موضوع : اوضاع عراق
تاریخ سند: 23 آبان 1338
موضوع : اوضاع عراق
متن سند:
شماره : 102 (ف ـ ب) طبق اطلاع واصله : 1 ـ دولت عراق به چین کمونیست قول داده است که به آن کشور نفت بدهد و قرار است از کرکوک به اروندرود1 لوله کشی نمایند.2 ـ در تاریخ 8 /8 /38 سه نفر سرتیپ و شش نفر سرهنگ از بغداد به مسکو عزیمت و رفتن آنان ظاهرا بنام شرکت در جشن شورای عالی سوفیت (شوروی) ولی در باطن مسافرت آنان درباره اوضاعی که مصر، سوریه و اردن در عراق فراهم آورده اند می باشد.
3 ـ از سیصد نفر عسکر [نظامی] عراقی 25 نفر در شیلر و 25 نفر در مله کوه سیار و بقیه در اطراف پنجوین مستقر می باشند.
گیرندگان : مدیریت اداره کل سوم جهت استحضار 3851/کد 12
توضیحات سند:
1ـ اروندرود، رود بزرگی است که از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات تشکیل می شود و پس از عبور از بصره در محلی به نام نهرخین، در جنوب شلمچه به مرز ایران می رسد.از اینجا مرز مشترک ایران و عراق شروع می شود و تا مصب اروندرود در خلیج فارس ادامه می یابد.
مرز مشترک ایران و عراق در اروندرود 81 کیلومتر است.
رودخانه هایی که اروندرود را تشکیل می دهند از خاک ایران و ترکیه سرچشمه می گیرند.
بطور کلی حدود 67 درصد آب اروندرود به تنهایی از ایران تأمین می شود.
به این ترتیب چنانچه کشوری بتواند مدعی مالکیت اروندرود باشد همانا ایران خواهد بود.
کلمه «شط العرب» اسمی است جدید که بر این رودخانه نهاده اند.
به کار بردن مجدد کلمه اروندرود از سال 1338 (1959) به هنگام نخستین بحران بر سر اروندرود شروع شد.
اما دولت عراق از پذیرفتن نام اروند رود براین رودخانه مرزی تا 1975 سرباز می زد، لکن در این سال طبق اطلاعات دریافتی از سازمان جغرافیایی کشور، براساس قراردادی بین دولتهای ایران و عراق، دولت عراق نیز رسما نام اروندرود را بر این رودخانه پذیرا شد.
ر.ک: بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق، اصغر جعفری ولدانی، صص 355 تا 357