موضوع : روحانیون
تاریخ سند: 15 خرداد 1344
موضوع : روحانیون
متن سند:
شماره : 339 /303 صبح روز 15 /3 /44 چهار فقره تلگراف به امضای آیت الله مرعشی نجفی از قم.برای آیت الله خوانساری بازار عباس آباد.
آیت الله میرزاعبداللّه سعید.
آیت الله آملی.
آیت الله نوری.
دکتر سیدحسن امامی1 (امام جمعه تهران) مخابره شده و در آن اعلام داشته اند (از رأی دادگاه در حق متهمین بسیار متأسف و عده ای فضلا در منزل متحصن استخلاص آنها و ارجاع حضرت مستطاب آیت الله خمینی را خواستارند) مراتب به عرض تیمسار ریاست ساواک رسید مقرر فرمودند فقط تلگراف دکتر سیدحسن امامی تسلیم و بقیه ضبط گردد و امریه صادره اجرا گردد.
ضمنا تلگرافی از طرف محمد موسوی یزدی.
مرتضی حائری.
هاشم آملی به پیشگاه ملوکانه کاخ همایونی مخابره شده و به شرف عرض رسانیده اند (در مورد محکومین به اعدام مربوط به پرونده قتل نخست وزیر تقاضا دارند اعلیحضرت همایونی از حق قانونی خود استفاده فرمایند که موجب خرسندی ملت خواهد گردید.
تلگراف شاهنشاه به کاخ همایونی تسلیم گردیده است.
326 ـ 15 /3 اگر حق قانونی اعلیحضرت همایونی است چه ارتباطی به آقایان دارد که تقاضا نمایند پاکروان به عرض تیمسار ریاست ساواک رسید 17 /3 به استحضار ریاست بخش برسد
توضیحات سند:
1ـ میر حسن امامی فرزند میرابوالقاسم در سال 1282 در تهران متولد شد.او در سال 1323 و پس از فوت پدر به لباس روحانیت ملبس و امام جمعه تهران شد.
(امام جمعه یک عنوان حکومتی بود و به کسی داده می شد که در مساجد عمده شهرها مراسم نماز را اجرا می کرد).
پدرش نیز امام جمعه تهران و از خانواده سلطنتی قاجار بود.
پس از اتمام تحصیلات در زمینه علوم الهیات، سمت استادی دانشگاه را پیدا کرد.
او به دور از جنجالهای سیاسی به امور مذهبی پرداخت، اما به دلیل حمایتش از شاه، اکثر روحانیون خریدار حرفش نبودند و کسی او را یک عالم واقعی نمی دانست.
دکتر امامی که پسرخاله سالار سنندجی نماینده کردستان بود، پس از رسمیت یافتن دوره هفدهم مجلس و بعد از یک مبارزه شدید پنهانی به ریاست مجلس انتخاب شد.
در آن هنگام روابط حسین مکی با دکتر مصدق حسنه بود و دکتر مصدق مایل بود که دکتر معظمی یا دکتر شایگان رئیس مجلس باشند، اما چون دیدند که پشتیبانان امام جمعه تهران قوی هستند، درصدد برآمدند که مرحوم آیت الله کاشانی را نامزد ریاست مجلس نمایند.
ولی ایشان زیربار نرفت و در نتیجه سید حسن امامی به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب گردید.
وی در واقعه 30 تیر 1331 ریاست مجلس را به عهده داشت و پس از بالا گرفتن آن بلوا در حالی که به اتفاق مهندس رضوی نائب رئیس مجلس روانه کاخ سعد آباد بود تا با محمدرضا شاه ملاقات کند در دروازه شمیران مورد حمله واقع و مردم شیشه ماشین او را شکستند.
امام جمعه تهران ناچار به مجلس برگشت و از آنجا تلفنی با شاه تماس گرفت و از شاه خواست تیراندازی به روی مردم بی دفاع قطع گردد.
سه روز بعد قوام مستعفی و مجددا دکتر مصدق به نخست وزیری رسید.
دکتر امامی که در این ماجرا نقش مؤثری داشت، ناچار دو سه روز بعد از زمامداری دکتر مصدق به عنوان معالجه به سوئیس رفت و از همان جا هم استعفای خود را تقدیم داشت.
وی در اروپا ماند تا اینکه به عتبات رفت و از تهران دکتر غلامحسین مصدق فرزند دکتر مصدق به او ملحق شد و پسر عمه و پسر دایی با هم به ایران برگشتند.
امامی بعد از ورود به ایران همچنان به امور مذهبی پرداخت تا اینکه در دوره دوم مجلس سنا به سناتوری انتخاب شد.
امام جمعه تهران در کابینه رزم آرا در مسجد شاه مورد حمله نبی اللّه اکبری قرار گرفت و با چاقو مضروب و با قطع شدن عصب، یک دست او فلج گردید.
سید حسن امامی از فراماسونرهای سرشناس ایران بود.
«ارنست وان هگ» استاد اعظم لژ بزرگ ملی فرانسه که به منظور شرکت در مراسم تأسیس و تشکیل لژ بزرگ ایران در اسفند ماه سال 1347 به ایران آمده بود، پس از مراجعت به کشور خویش، ضمن تسلیم گزارشی به لژ بزرگ ایران را اعلام و پس از آن برادران بسیار محترم دکتر سعید مالک، محمد ساعد، عباس هویدا و دکتر حسن امامی به سمت بزرگ استادان پیشین لژ بزرگ ایران انتخاب شدند.
» ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1.
اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ص 56.