بوشهر
تاریخ سند: 13 آذر 1357
بوشهر
متن سند:
از: بوشهر تاریخ: 13 /9 /1357به: 312 شماره: 8715/ ﻫ 1
1ـ صبح روز جاری در دیر تظاهراتی شده که مأمورین ژاندارمری درگیر و تیراندازی نموده و 12 نفر از تظاهرکنندگان مجروح شده‌اند. 1
2ـ در خورموج نیز در اثر درگیری مأمورین و تیراندازی 3 نفر از تظاهرکنندگان با گلوله مجروح شده‌اند.
3ـ در برازجان2 بر اثر درگیری سه نفر به ضرب گلوله مجروح شده‌اند.
4ـ در بوشهر ساعت 1440 روز جاری سرپاسبان سیداصغر هاشمی به اتفاق دو نفر مأمور دیگر برای دستگیری شیخ ابوتراب مأموریت داشتند بوسیله دو نفر خرابکار که ظاهراً ملبس به لباس نظامی بودند هدف گلوله قرار گرفته که سرپاسبان مزبور شهید شده مأمورین به تیراندازی پاسخ داده که در نتیجه شیخ ابوتراب عاشوری به قتل می‌رسد.3
بدیعی
گیرنده: فریدونی
مخاطلب: آقای تفرشی
ساعت مکالمه: 17:20 روز 13 /9 /57
توضیحات سند:
1. دو نفر از مجروحین تظاهرات 13 /9 /57 در دیر همان روز به شهادت رسیدند که عبارتند از: 1) شهیده سمنبر عالی‌پور فرزند غلام متولد 1336 (21 ساله) ساکن روستای سرمستان دیر.2) شهید احمد حیدری فرزند عباس متولد 1339 (18 ساله) دانش‌آموز دبیرستان و ساکن دیر
2. برازجان مرکز شهرستان دشتسان و دومین شهر استان بوشهر است. پیشنیه تاریخی برازجان به قبل از دوره هخامنشی می‌رسد اما اعتبار اصلی آن مربوط به دوره هخامنشی است.
کشف کاخ زمستانی کوروش در سال 1348 در محل «تل مر» در جنوب غربی برازجان این ادعا را ثابت می‌کند.
برازجان در 70 کیلومتری بوشهر قرار دارد. دژ معروف آن در عصر قاجار ساخته شده است و زمانی مرکز حکومت محلی و مدتی نیز شهربانی و زندان و محبس زندانیان سیاسی کشور بوده است. دشتستان نیز مانند سایر مناطق استان در مبارزه بر ضد بیگانگان سهیم بوده است و از نظر فرهنگی، شاعران و نویسندگان فراوانی در این منطقه پرورش یافته‌اند.
3. این سند اولین گزارش ساواک استان بوشهر در مورد شهادت شهید عاشوری، به مرکز می‌باشد که در آن وانمود شده نامبرده در یک درگیری خیابانی کشته شده است. درحالی که در اسناد بعدی از جمله متن بازجویی پاسبان شیخی تصریح شده است که مأمورین که برای دستگیری شیخ ابوتراب به آنجا رفته بودند به منزل هجوم برده و او را در حال وضو گرفتن به شهادت رسانده‌اند.