صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

یکنفر از ایرانیان مقیم بلوک شرق موضوع نامه 671 ـ 4/11/52

تاریخ سند: 6 بهمن 1352


یکنفر از ایرانیان مقیم بلوک شرق موضوع نامه 671 ـ 4/11/52


متن سند:

از : برستوک 332 به : سیمین شماره : 684 با آنکه کمیته مرکزی حزب توده از اقدامات و ارتباطات شهریاری در ایران اطلاع داشت لیکن عبدالصمد کامبخش.
ایرج اسکندری و کیانوری برای آنکه قدرت کمیته مرکزی را در دست گیرند موضوع شهریاری1 و ارتباط او با مقامات اطلاعاتی ایران در جلسات کمیته مرکزی مطرح و انتقادات شدیدی به رادمنش نموده و حتی آن چنان حمله ای به رادمنش نمودند که تویحا می خواستند ارتباط رادمنش را با دستگاههای اطلاعاتی ایران برسانند.
رادمنش از شهریاری دفاع و اظهار می نمود تا خیانت او به کمیته مرکزی ثابت نشود نمی توان او را مأمور ساواک دانست بالاخره ابتدا تصمیم داشتند رادمنش را از کمیته مرکزی اخراج نمایند ولی به دلائل از این عمل منصرف گردیدند.
رادمنش پس از برکنار شدن از دبیری کمیته مرکزی آکادمی علوم فیزیک اتمی در لایپزیک مشغول تدریس گردیده و ماهیانه دوهزار مارک دریافت و منزلی را که مقامات آلمان شرقی در اختیار او گذارده بودند از وی گرفته و تحویل ایرج اسکندری دادند.
رادمنش ناچار شد منزلی در آدرس لایپزیک7022 damcm sih .
1 A .
ماهیانه 250 مارک اجازه نماید.
همسر رادمنش چندین بار پشیمانی رادمنش را از عملیاتی که مرتکب گردیده عنوان نموده و رادمنش نیز در چند مورد افکاری وطن پرستانه ارائه از جمله موضوع آذربایجان را شدیدا محکوم نموده است همسر رادمنش هیچگونه دخالتی در سیاست نداشته و هیچ موقع عضو حزب توده و فعالتی ننموده است.
رادمنش پس از برکنار شدن دوبار به سختی بیمار و چندین ماه در بیمارستان برلین شرقی بستری بوده ولی هیچیک از افراد ایرانی چه آنهائی که عضو حزب بودند و چه افرادی که در حزب عضویت نداشتند از وی عیادتی در بیمارستان ننمودند و رادمنش با حالتی گریان به همسرش اظهار می دارد این است نتیجه 25 سال فعالیت به نفع حزب.
این مسئله موجب می گردد که رادمنش تقاضای مهاجرت به فرانسه را بنماید ولی مقامات شوروی از اینکه ممکن است مسائلی را در غرب مطرح نماید با این تقاضا مخالفت و اسکندری و کیانوری مسئله را به این شکل مطرح می نمایند که ممکن است در خارج از آلمان شرقی مورد تهدید و سوء قصد قرار گیرد لذا اعلام می کنند مهاجرت وی به مصلحت حزب نیست.
رادمنش بتدریج روابط خود را با کلیه اعضاء کمیته مرکزی قطع نموده و هیچگونه تماس و معاشرتی با نامبردگان ندارد و در یک وضع بسیار بد روحی قرار دارد.
ریاست بخش 331 جهت اطلاع و هرگونه مقتضی باستحضار می رسد.
از طرف دبیر بخش 322.
7 /11 /52 در کلاسه 22117 بایگانی فرمائید.
اصل در 46046 بایگانی شد.
آقای عطاپور بهره برداری می شود.
17 /11 /52

توضیحات سند:

1ـ عباس علی شهریاری : وی قبل از کودتای 28 مرداد 1332 یکی از مسئولین درجه سه حزب توده بود او یکی از فعالین امور سندیکائی بود و در سالهای 1330 نمایندگی کارگران نفت جنوب را به عهده داشت پس از کودتا و دستگیری اعضای حزب توده او به خارج از کشور رفته و با حزب توده ارتباط خود را ادامه داد.
وی در خارج از کشور توسط ساواک جلب همکاری شد و به استخدام ساواک به عنوان منبع فعال در آمد.
حزب توده تصمیم داشت تعدادی از اعضای خود را جهت فعالیت و راه اندازی تشکیلات به داخل کشور اعزام کند.
از همین رو شهریاری به همراه تعدادی دیگر از اعضای حزب به داخل کشور اعزام شدند از آنجا که شهریاری عامل ساوا بود همراهان وی در مراحل مختلف دستگیر شد، و شهریاری بعنوان مرد شماره یک تشکیلات داخل (تهران) مطرح شد او اطلاعات مورد نیاز ساواک را جمع آوری و به اطلاع می رساند.
او با مشاورت و هماهنگی ساواک اقدام به راه اندازی تشکیلات جنوب و آذربایجان کرد و از این طریق کلیه فعالیت های حزب توده و سایر احزاب چپ در ایران را کنترل و بر اطلاع ساواک می رسانید وی هدایت تشکیلات حزب توده در داخل را عهده دار بود و با رادمنش دبیراول حزب توده نیز ملاقات نوبه ای داشت.
شهریاری کاملاً مورد اعتماد رادمنش بود از زمان همکاری وی با ساواک بسیاری از تشکیلاتها و سازمانهای چپ منهدم و عناصر آن دستگیر شدند شهریاری به عراق تردد داشت و با بختیار نیز ملاقاتهائی انجام می داد که مشروح گزارش این ملاقاتها به ساواک ارسال می شد.
پس از مدتی چاپخانه حزب نیز توسط ساواک کشف شد.
سرانجام ساواک تصمیم گرفت در یک...
از پیش طراحی شده به اصطلاح شهریاری را دستگیر کند و او نیز مصاحبه هائی تلویزیونی انجام دهد که در این خصوص نیز اقدام شد.
وی پس از چندی از به اصطلاح زندان آزاده شده و در کویت اقامت گزید و در بخش فارسی روزنامه الطلیعه مشغول به کار شد.
پس از مدتی به ایران آمد و در آجودان ساکن گردید و در تشریف کشتیرانی آپاپ شاغل گردید.
ولی بدلیل شناخته شدن توسط مردم وی ناچارا به تهران آمد سرانجام وی در اسفند ماه 1353 توسط چریکهای فدائی خلق ترور شد روزنامه کیهان مورخه 17 /12 /52 مجلس ختم وی را اعلام کرد.
شهریاری با نام مستعار اسلامی و...
فعالیت می نمود و به مرد هزار چهره شهرت داشت.

منبع:

کتاب چپ در ایران - دبیران اول حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 135


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.