حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
تاریخ سند: 25 آبان 1357
حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
متن سند:
1ـ روز 25 /8 /57 (2537 شاهنشاهی)، عده ای از بانوان قشری مذهبی در منزل آیت اله سید حسن طباطبائی قمی اجتماع و طاهر احمدزاده یکی از زندانیان ضد امنیتی که اخیرا آزاد شده برای آنان سخنرانی کرده است.1 2ـ ساعت 1030 روز 27 /8 /57، حدود 4000 نفر از طبقات مختلف مردم شهر مشهد در منزل آیت اله سید کاظم مرعشی اجتماع و واعظی بنام عمادی برای آنها سخنانی ایراد نموده است.
پس از پایان سخنرانی نامبرده افراد مورد بحث از منزل خارج و بمنزل آیت اله سید حسن طباطبائی قمی رفته و سپس متفرق شده اند.
3ـ ساعت 1730 روز 28 /8 /57، گروهی از جوانان قشری مذهبی، چراغهای داخل حرم مطهر حضرت رضا(ع) را که بمنظور بزرگداشت عید غدیر خم چراغانی شده بود شکسته اند، اینعده توسط مأمورین انتظامی متفرق گردیده اند.
4ـ از صبح روز 28 /8 /57، عده ای قریب 8000 نفر در خیابانهای مختلف شهر مشهد به راه پیمائی و تظاهرات خیابانی پرداخته و مقارن ساعت 1200 روز مذکور در میدان راه آهن مشهد اجتماع و قصد برگزاری نماز جماعت ظهر و عصر را داشته اند.
با دخالت مأمورین انتظامی و شلیک چند تیر هوائی تظاهرکنندگان متفرق و یکنفر از آنها از ناحیه پا مورد اصابت گلوله واقع شده که بلافاصله جهت درمان به بیمارستان اعزام گردیده است.
ضمنا مقارن ساعت 1000 روز مذکور حدود 3000 نفر از منزل آیت اله سید کاظم مرعشی خارج و در حالیکه مرعشی در پیشاپیش آنها در حرکت بوده بطرف حرم مطهر حضرت رضا (ع) رهسپار که با دخالت مأمورین انتظامی متفرق شده اند.
2 ارزیابی خبر : خبرهای فوق صحت دارد.
اقدامات انجام شده.
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ بند اول این بولتن تکراری است.خبر آن در میان سندهای روز بیست و پنجم آبان ماه آمد.
2ـ امروز (28 /8 /57) مصادف بود با عید غدیر خم.
به همین مناسبت در شهرهای بزرگ ایران تظاهراتی علیه حکومت شاه رخ داد که مشهد یکی از آن ها بود.
خبرگزاری فرانسه از منابع خود در تهران کسب اطلاع کرد که «به دنبال تظاهراتی که امروز در مشهد روی داد مأموران ارتش به سوی تظاهرکنندگان تیراندازی کردند.
براساس این گزارش اقامت گاه آیت الله قمی و شیرازی از سوی مأمورین به منظور جلوگیری از نزدیک شدن مردم به روحانیون نامبرده تحت محاصره در آمده بود.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 244، ص 11) روزنامه اطلاعات هم بعدها پس از شکسته شدن اعتصاب مطبوعات نوشت که امروز «در میدان راه آهن مشهد گروههایی اجتماع و تظاهرات کردند و به قصد راه پیمایی وارد خیابان شاه رضا نو شدند اما مأموران با پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوایی آن ها را متفرق کردند که به مجروح شدن دو نفر انجامید.
» (اطلاعات «ضمیمه»، ش 16620، ص 3)