تاریخ سند: 17 دی 1357
متن سند:
[تلفنگرام] وضعیت حوزه استحفاظی این سازمان بشرح زیر باستحضار میرساند: 1ـ در ساعت 0900 روز جاری حدود پنجاه هزار نفر در دارالعلم بهبهانی اهواز اجتماع که ضمن انجام تظاهرات ضد میهنی در حسینیه اعظم گرد آمده و غلامرضا گلسرخی به مناسبت کشته شدگان حادثه اخیر شهرستانها سخنرانی پس از پایان افراد بصورت گروههای دو الی سه هزار نفری در داخل شهر به تظاهرات پرداخته و عده ای حدود 600 نفر هنگام عبور از مقابل ساواک اهواز ضمن دادن شعارهای اهانت آمیز به ساواکها مبادرت به پرتاب سنگ به ساختمان ساواک نموده بطوریکه یکی از شیشه های درب ورودی شکسته است این تظاهرکنندگان با مداخله مأمورین متفرق شده اند.1 2ـ در ساعت 1100 روز جاری 300 نفر از جوانان افراطی مذهبی مسجد سلیمان به تحریک حاج عبدالعظیم نصرآبادی معروف به محصلی در خیابانهای شهر شروع به انجام تظاهرات نموده اند.
3ـ در دشت میشان جمعیتی حدود 000 /2 نفر مبادرت به راهپیمائی و تظاهرات ضد ملی نموده اند.
4ـ عده ای اهالی ماهشهر نیز مبادرت به انجام تظاهرات ضد ملی نموده اند.
5 ـ در دزفول نیز عده ای با انجام تظاهرات ضد ملی اقدام به پرتاب بمبهای دست ساز از سه راهی آب بطرف مأمورین نموده اند که در این تظاهرات خسارات جانی ببار نیامده است.
6ـ در خرمشهر نیز تظاهرات توسط حدود 000 /3 نفر انجام که خسارات جانی و مالی نداشته است.
ضمنا در ساعت 1430 روز جاری عده ای حدود 2000 نفر بیک شعبه بانک (ایران ژاپن) و 2 رستوران و منزل رئیس سازمان آب خرمشهر را به آتش کشیده اند که تظاهرکنندگان مانع از عمل مأمورین آتش نشانی شده اند در نتیجه به موقع نتوانسته اند اقدام کنند و مأمورین نظامی نیز درباره متفرق کردن آنها اقدامی نکرده اند.
2 7ـ در آبادان نیز تظاهرات پراکنده ای انجام و مغازه ها تعطیل میباشند.
8ـ در خارک وضع عادی بوده است.
9ـ بهبهان و آغاجاری نیز وضعی مشابه سایر شهرستانها که دارای راهپیمایهائی بوده اند داشته است.
ودیعی گوینده ـ آقای هاشمی گیرنده ـ مقدم در اجرای اوامر مقام مدیریت کل به مرکز فرماندهی ـ دفتر ویژه سرکار سرهنگ هدایت و نخست وزیری آقای قاسمی اعلام شد.
17 /10 /57 در بولتن درج گردید.
روحانی 18 /10 /57
توضیحات سند:
1- تظاهرات اصلی مردم اهواز از مدرسه دارالعلم شروع شد و به حسینیه اعظم ختم گردید.مردم با حمل عکسهای امام خمینی و پارچه نوشته ها خواستهای خود را بیان کردند.
«در آغاز این راهپیمایی شنیده شده است که این حرکت به مناسبت روز 17 دی روز حجاب زنان برگزار می شود.
» (بولتن خبرگزاری پارس، ش 290، صص 17 و 18) مردم شعارهایی علیه حکومت می دادند و «پیشاپیش تظاهرکنندگان زنان و دختران در صفوف منظم حرکت می کردند.
» (کیهان، ش 10606، ص 16) تعداد حاضران در حسینیه اعظم اهواز حدود 000 /50 نفر بود.
(گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 37 اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران) 2ـ روزنامه کیهان از آتش گرفتن شعبی از بانک ملی و بازرگانی خرمشهر هم در بعدازظهر امروز (17 /10 /57) خبر داد.
(ش 10607، ص) غیر از این در گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 37 اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران آمده است که «تعدادی از اخلالگران یک فروند کشتی تجارتی را در خرمشهر به آتش کشیدند که حریق توسط مامورین آتش نشانی مهار و خاموش شد.
منزل رئیس سازمان آب خرمشهر به آتش کشیده شد...
یک دستگاه خودرو ارتشی در خرمشهر شیشه های آن را شکسته و دو نفر از سربازان پاس ور را مجروح کردند.
» در این تظاهرات خساراتی به اداره حفاظت محیط زیست وارد شد.
(آیندگان، ش 3258، ص 9)