تاریخ سند: 21 شهریور 1343
موضوع : گزارش سفیر لبنان
متن سند:
شماره 13174 /231
طبق اطلاع :
سفیر لبنان در تهران قبل از عزیمت از تهران بوزارت امورخارجه کشور
متبوعه اش گزارش نمود.
دکتر دوریل نماینده یهودی ها در تهران تعمدا
یادداشتهائی بسفارتخانه های مقیم تهران ارسال و خود را سفیر اسرائیل و اعضاء
هیئت دیپلماسی خود را
بترتیب معرفی نموده بود.
این سفارت نظر ادارات
مسئول را نسبت باین
موضوع طلب نموده و دنبال
آن وزیر امورخارجه ایران
یهودی نامبرده را احضار و
باو دستور میدهد که از دنبال
کردن اعمال تحریک آمیز و
خلاف اصول خودداری
نماید و یادداشت دیگری
بسفارتخانه های مختلف
نوشته و از اشتباهی که
مرتکب شده است
عذرخواهی کند و در غیر
اینصورت ظرف بیست و
چهار ساعت خاک ایران را ترک نماید.
لذا مشارالیه بکشورش (اسرائیل) مراجعت و روز بعد بایران بازگشت و از
مسئولین دولتی ایران عذرخواهی نمود ضمنا یادداشت دیگری به هیئتهای
دیپلماسی ارسال و طی آن از عمل اشتباه آمیز خود معذرت خواسته است.
گیرندگان
به اداره کل هفتم ـ بخش خاورمیانه ـ بخش ترکیه و اسرائیل
تعداد نسخه
آنطوریکه آقای سفیر لبنان متذکر شدند موضوع یادداشت سفارت اردن (به
اتحادیه عرب) مبنی بر باز شدن دفتری برای رسیدگی بامور ایرانیان مقیم
اسرائیل.
موضوعی دقیق نیست بلکه سفارت سوئیس که عهده دار رسیدگی به
مشکلات ایرانیهای اسرائیل است از دولت ایران تقاضا نموده یک کارمند کاردان
ایرانی که صلاحیت رسیدگی بامور کنسولی را داشته باشد باسرائیل اعزام نماید
تا بکارهای ایرانیان که بسیار زیاد است رسیدگی کند و این موضوع تازگی ندارد
بلکه یکسال و نیم پیش عملی شد و بهمین میزان محدود میگردد.
اما آنچه در یادداشت های
دولت کویت (به اتحادیه
عرب) وارد شده اغراق آمیز
و قابل دقت و اعتماد نیست
چون دکتر ارسنجانی1 از
وزارت استعفاء داد نه
آنطوریکه گفته شده است
برای تشکیل کابینه جدید
بوده است البته نامبرده از
بزرگترین دوستان اسرائیل
بشمار میرود و او بود که
کارهای زیر را انجام داد:
1ـ توافق ارسنجانی و
موشی دیان2 برای اعزام
کارشناسان ژئوفیزیک ـ
آبهای تحت الارضی
2ـ گولدامایر3 از تهران عبور کرد و آقای حسن ارسنجانی از او استقبال بعمل
آورد.
3ـ مسافرت ارسنجانی باسرائیل و مدتی اقامت او در آنجا پیش از استعفایش و
سپس اظهاراتی که در ایران درباره آمادگی اسرائیل برای سرمایه گذاری در ایران
همچنین تفسیر رادیو اسرائیل درباره مسافرت احمد فرهاد.
در اینجا بنامه شماره 2 /7 /14 مورخ 8 /1 /1963 خود اشاره مینمائیم که
اسرائیل هرگونه فرصت را مغتنم میشمارد تا روابط خود را با ایران محکمتر
ساخته پیشنهاد تقدیم کار شناسائی در هر زمینه و سرمایه گذاری و اعزام دانشجو
و غیره مینماید و در تقویت نفوذ یهودیان ایران در زمینه های مالی و مطبوعات
کوشش فراوان بعمل میآورد.
اما موضوع اینکه گفته شده است نفوذ اسرائیل در
ایران بمیزانی رسیده که با توصیه اسرائیل کنگره کشاورزی که جمعیت فراوانی از
کشاورزان در آن شرکت کردند و شاه آن را افتتاح کرد و لوایح اصلاحی ششگانه
معروف خود را اظهار داشت (موضوع گزارشات متعددی که در این مورد ارسال
نموده ایم) برگزار گردیده بسیار اغراق آمیز و از حقیقت دور است چون شاه در
اغلب کارهایش ابتکار عمل را در دست دارد و شایسته نیست طور دیگری تعبیر
شود.
موضوع آمدن برخی مسئولین اسرائیل بایران امری است واضح ولی مذاکرات
فیمابین بصورت رسمی بعمل نمیآید.
چنانچه بن گوریون4 از تهران عبور کرد و
در آنموقع دکتر امینی همراه وزیر خارجه از او دیدن کردند (موضوع گزارش
سری ما بشماره...
.) ولی این ملاقات هم بطور رسمی انجام نگرفت.
توضیحات سند:
1ـ دکتر سید حسن ارسنجانی
فرزند سید محمدحسین در سال
1301 ش در تهران متولد شد.
وی پس از گذراندن تحصیلات
ابتدائی و متوسطه در مدرسه
سنائی و دارالفنون تهران وارد
دانشگاه تهران شد و دکتری
حقوق خود را از آنجا دریافت
کرد.
در سال 1319 ش بخدمت
بانک کشاورزی در آمد و
ریاست شرکتهای تعاونی را به
عهده گرفت در سال 1320 وارد
کار روزنامه نگاری و سیاست
شد.
در سال 1324 روزنامه
«داریا» را منتشر نمود.
و از
سال 1327 به وکالت دادگستری
مشغول گردید.
وی در دوره
پانزدهم مجلس شورای ملی از
سوی مردم لاهیجان راهی این
مجلس شد ولی اعتبارنامه او در
مجلس رد شد.
وی در تیرماه
1330 به معاونت سیاسی در
کابینه قوام رسید و پس از آن در
اردبیهشت 1340 ش در کابینه
دکتر امینی به وزارت
کشاورزی و سپس امورخارجه
رسید او سرانجام در سال
1348 دارفانی را وداع گفت.
وی همچنین از اعضاء حزب
دمکرات قوام بود و مدتی
مسئولیت روزنامه دموکرات را
به عهده داشت.
(دائره المعارف ایرانیکا ج 1،
کیهان سالانه 1341، خاطرات
شمس قنات آبادی 77)
2ـ موشه دایان از نظامیان و
سیاستمداران مشهور رژیم
صهیونیستی بود.
او در 20 مه
1915 در دهکده یهودی نشین
داگانیه واقع در فلسطین اشغالی
متولد شد و در دانشگاه
انگلیسی تل آویو در رشته های
کشاورزی، حقوق، و اقتصاد
فارغ التحصیل گردید.
دایان در 14 سالگی در 1929
به گروه تروریستی هاگانا
پیوست.
در 1939 به جرم
فعالیتهای شدید صهیونیستی به
زندان انگلیسی ها افتاد و در
1941 آزاد شد.
در همین سال چشم چپ خود را
در جریان عملیات چریکی علیه
نیروهای فرانسوی از دست داد.
در 1948 که فاجعه قتل عام
اهالی مظلوم دیریاسین در
فلسطین به وقوع پیوست، وی
سرهنگ ارتش بود.
و از 1953
تا 1958 سمت ریاست ستاد
ارتش اسرائیل را برعهده داشت
و از 1959 تا 1964 وزیر
کشاورزی بود.
از 1967، زمان
جنگ 6 روزه تا 1973 زمان
جنگ اکتبر وزارت دفاع
اسرائیل را به عهده داشت.
سپس در 1977 وزیر
امورخارجه شد و این سمت را
تا 1979 حفظ کرد.
وی
سرانجام در 16 اکتبر 1981
براثر ابتلا به سرطان در سن 66
سالگی درگذشت.
(مشاهیر سیاسی قرن بیستم ص
194 ـ 195)
3ـ خانم گلدامایویچ مایر در
سوم می 1898 در شهر کیف در
شوروی سابق به دنیا آمد.
در
سال 1906 همراه خانواده اش به
آمریکا رفت وی تحصیلات خود
را در مدرسه ای دولتی در شهر
میلواوکی در آمریکا آغاز و پس
از اتمام تحصیلات با شغل
معلمی به فعالیت پرداخت او از
همان آغاز به نهضت
صهیونیستی در آمریکا پیوست
وی در سال 1921 همراه
همسرش عازم اورشلیم شد و
پس از تشکیل دولت اسرائیل به
فعالیتهای سیاسی پرداخت.
اولین شغل سیاسی او در
1948 در سفارت اسرائیل در
مسکو بود.
او از 1949 تا 1956
در زمان نخست وزیری
بن گوریون وزیر کار اسرائیل بود
و از 1956 تا 1966 به مدت ده
سال وزیر خارجه این کشور شد.
و پس از آن در سال 1969 به
نخست وزیری اسرائیل رسید و
تا 1974 این سمت را به عهده
داشت و سپس در دهم آوریل این
سال به دلیل اوجگیری مخالفت
اعضای حزب کارگر که خود عضو
آن بود.
از مقام نخست وزیری
استعفاء داد.
وی در 1976
درگذشت.
(مشاهیر سیاسی قرن بیستم 404
ـ 403)
4ـ دیوید بن گوریون بانی
تأسیس رژیم صهیونیستی و
اولین نخست وزیر این رژیم بود.
او در 1866 در فلسطین متولد
شد و در 1906 در سن 20
سالگی 2 سال پس از مرگ
تئودور هرتصل پایگذار
صهیونیسم، جنبش یهود را برای
استقلال یهودیان در فلسطین
پایه ریزی کرد.
وی در دوران
جنگ اول جهانی در لژیون یهود
خدمت کرد و نقش مؤثری در
انتقال تدریجی یهودیان به
فلسطین اشغالی ایفا نمود او در
14 مه 1948 و 5 ماه پس از
تصویب طرح تجزیه فلسطین به
دو بخش یهودی و فلسطینی
رسما موجودیت اسرائیل را
اعلام کرد و به فاصله چند ساعت
آمریکا و شوروی سابق این
رژیم را به رسمیت شناختند.
بن گوریون تا 1953 نخست
وزیر رژیم صهیونیستی بود و از
سالهای 1955 تا 1963 نیز
مجددا این سمت را به عهده
گرفت.
او یکی از پایه گذاران
حزب کارگر اسرائیل بود ــ و تا
1965 رهبری این حزب را به
عهده داشت.
بن گوریون در
جنگ 1956 کانال سوئز نیز
مورد حمایت گسترده نظامی
فرانسه و انگلیس قرار داشت.
سرانجام در اول دسامبر 1973
در سن 87 سالگی درگذشت.
(مشاهیر سیاسی قرن بیستم ص
101)
عبدالرضا هوشنگ مهدوی در
کتاب خود در رابطه با مسافرت
بن گوریون می نویسد :
«...
بن گوریون در 4 / دسامبر
1961 (14 / آذر 1340 به
تهران سفر کرد.
او نخستین رئیس
دولت اسرائیل بود که به ایران
سفر می کرد، اما آخرینشان نبود.
بعدها لوی اشکول، گلدا مایر،
اسحق رابین و مناخیم بگین نیز به
ایران سفر کردند.
هواپیمای حامل بن گوریون که
عازم «برمه» بود به بهانه «نقص
فنی» در تهران فرود اجباری کرد.
در پاویون دولتی فرودگاه دکتر
امینی ـ نخست وزیر وقت ـ و
سرلشکر پاکروان ـ رئیس
ساواک ـ از او استقبال کردند و
مذاکرات در همانجا انجام
گرفت...
امینی بر اهمیت زیادی
که شاه به روابط دوستانه با
اسرائیل قائل بود تأکید ورزید اما
توضیح داد که جامعه روحانیت به
رهبری آیت الله خمینی این
موضوع را بهانه حمله به دولت
قرار داده آن را متهم می سازند که
ایران را به آمریکا و اسرائیل
فروخته است.
به همین جهت
دولت ترجیح می دهد روابط خود
را با اسرائیل محرمانه نگاه
دارد...
و این رابطه همیشه
منحصر به شاه و وزیرانش
بود...
»
(سیاست خارجی ایران در دوران
پهلوی ـ عبدالرضا هوشنگ
مهدوی ص 292)
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 6 صفحه 342