موضوع : جمشید سیار عطف : 6280/331ـ9/11/53
تاریخ سند: 6 تیر 1354
موضوع : جمشید سیار عطف : 6280/331ـ9/11/53
متن سند:
از : آمیب به : بریستول /3331 شماره : 1516 وی اهل آذربایجان است و چنانچه خود وی در پرونده اش در مدرسه حزب در شوروی نوشته پس از فراغت تحصیل از دانشکده افسری تهران با درجه ستوان سومی مامور پادگان رضاییه شده و در آنجا به تشویق ستوان دوم پیاده قائم پناه به اتفاق برادرش حسن سیار به جاسوسی برای شوروی پرداخته که چون بعدها احساس خطر می نماید به وسیله عمال روسی به آذربایجان شوروی فرار کرده سپس همراه برادرش و قائم پناه به باکو اعزام و تحت نظر کامبخش1 ـ پادگان2 ـ جهانشاهلو و غلام یحیی3 بوده اند و به مدرسه حزب وارد شده اند جمشید سیار آنجا نیز ماموریتهای سازمان امنیت شوروی را انجام می داد از جمله جلوگیری از بازگشت دوشیزه علم آموز به ایران بود که از طریق روابط فرهنگی ایران و شوروی به آن کشور آمده بود که حتی ماموریت داشت چنانچه این دوشیزه در بازگشت به کشور منصرف نشده او را در دریای خزر غرق کند.آخرین اطلاع از وی آن است که همراه برادرش حسن از طرف شوروی به بلغارستان اعزام شده و برادرش در آنجا به بیماری روانی مبتلا گردیده.
اصل در کلاسه 35000 بایگانی گردیده و مراتب به اداره کل هشتم منعکس شده است لطفا از کلاسه 82392 بایگانی فرمایید.
توضیحات سند:
1ـ عبدالصمد کامبخش عضو گروه پنجاه و سه نفر و از رهبران حزب توده.وی فرزند کامران میرزا عدل الممالک (عدل قاجار) بود.
در سال 1282 شمسی در قزوین بدنیا آمد.
در چهارده سالگی برای تحصیل به روسیه رفت.
در 1298 به ایران بازگشت و از 1302 با بنیان گذاری جمعیت آزادی خواهان قزوین فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد و با انجمن پرورش همکاری داشت.
در سال 1307 با کسب رتبه اول در امتحانات اعزام برای تحصیل مهندسی هواپیما به روسیه رفت.
در سال 1311 به ایران بازگشت و با درجه ستوان دومی در ارتش فرماندهی مدرسه مکانیک را برعهده گرفت و در همین سال به اتهام فعالیت های سیاسی بازداشت شد و پس از یک سال و نیم که از زندان آزاد گشت، کار در ارتش را کنار گذاشت.
در 1313 از سوی انترناسیونال سوم کمونیستی (کمینترن) مامور تشکیل مجدد حزب کمونیست ایران شد که با کمک دکتر تقی ارانی و سرهنگ سیامک دوباره فعالیت های کمونیستی را سازماندهی کرد و در 1316 به همراه گروه پنجاه و سه نفر دستگیر و به ده سال حبس محکوم شد، پس از شهریور 1320 از زندان آزاد شد و در کنار بنیان گذاران حزب توده قرار گرفت.
در انتخابات مجلس چهاردهم (1322) به نمایندگی از قزوین انتخاب شد و در کنگره اول حزب توده (1323) به عضویت کمیته مرکزی حزب در آمد.
وی در 1323 باکمک سرهنگ سیامک و خسرو روزبه سازمان نظامی حزب توده را ایجاد کرد و پس از شکست فرقه دمکرات آذربایجان (1325) تحت تعقیب قرار گرفته و به دستور حزب به شوروی گریخت.
در پلنوم چهارم وسیع (1336) عضو هیئت اجرائیه حزب توده شد و تا پایان عمر در این سمت باقی ماند.
کامبخش در 1350 براثر سکته قلبی درگذشت.
2ـ صادق پادگان از اعضای قدیمی حزب توده، وی اهل تبریز بود که مدت بسیاری را در نخجوان گذرانده بود.
پس از تشکیل حزب توده به آن پیوست و مسئولیت سازمان ضد فاشیست آذربایجان را برعهده گرفت و پس از آن مسئول تشکیلات ایالتی حزب توده در آذربایجان شد و نقش مهمی در پیوستن اعضای حزب به فرقه دمکرات آذربایجان در 12 شهریور 1324 برعهده داشت و به معاونت مجلس ملی آذربایجان رسید.
پس از خروج نیروهای شوروی از ایران و شکست فرقه دمکرات آذربایجان (1325) پادگان نیز به همراه دیگر سران فرقه به شوروی گریخت و پس از مرگ سید جعفر پیشه وری برای مدتی رهبری فرقه را برعهده گرفت، اما اندکی بعد برکنار شد و میرقاسم چشم آذر برجای او نشست.
طبری، کژراهه، جاهای مختلف، اردشیر آوانسیان، خاطرات، جاهای مختلف 3ـ غلام یحیی دانشیان از مهاجرین قفقازی و فرمانده نیروهای «فدایی» فرقه دمکرات و از سران حزب توده بود.
در کنگره اول حزب عضو کمیته ایالتی آذربایجان شد و با تشکیل فرقه دمکرات بدان پیوست و پس از سقوط حکومت پیشه وری در سال 1325 به شوروی گریخت، بعدها به رهبری فرقه رسید و در «کنفرانس وحدت» عضو هیئت اجراییه حزب توده شد، او در سال 1364 در شوروی درگذشت.