موضوع: برگزاری مراسم سوگواری به مناسبت وفات امام جعفر صادق[(ع)]
تاریخ سند: 28 بهمن 1344
موضوع: برگزاری مراسم سوگواری به مناسبت وفات امام جعفر صادق[(ع)]
متن سند:
شماره: 2421 ر ق م تاریخ: 28 /11 /1344گیرنده: مدیریت کل اداره سوم
فرستنده: ساواک قم
موضوع: برگزاری مراسم سوگواری به مناسبت وفات امام جعفر صادق[(ع)]
پیرو: 2406/ ق م ـ 27 /11 /44
روز چهارشنبه 27 /11 /44 به مناسبت تصادف با وفات امام جعفر صادق[(ع)] مجالس تذکری در منزل آقایان نجفی ـ شریعتمداری ـ خمینی. گلپایگانی.1 وحیدی ـ سید صادق روحانی2 و در مساجد اعظم ـ حسین آباد ـ جامع و مدارس دارالتبلیغ و فیضیه برگزار گردید و اشخاص زیر منبر رفتند: شیخ علی محدث قمی و سعید اشراقی3ـ شیخ رحیم اصدق‌الواعظین شیخ علی مظاهری شیخ حیدری کاشانی شیخ حسن شهاب(شریفی) اصفهانی ـ شیخ علی دوانی. به استثنای مدرسه فیضیه که شیخ حسن شهاب (شریفی) اصفهانی در مورد وقایع مدرسه فیضیه صحبت کرد و چند برگ اعلامیه به امضاء عده‌ای از طلاب در آنجا پخش شد در سایر مجالس مطالب برخلاف مصلحتی گفته نشد رونوشت گزارش دو نفر از مأمورین در مورد جلسه مدرسه فیضیه و دو نسخه از اعلامیه پخش شده به پیوست تقدیم می‌گردد روی‌هم‌رفته به مناسبت عدم موافقت روحانیون طراز اوّل و مدرسین حوزه با تظاهرات و اقداماتی‌که به طور مستقیم و غیر مستقیم از طرف مامورین انتظامی به عمل آمد تظاهرات از سال‌های قبل خفیف‌تر بوده از جمله اقداماتی‌که از طریق ساواک به عمل آمد اعلامیه‌ای بود که سید صادق روحانی به همین منظور قصد چاپ آن را داشت و هنگامی‌که در منزل خود آن‌را به طلبه‌ای داده بود که به چاپ برساند به‌وسیله طلبه مأمور ربوده شد و به ساواک تحویل گردید و در نتیجه ضمن مراقبت از چاپخانه‌ها و این‌که سید صادق روحانی متوجه شده مفقود شدن اصل اعلامیه طبیعی نیست لذا اعلامیه‌ای منتشر نشد و مجلس منزل او نیز که معمولاً مرکز تبلیغات مخالف بود از دفعات گذشته معتدل‌تر بوده. یکبرگ فتوکپی اعلامیه منتشر نشده جهت استحضار به ضمیمه تقدیم است. در مورد.4
توضیحات سند:
1. آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی در سال 1277 ﻫ ش در روستای گوگد در شش کیلومتری گلپایگان دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را نزد پدر، آیت‌الله ملاتقی گوگدی، آقا ضیاءالدین اراکی و آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی گذرانید. پس از تأسیس حوزه علمیه قم، به دعوت آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی به قم رفته و مدارج عالی علوم حوزوی را در این شهر کسب کرد. تبحر ایشان در علم فقه موجب شد که 70 سال مدرس این علم در حوزه علمیه قم باشد. وی همچنین از مهاجرت علما و زعمای حوزه علمیه نجف به قم در سال 1301 قمری کمال بهره را برد و برای مدتی کوتاه از محضر درس برخی از آنها همچون آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله نائینی و غروی اصفهانی بهره‌مند شد. با درگذشت آیت‌الله حائری، آقای گلپایگانی مسئولیت‌های سنگین‌تری را متقبل شد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول همت گماشت و تا پیش از ارتحال، همواره کلاس درس خارج معظم‌له در مسجد اعظم قم، یکی از بزرگ‌ترین مکاتب تدریس علوم دینی بود. در پی درگذشت آیت‌الله‌العظمی سیدحسین بروجردی نیز بخش اعظم وظایف آن عالم ربانی در اداره حوزه علمیه قم به ایشان واگذار شد. با شروع نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) ایشان همواره حامی نهضت و پشتیبان امام بود. بیشتر اعلامیه‌های مراجع در مسیر مبارزه با رژیم شاه را امضا می‌کرد و در جلساتی که علمای قم در اوایل نهضت تشکیل می‌دادند، شرکت می‌نمود. همگام با امام و دیگر مراجع، عید 1342 را به دلیل اصرار رژیم بر اجرای لوایح ششگانه (انقلاب سفید) تحریم و بعد از تبعید امام به ترکیه نیز از این اقدام رژیم به شدت ابراز ناخشنودی کرد. واکنش‌های سیاسی حضرت آیت‌الله العظمی گلپایگانی نسبت به مسائل روز ایران و جهان اسلام، رژیم پهلوی را همواره وادار می‌کرد که از موضع‌گیری‌های ایشان بیمناک باشد. مراسم نیایشی که ایشان در سال 1352 برای پیروزی مسلمانان در جنگ با اسرائیل برپا کرد، در آن زمان واکنش قابل توجهی به همراه داشت. اعلامیه‌هایی که علیه رژیم شاه در مناسبت‌های مختلف به ویژه در سال‌های 56 و 57 از سوی ایشان صادر می‌شد، تنور مبارزه مردم را علیه رژیم شاه گرم نگاه می‌داشت. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در زمستان 1357 ایشان با انتشار اعلامیه‌هایی از ارتش خواست که به ملت بپیوندد و اعلام کرد : «هر کس مردم را به گلوله ببندد، قرآن را به گلوله بسته است.» پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مقاطع حساس شاهد حمایت ایشان از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی بوده‌ایم. در طول جنگ تحمیلی نیز همواره مشوق رزمندگان اسلام بود و بارها نمایندگان ایشان برای تقویت روحیه رزمندگان به جبهه رفتند. در تمام انتخابات در صحنه بود و مردم را تشویق و ترغیب به رأی دادن می‌کرد. ایشان علاوه بر انجام اقدامات خیریه از قبیل احداث مدارس، بیمارستان‌ها و سایر خدمات عام‌المنفعه، چندین اثر تألیفی از خود به یادگار گذاشته‌اند که از آن جمله است : حاشیه بر عروۀ‌الوثقی، حاشیه بر رسائل، مناسک حج، تألیفی در فقه و کتابی در اصول.حضرت آیت‌الله العظمی گلپایگانی در 19 آذر 1372 به ملکوت اعلی پیوست و پس از تشییع پرشکوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه (سلام‌الله علیه) به خاک سپرده شد.
حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، 3 جلد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی
2. آیت‌الله سید صادق روحانى، فرزند سید محمود در سال 1300ﻫ ش در قم متولد شد. پس از گذراندن دروس مقدماتى و ادبیات، در سال 1315 به شهر نجف مهاجرت کرد و در حوزه علمیه این شهر تحصیلات خود را پى گرفت. در سال 1327 به ایران بازگشت و به تدریس فقه و اصول پرداخت. ایشان در طول دوران مبارزه، همگام با دیگر علماى ایران با موضع گیری‌ها و انتشار اعلامیه‌ها، از نهضت اسلامى ایران پشتیبانى کرد.
3. حجت‌الاسلام سعید اشراقى، فرزند مرحوم حاج میرزا محمد در سال 1297ﻫ ش در خانواده‌اى روحانى در قم تولّد یافت. در زادگاه خویش به تحصیل علوم دینى پرداخت و از محضر اساتیدى چون آیات عظام سید محمدتقى خوانسارى، سید صدرالدین صدر و بروجردى بهره‌مند شد و از سال 1327 به وعظ و خطابه روى آورد. او امامت جماعت مسجد سیّدان را به‌عهده داشت. بر اساس اسناد ساواک در سال‌هاى تبعید حضرت امام(ره)، در منزل ایشان به سخنرانى مى‌پرداخت و چند بار از جمله در سال 1345 به همراه جمعى از بزرگان چون آیت‌الله شهید سعیدى، مشکینى و هاشمى رفسنجانى ممنوع‌المنبر گردید. آقاى اشراقى که بنا به گفته ساواک «در حوادث سیاسى و مبارزات روحانیت و طلاب، طرفدار [امام] خمینى و از مخالفین دستگاه بشمار مى‌رفت»، بار دیگر در سال 1346 ممنوع‌المنبر شد. وى به مناسبت هفتمین روز شهادت آیت‌اللّه حاج شیخ حسین غفّارى در روز 12 /10 /53 در مسجد اعظم قم به منبر رفت و از مقام آن شهید تجلیل کرد. پس از سخنرانى وى مأموران به صف تظاهرات کنندگان حمله ور شده، 17 نفر را بازداشت و عده‌اى را مضروب کردند و ایشان نیز مجددا ممنوع المنبر گردید. وى برادر مرحوم اشراقى ـ داماد حضرت امام ـ مى‌باشد.
4. برگه دوم سند در میان اسناد یافت نشد.