیم لذا بایستی به وصیت ملکی عمل شود. در این جلسه شخصی حضور داشت که به او سوءظن داشتند و می‌گفتند که مأمور است و شخص مذکور را بهر نحوی که بود به طوری که متوجه نشود توسط تحویلدار به خارج از منزل فرستادند پس از خروج وی شانسی اظهار نمود ما نسبت به این شخص مظنون هستیم باید نزد وی احتیاط کرد من تصمیم داشتم شخصاً او را از جلسه اخراج نمایم خوب شد رفقای عزیز این کار را کردند.
هوشنگ وزیری ضمن صحبت با شانسی گفت که لنین وقتی موفق نشده بود و تز ارائه می‌داد و برنامه پیشنهاد می‌کرد بعضی مردم او را خل می‌دانستند اگر لنین موفق نمی‌شد تا ابد او را دیوانه می‌دانستند. اما وقتی موفق شد و با انقلاب روسیه تزاری را دگرگون کرد و شوروی سوسیالیستی را بوجود آورد حالا می‌گویند لنین بزرگ. ما رفقا هم چنین وضعی داریم فعلاً مردم ما را خل می‌دانند و بما ترتیب اثری نمی‌دهند ولی ما نباید ناراحت شویم خانم مهراشید ضمن تجلیل از ملکی گفت که ملکی یک انسان بتمام معنی کامل بود و گذشته از موضوع سیاست او جنبه انسانیت کامل را داشت او در این اواخر مخالف جنگ بود و می‌گفت من دوست دارم صلح باشد جنگ باعث نفرت من است. شایان نیز در این مورد صحبت کرد و اظهار داشت ملکی رفت اما باید از فکرش نتیجه گرفت و به راهش ادامه داد خانم مهراشید افزود وقتی که در پاریس بودم به من پیشنهاد کردند که با حزب نیروی سوم مخالفت نمایم قبول نکردم چون ملکی را واقعاً دوست داشتم و شانسی بشوخی گفت پس در این صورت شما با پیرمرد روی هم ریخته بودید این طور نیست؟ و حاضرین خندیدند و مهراشید پاسخ داد بلی همینطور است.
هوشنگ وزیری سپس گفت ملکی می‌توانست مدت ده ساعت صحبت نماید و کسی خسته نشود و این خود دلیل کاملی بر بزرگ بودن ملکی دارد او سخنران بزرگی بود و بیانی گرم و گیرا داشت. در میان افراد حاضر که همگی شاد بودند منوچهر صفا گرفته و مغموم بود و اظهار نمود قادر به حرکت نیستم و وقتی که گفته شد مثل این که حالت امشب خوب نیست گفت هیچگاه هم خوب نمی‌شود مگر با کمک دوستان. در خاتمه قرار شد در مورد مجلس یادبود برای ملکی با خانواده وی تماس گرفته شود و نتیجه اعلام گردد و یا خانواده‌اش برنامه جداگانه‌ای داشته باشند کاملاً معلوم نیست.
نظریه رهبر عملیات
١- بنظر می‌رسد همایون فوق‌الذکر هرمز همایون‌پور بوده است ضمناً مقرر فرمائید چنانچه سوابقی از خانم مهراشید موجود است خلاصه‌ای از آن را ضمن مشخصات کامل وی جهت تکمیل سوابق اعلام نمایند.
۲- در مورد شخص ناشناسی که مورد سوء ظن نامبردگان می‌باشد اقدام و در صورت حصول نتیجه مراتب اعلام خواهد گردید. جاجرود.