موضوع : آقای دکتر محمد معتضد باهری استاد دانشکده حقوق تهران
تاریخ سند: 17 تیر 1341
موضوع : آقای دکتر محمد معتضد باهری استاد دانشکده حقوق تهران
متن سند:
گیرنده : مدیریت کل اداره سوم فرستنده : ساواک فارس شماره : 7468/د/ ف 8 مقرر فرمایند بیوگرافی ملصق به عکس نامبرده بالا را که فعلاً در بنیاد پهلوی1 مشغول کار است به این سازمان ارسال فرمایند.رئیس سازمان اطلاعات و امنیت فارس و بنادر.
آرشام
توضیحات سند:
1ـ کتاب مفاسد خاندان پهلوی درباره بنیاد پهلوی می نویسد: شاه برای به جریان انداختن پول های حاصل از فروش املاک سلطنتی به دهقانات و درآمدهای ناشی از اجاره مستغلات و تأسیسات وابسته و درآمد محصولات کشاورزی، به تأسیس دفتر املاک اختصاصی اقدام کرد.این املاک، هشتصد و سی دهکده با مساحتی معادل 2500 هزار هکتار را تشکیل می داد که رضاخان در مدت 30 سال به زور تملک کرده بود.
به دنبال افزایش درآمدهای نفتی و فعالیت های تجاری و کشاورزی، شاه تصمیم گرفت محلی برای تمرکز سرمایه خود در آن به منظور قانونی کردن ثروت بی حساب خود و کاستن از فشار سخنانی بر غصبی بودن دارایی های خود تأسیس کند.
بنیاد در 1337 به جای دفتر املاک اختصلاصی ایجاد شد.
به این ترتیب، بنیاد پهلوی به وجود آمد و به یکی از سازمان هایی تبدیل شد که به طور رسمی با نام خاندان پهلوی فعالیت می کرد.
این بنیاد در ظاهر یک سازمان خیریه بود که از ثروت شخصی شاه تغذیه می کرد.
شاه امیدوار بود که این بنیاد به یکی از سازمان های بزرگ خیریه دنیال تبدیل شود.
در سال 1340 باتوجه به وجود حساسیت در مورد ثروت شخصی شاه، او دارایی های عمده خود را به بنیاد منتقل کرد که ارزش آن بالغ بر 135 میلون دلار بود و اسداله علم در 6 مهر ماه همان سال به مدیرعاملی آن برگزیده شد.
انتقال ثروت به یک بنیاد خیریه، از فشار بنیاد پهلوی، در آغاز کار خود، برنامه های خیریه و نیکوکارانه زیادی را اعلام کرد.
اعطای بورس تحصیلی، کمک به مستمندان، پوشش دادن کر و کور و لال ها، دادن لباس به نیازمندان و یتیمان، دادن افطاری، کمک به خانواده کسانی که جان خود را در راه وطن از دست داده بودند و مواردی از این نوع، جزء تبلیغات خیرخواهانه، بنیاد محسوب می شد.
به علاوه یک شرکت ترجمه و نشر کتاب نیز به بنیاد تعلق داشت.
این نظر وجود دارد که این بنیاد در نظر شاه یک سازمان موازی دولت برای کنترل و هدایت پروژه های بخش خصوصی و غیرامنیتی بود.
هزینه این بنیادها و به ویژه بنیاد پهلوی به طور پنهانی از خزانه مملکت تأمین می شد.
بنیاد پهلوی «به ادعای بانک داران غربی سالانه بیش از 40 میلیون دلار کمک مالی دریافت می کرد که محل مناسبی برای زدوبند و فرار از مالیات برخی از اعضای خانواده پهلوی بود.
نشریات حکومتی، این بنیاد را خیرخواه معرفی می کردند.
به نوشته نیویورک تایمز، بنیاد پهلوی به نام فعالیت های خیریه و به نفع عامه، سه منبع مهم بهره برداری بود: منبع پول برای خانواده پهلوی، منبع اعمال نفوذ در بخش های مهم اقتصادی کشور و منبع پاداش به حامیان رژیم پهلوی، و در عین حال مدعی بود که درآمدهای آن صرف امور خیریه می شود.
هر چند بنیاد در حوزه های، اقتصادی اجتماعی و سیاسی ایران حضور فعال همه جانبه ای داشت، فهرست کاملی از دارایی های خود را ارایه نمی داد؛ اما سند جالبی که گزارش ماهانه یکی از بانک های سوئیس درباره بنیاد پهلوی است، درآمد بنیاد را در ماه اعلام گزارش «120 میلیون» دلار برآورد کرده که از طرف شرکت ملی نفت ایران به حساب بنیاد پهلوی وارزی شده است؛ مجموعه ثروتی که در خاورمیانه فقط از ثروت خانواده ابن سعود عربستان و خانواده الصباح در کویت کمتر بود.
ارزش این دارایی ها، یکصد و سی و پنج میلیون دلار برآورد می شد.
سرمایه بنیاد، تنها دارایی شاه، و اطرافیان او نبود.
شاه قسمتی از پول حاصل از فروش سالانه نفت و وام های دریافتی از آمریکا و بانک جهانی را به حساب بنیاد پهلوی وام به دولت ایران کرد جمع کل این وام ها 433 /152 /856 /6 دلار بود.
از این مبلغ که 000 /500 /42 دلار به حساب بنیاد پهلوی منتقل گردید.
هم چنین در سال 1962 مبلغ 12 میلیون دلار از سوی شرکت ملی نفت ایران و مبلغ 6 میلیون دلار از سوی سازمان برنامه به حساب بنیاد پهلوی وارزی گردید.
شاه مدعی بود که این نوددرصد ثروت اوست.
با تأسیس چنین محلی که به بنیاد پهلوی مرسوم شد، املاک مستغلات با عنوان وقف به این بنیاد پهلوی مرسوم شد، املاک مستغلات با عنوان وقف به این بنیاد منتقل گردید و شاه با این ترفند از واگذار کردن مقدار زیادی از موارد غصبی رضاخان به صاحبان آن سرباز زد.
مثلاً شاه اراضی رقبات «خودمان» واقع در منطقه گرگان، بندر گز، گنبدکاووس و گرگان و دشت را به بنیاد پهلوی منتقل کرد و به شریف امامی حق امضای دفاتر و اسناد مربوط به واگذاری این رقبات و سایر رقبات را داد.