متن سند:
محترما خاطر مبارک را مستحضر میدارد بدنبال واقعه اول1 بهمن دانشگاه تهران و بازداشت برخی از سران و کارگران و جمعی از فعالین کمیته دانشجویان جبهه ملی فعالیت این جبهه به میزان شایان توجهی دچار رکود و تعطیل گردیده و نه تنها جلسات عمومی منازل دکتر غلامحسین صدیقی و دکتر کریم سنجابی که قبل از حادثه یکم بهمن ماه تقریبا به طور مرتب روزهای پنج شنبه و جمعه هر هفته با شرکت گروه قابل ملاحظه ای از طرفداران جبهه مذکور تشکیل میگردید در حال حاضر انعقاد نمی یابد بلکه به استثنای چند حوزه دانشجوئی جلسات اکثر کمیته ها و حوزه های جبهه نیز مواجه با تعطیل گشته است ولی در وضع فعالیت نشریاتی جبهه خللی حاصل نشده و ظرف 40 روز گذشته علاوه بر چاپ و انتشار چند شماره از نشریات «اخبار» و «پیام دانشجو» بیانیه ها و اعلامیه های متعدد دیگری نیز از طرف این جبهه منتشر گردیده که نمونه هائی از هریک به موقع به عرض رسیده و آخرین اعلامیه کمیته دانشجویان جبهه ملی مورخ دهم اسفند ماه جاری تحت عنوان «اربعین دانشگاه خونین» به پیوست تقدیم میگردد.به طوری که در محافل وابسته به جبهه ملی گفته می شود در شرایط کنونی اللهیار صالح و برخی دیگر از رهبران معتدل و میانه رو جبهه ملی براین عقیده اند که توسعه و تشدید فعالیت و وارد ساختن فشار بیشتری به دولت دکتر امینی به مصلحت جبه ملی نبوده و احتمالاً به سرکوبی قاطع تر جبهه و روی کار آمدن یک دولت نظامی منجر خواهد گردید لیکن عناصر افراطی و تندرو جبهه این نظریه را تایید ننموده و معتقد به ابراز عکس العمل های شدیدتری میباشند.
بطور کلی در حال حاضر سران و کارگران جبهه ملی در انتظار گشایش مجدد دانشگاه تهران و دانشسرای عالی و روشن شدن وضع سران و کارگردانان بازداشتی جبهه و همچنین بازگشت نخست وزیر از سفر اروپا و آگاهی از نتایج حاصله از این مسافرت هستند.
ضمنا برابر اطلاعات رسیده دانشجویان وابسته به جبهه ملی تصمیم دارند که از سازمانهای دانشجوئی دانشگاه های شهرستانها دعوت نمایند در ایام تعطیلات عید نوروز نمایندگانی به منظور شرکت در یک کنگره دانشجوئی به پایتخت اعزام دارند تا در برابر تصمیمات متخذه از طرف دولت در مورد وضع دانشگاه تهران آنها نیز با تصویب و موافقت دانشجویان سراسر کشور تصمیماتی اتخاذ نمایند ولی این نظریه تاکنون به مرحله قطعیت نرسیده و موضوع تحت مراقبت مامورین قرار دارد.
در جریان باشیدکه ببینید چه تصمیماتی گرفته می شود.
توضیحات سند:
1ـ اول بهمن ماه 1340 خنجی، حجازی و عده ای دیگر از اعضای شورای مرکزی جبهه بدون هماهنگی با سایر اعضاء برنامه ریزی قبلی از سازمان دانشجویان خواسته بودند که علیه دولت راهپیمایی کنند.در این روز حدود پنج هزار نفر از دانشجویان دانشگاه در اعتراض به دستگیری سه همکلاسی خود و عدم برگزاری انتخابات مجلس به تظاهرات پرداختند و خواستار برکناری امینی شدند.
این تظاهرات با برخورد شدید نظامی روبرو شد.
نتیجه آن یک کشته، بیش از ششصد زخمی و بازداشت دهها نفر از رهبران و فعالان جبهه ملی بود! این تظاهرات بر شکاف دولت امینی و جبهه ملی افزود و گفته می شد که حمله دانشجویان با هماهنگی وبرنامه ریزی ساواک زیر نظر شاه انجام شده بود.
این واقعه بازتابهای در مطبوعات و محافل داخلی داشت در کیهان آن روز نوشتند : مالکین و زمینداران در اعتراض به اصلاحات ارضی این حرکت را سامان دادند و بهانه آنها اخراج سه دانش آموز دبیرستان دارالفنون بود.
دکتر امینی نیز فئودالها و جبهه ملی را بعنوان دو گروه مخالف خود عامل این ماجرا می دانست.
این حادثه بر اختلافات رهبران جبهه ملی افزود اما در تهران در آن زمان جبهه ملی با صدور بیانیه هایی عمل دولت در حمله به دانشجویان را محکوم کرد.
1ـ گازیوروسکی پیشین ص 370 2ـ به ضمیمه شماره 21 رجوع شود.