موضوع : جلسه بحث و تفسیر هفتگی در مسجد هدایت و اظهارات سید محمود طالقانی در مورد خانم فرخ روپارسای1
تاریخ سند: 10 شهریور 1347
موضوع : جلسه بحث و تفسیر هفتگی در مسجد هدایت و اظهارات سید محمود طالقانی در مورد خانم فرخ روپارسای1
متن سند:
شماره : 20476 /20 ه 2 روز 7 /6 /47 جلسه بحث و تفسیر در مسجد هدایت واقع در خیابان اسلامبول تشکیل گردید.در حدود ساعت 1700 واعظی به منبر رفت و به صحبت پرداخت ناطق در مورد مضرات ربا مطالبی بیان و اظهار داشت با ربا می توان شخصی را استثمار کرد و مملکتی می تواند کشوری را استثمار و بنده و برده خود نماید و ادامه داد واقعا اگر دستورات دینی ما بر کارهایمان به کرسی بنشیند آن وقت است که خوشبختی به جامعه روی می آورد.
پس از پایان سخنان واعظ فوق الذکر در حدود 20 نفر از افراد حاضر در مسجد و واعظ مورد بحث در اطراف سید محمود طالقانی گرد آمدند در بین آنان صحبتهای متفرقه مطرح گردید.
ضمن صحبت طالقانی خطاب به سخنران مسجد اظهار داشت شما درباره مضرات ربا کم گفتید بیشتر از اینها می باید صحبت می کردید.
طالقانی سپس در جواب شخصی که تقاضای اقداماتی کرده بود ادامه داد با وضع فعلی نمی شود در این مملکت کاری کرد و افزود آن زن بهائی را وزیر آموزش و پرورش کردند جای تأسف زیادی است که در یک کشور اسلامی این طور کارها را بنمایند.
طالقانی سپس در دنباله سخنان خود گفت فرهنگ جای محترمی است نه جای هر بی سر و پائی امثال خانم فرخ روپارسای.
افراد مذکور در ساعت 2130 از مسجد خارج گردیدند.
در بین حاضرین اسامی یحیوی ـ الفتی ـ شیبانی ـ منتظری شنیده شد.
ملاحظات ـ با توجه به گزارش خبری قبلی واعظ فوق الذکر دکتر جواد باهنر بوده است ضمنا در مورد شناسائی افراد مورد بحث اقدام و به محض شناسائی مراتب اعلام خواهد شد.
جاجرود در بولتن مورخه 11 /6 /47 درج شد.
11 /6 /47 ضمیمه و بایگانی شود.
13 /6 /47 بهره برداری شد.
13 /6 /47
توضیحات سند:
1ـ فرخ روپارسای در اسفند سال 1301 در باغی خارج از شهر قم به دنیا آمد.مادر وی فخر آفاق پارسای از فعالان حقوق زنان و مدیر مجله «جهان زنان» بوده و پدرش فرخ دین پارسای کارمند وزارت بازرگانی و مدیر مجله های «اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران» و «عصر جدید» بود.
وی از آن رو در شهر قم زاده شد که مادرش به دلیل نشر مقاله ای با عنوان «لزوم تعلیم و تربیت مساوی برای دختر و پسر» در تبعید به سر می برد.
این مقاله اعتراضات گسترده ای را در بین روحانیون آن دوران برانگیخت و موجب تبعید مادر وی گشت؛ ولی پس از تولد وی با میانجیگری میرزاحسن خان مستوفی الممالک (نخست وزیر وقت) به تهران بازگردانده شد.
فرخ روپارسای تحصیلات ابتدایی خویش را در دبستان هما در تهران سپری نمود و برای ادامه تحصیل در دوره متوسطه به دانشسرای مقدماتی رفت.
و توانست دوره متوسطه را با کسب رتبه اول به پایان رسانده و به دانشسرای عالی راه یابد.
او در سال 1321 دانشسرای عالی را با اخذ مدرک لیسانس در رشته علوم طبیعی به پایان رسانید و به دانشگاه تهران راه یافت.
تحصیلات دانشگاهی خویش را در رشته پزشکی ادامه داد و توانست در سال 1329 با اخذ درجه دکترا از دانشگاه تهران فارغ التحصیل گردد.
فرخ روپارسای در سال 1321 با احمد شیرین سخن ازدواج کرد و از همان سال پس از اخذ مدرک لیسانس دانشسرای عالی به تدریس در دبیرستان های تهران پرداخت.
پس از پایان تحصیلات دانشگاهی تا مقطع دکترا، علیرغم این که در رشته پزشکی دانش آموخته شده بود کار طبابت را رها کرد و ترجیح داد که به کار فرهنگی بپردازد؛ بدین ترتیب در وزارت فرهنگ آن دوران مشغول به کار شد.
در سال 1333 به همراه تنی چند از همکارانش «انجمن بانوان فرهنگی» را برای دبیرستان های دخترانه آن دوران تأسیس نمود و در سال 1335 به عنوان یکی از اعضای هیأت رئیسه «شورای همکاری جمعیت های بانوان ایرانی» انتخاب شد.
فرخ روپارسا همچنین نخستین مدیرکل زن در ایران بود.
در سال 1339 با آغاز به کار در دانشگاه ملی ایران، وی عهده دار سِمَت مدیرکلی دبیرخانه دانشگاه ملی ایران شد.
انتصاب یک زن به این سمت، اعتراضات زیادی را در محافل اداری، فرهنگی و سیاسی تهران به راه انداخت ولی مقامات دانشگاه توانستند از برکناری فرخ روپارسای جلوگیری کنند.
او در 7 /6 /1347 به عنوان وزیر آموزش و پرورش ایران منصوب شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران وی با اتهاماتی چون: «حیف و میل اموال بیت المال و ایجاد فساد در وزارت آموزش و پرورش و کمک به نشو و نمای فحشا در آموزش و پرورش و همکاری مؤثر با ساواک و اخراج فرهنگیان انقلابی از وزارت فرهنگ ایران و...
» در دادگاه انقلاب اسلامی شعبه تهران به ریاست آیت الله صادق خلخالی محاکمه شد و به عنوان «مفسد فی الارض» در تاریخ 18 اردیبهشت سال 1359 برابر با 8 مه سال 1980 اعدام گردید.
(ر.ک: روزنامه های کیهان، 7، 8 و 9 اردیبهشت، اطلاعات، 3، 7، 8 و 15 اردیبهشت و انقلاب اسلامی 9 و 18 اردیبهشت 1359 و از سیدضیاء تا بختیار، مسعود بهنود، تهران نشر جاویدان سال 1369 و زنان دربار به روایت اسناد ساواک، فرخ رو پارسای، مرکز بررسی اسناد تاریخی سال 1382 و کارنامه زنان مشهور علم و ادب ایران، انتشارات آموزش و پرورش، تهران سال 1352)