تاریخ سند: 25 دی 1357
متن سند:
گزارش وقایع و حوادث حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه مدت : از ساعت 0800 روز 25 /10 /1357 الی ساعت 1700 روز 25 /10 /1357 1ـ برابر گزارش ضد اطلاعات ژ ک ش در ساعت 0720 روز جاری سروان حمیدی افسر بازنشسته پلیس راه ژاندارمری با پیراهن و شلوار فرم در حالی که پلاکاردی را به مضمون زیر روی سینه خود نصب کرده بود در خیابان شاهرضا بسمت دانشگاه تهران حرکت میکرد.(مردم غیور شما که از آقای نخست وزیر ناراحت میباشید من هم از تیمسار سپهبد امین افشار رئیس ستاد ژاندارمری ناراحت هستم بروید و ویرا بکشید.) (مراتب به فرمانداری نظامی منطقه مربوطه و ستاد ژاندارمری کشور شاهنشاهی جهت دستگیری نامبرده ابلاغ گردید.) 2ـ برابر گزارش منطقه 7 در ساعت 0930 تعدادی در حدود 2000 نفر در خیابان آرامگاه دست به تظاهرات زده بودند که مامورین جهت مراقبت لازم اعزام گردیدند.
1 3ـ برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 0930 تعدادی چماق بدست وارد شرکت دخانیات شده و عکسهای کد 66 را پاره کردند.
ضمنا کارمندان در نظر داشتند مجسمه کد 66 را پائین بیاورند.
4ـ برابر گزارش منطقه 1 در ساعت 1000 تعدادی در جلوی ستاد نیروی هوائی و در خیابان 21 متری رضا پهلوی دست به تظاهرات زده بودند که مامورین به محل اعزام گردیدند.
5ـ برابر گزارش منطقه 4 در ساعت 1015 کارمندان شرکت مخابرات (کاخ مخابرات) در نظر داشتند مجسمه کد 66 را در داخل ساختمان پائین بیاورند.
6ـ برابر گزارش ستاد عملیاتی پلیس تهران در ساعت 1000 تعدادی در حدود 3000 نفر در داخل بازار تهران اجتماع و قرار بود دکتر سنجابی برای آنان سخنرانی نماید مامورین فرمانداری نظامی در اطراف بازار مستقر بوده اند.
2 7ـ برابر گزارش منطقه شمیرانات در ساعت 1040 کارمندان بیمارستان قلب ملکه مادر در نظر داشتند مجسمه کد 66 را پائین بیاورند.
3 8ـ برابر گزارش منطقه 2 الف : در ساعت 1050 جمعیت زیادی در داخل دانشگاه تهران اجتماع و مشغول تظاهرات بودند.
ب : در ساعت 1050 جمعیت زیادی در داخل دانشگاه تربیت معلم اجتماع و قرار بود آیت الله طالقانی در محل صحبت نماید.
پ : در ساعت 1050 جمعیت زیادی در داخل دانشکده پلی تکنیک اجتماع و تعدادی از آنان بسمت دانشگاه تهران حرکت کردند.
ت : در ساعت 1050 تعدادی در حدود 1000 نفر در خیابان گرگان دست به تظاهرات زده بودند.
9ـ برابر گزارش افسر شناسائی هوائی در ساعت 1130 الف : تعدادی در حدود 2000 نفر در خیابان روزولت تظاهرات میکردند.
ب : تعدادی در حدود 3000 نفر در میدان فردوسی اجتماع و ترافیک خیابانهای اطراف را بند آورده بودند.
پ : تعدادی در حدود 3000 نفر در میدان 24 اسفند و خیابان آیزنهاور تظاهرات میکردند.
ت : اطراف بازار، سبزه میدان، میدان ارک، بوذرجمهری، ناصرخسرو جمعیتی در حدود 20 هزار نفر اجتماع کرده بودند.
ث : در نزدیکی سه راه بوذرجمهری بر روی یک نفر بر آخوندی مشغول سخنرانی بود و افراد نظامی در اطراف نفربر دست بلند میکردند و جمعیت زیادی در اطراف نفربر اجتماع کرده بودند.
4 10ـ برابر گزارش منطقه شمیرانات در ساعت 1145 تعدادی در حدود 300 نفر در تپه های قیطریه اجتماع و شروع به تظاهرات کرده بودند که بوسیله مامورین متفرق گردیدند.
11ـ برابر گزارش دژبان مرکز در ساعت 1000 روز جاری تعداد زیادی از مردم در مسجد شاه که آنرا بنام امام خمینی نام گذاری کرده اند اجتماع و دکتر سنجابی و نماینده شرکت ملی نفت برای آنان سخنرانی نمودند در این اجتماع یکنفر را بجای دکتر شاپور بختیار در جبهه ملی معرفی کردند ضمنا در بیرون از مسجد یک افسر فرمانداری نظامی و یک روحانی روی تانک ایستاده و با در دست داشتن عکس خمینی دست خود را بالا برده و مردم بر سر آنها شیرینی می ریختند این تظاهرات در ساعت 1200 خاتمه یافت و جمعیت در دسته های مختلف از خیابان ناصرخسرو بطرف دانشگاه تهران حرکت کردند.
5 12ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه شمیرانات کارمندان بیمارستان قلب در ساعت 1250 مجسمه کد 66 را پائین آوردند.
مجسمه در کلانتری قلهک نگهداری میشود.
13ـ برابر گزارش افسر مداومتکار وزارت جنگ در ساعت 1300 روز جاری تعدادی از اخلالگران به بانک سپه مرکزی وارد و پیکره رضا شاه کبیر را از محل مربوطه کنده و به خیابان آورده و در آنجا دست به تظاهرات زدند.
مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 4 جهت اقدام لازم ابلاغ گردید.
14ـ برابر گزارش لشگر پیاده بین اهالی تهران شایع گردیده است که در روز اربعین (جمعه 29 دیماه) قیام مسلحانه خلق انجام خواهد شد.
معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سرلشگر رضا ناجی 25 /10 /57
توضیحات سند:
1ـ این تظاهرات که در منطقه شهر ری صورت گرفت با حضور حدود 10 هزار نفر از طبقات مردم بر پا شد.مردم در حالی که شعارهای ضد دولتی می دادند، «ارتش را برادر خود می خواندند.
تظاهرکنندگان به نظامیان گل می دادند و می گفتند به فرمان خمینی، ارتش برادر ماست.
» (آیندگان، ش 3265، ص 4) 2-این خبر که در بولتن پیشین هم آمده بود، در بند یازدهم همین بولتن، با شرح بیشتری بیان شده است.
3-بنا بر خبری که در گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 43 اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران آمد، مجسمه را پایین کشیدند.
در صفحه بعد هم به این موضوع اشاره شده است.
4-تظاهرات امروز (25 /10 /57) تهران «در دستجات کوچک و بزرگ در اکثر خیابانهای شهر انجام گرفت و بدون حادثه پایان یافت.
تظاهرکنندگان اکثر سر راهشان در مقابل کامیونهای سربازان شعارهای درود بر ارتش و ارتش برادر ماست می دادند و به تفنگهایشان گل می آویختند.
در چند نقطه از جمله چهار راه کالج، دروازه دولت، آیزنهاور و خیابان بوذرجمهری مردم و سربازان سر و روی هم دیگر را غرق بوسه کردند.
در خیابان شاهرضا هنگامی که دو کودک 5 ساله با شاخه های گل به طرف سربازان رفتند فرمانده آن ها بچه ها را در آغوش کشید و به گریه افتاد.
روی اکثر تفنگها و مسلسلها گل میخک سرخ بود و سربازان هر گاه با انبوه تظاهرکنندگان روبرو می شدند عکسهای آیت الله العظمی خمینی را می بوسیدند و برای مردم دست تکان می دادند.
» (آیندگان، ش 3265، صص 1 و 4) 5-تجمع در بازار ظاهرا از طرف جامعه بازاریان عضو جبهه ملی بر پا شده بود.
مرکز این اجتماع سرای حاج حسن در بازار تهران بود ولی به علت کثرت جمعیت مسجد امام به عنوان محل بعدی تعیین شد.
(کیهان، ش 10614، ص 3) به نوشته روزنامه آیندگان محسن نجمی از طرف جامعه بازاریان، نماینده شرکت هواپیمایی ملی ایران، دکتر کریم سنجابی، مهندس حسیبی، داریوش فروهر، نماینده کارگران صنعت نفت و چند نفر دیگر سخنرانی کردند.
سنجابی در بخشی از سخنان خود گفت که شاپور بختیار آخرین وابسته امپریالیسم در ایران است و دارو دسته او به هیچ وجه منتسب به جبهه ملی نیستند و ملت ایران هرگز سازشکارانی که برای خنجر زدن به آنها خودشان را به لباس میش در آورده اند نخواهد بخشید.
(ش 3265، صص 1 و 4)