تیمسار ارتشبد اویسی ریاست محترم کمیته امور استانها و شهرستانها جشن شاهنشاهی ایران
تاریخ سند: 3 اسفند 1349
تیمسار ارتشبد اویسی ریاست محترم کمیته امور استانها و شهرستانها جشن شاهنشاهی ایران
متن سند:
شماره : 7624 نظر به اینکه در جلسه مورخ 20 /11 /49 آن کمیته اظهار شده است که دستورالعمل روشنی درباره نحوه دریافت وجوه یا ترتیب آذین بندی و چراغانی از طرف شورای مرکزی جشن برای اطلاع آن کمیته و اجرا در استانها و شهرستانها نرسیده لذا عین اوامر مطاع مبارک ملوکانه که از طرف دفتر مخصوص شاهنشاهی به عنوان جناب آقای نخست وزیر و از طرف جناب آقای وزیر محترم دربار شاهنشاهی به این شورا ابلاغ شده و به کلیه استانها و شهرستانها ابلاغ گردیده است به پیوست ایفاد می گردد و همچنین قسمتی از صورتجلسه کمیته عالی اجرایی جشن شاهنشاهی ایران مورخ 16 /10 /49 که در پیشگاه مبارک علیاحضرت فرح پهلوی1 شهبانوی ایران تشکیل گردید و اوامری بشرح زیر صادر فرمودند نقل می گردد: «علیاحضرت شهبانو مقرر فرمودند، اکیدا به تمام استانداران و مسئولین مربوط ابلاغ شود از دریافت هرگونه وجهی تحت عنوان بستن طاق نصرت و تزئینات غیر ضروری خودداری شود و به سازمان اطلاعات و امنیت کشور نیز ابلاغ گردد که در اجرای این دستور مراقبت نمایند چنانچه خلافی مشاهده شد موضوع را گزارش دهند.باتوجه به اوامر صادره ملاحظه می فرمایید که نظر این است به طور کلی آذین بندی و چراغانی خیابانها ـ پارکها و میادین شهرستانها باید توسط شهرداریها انجام شود مؤسسات دولتی نیز هر کدام به سهم خود و برحسب رویه ای که دارند منتهی با دقت و توجه بیشتر نسبت به آذین بندی و چراغانی اقدام خواهند کرد.
مؤسسات بخش خصوصی و افراد نیز مسلما با میل و رغبت به طور مستقیم یا به طور گروهی و با همکاری شهرداریها در این جشن بزرگ ملی خود شرکت خواهند نمود.
بنابراین دلیلی برای مراجعه به مردم و اخذ وجوه به نام برگزاری جشن شاهنشاهی برای انجام اموری که حقا اقدام به آن در صلاحیت سازمانهای دولتی می باشد وجود ندارد و به عبارت دیگر مراجعه به اشخاص برای اخذ وجوه جهت کارهایی از نظیر دادن مهمانی از طرف مسئولین دولتی و یا پذیرایی های متفرقه و ایجاد ستون یادبود و بستن طاق نصرت به هیچ وجه مورد نخواهد داشت و هرگاه اشخاص و یا مؤسساتی مایل به کمک به اجرای برنامه های عام المنفعه از قبیل ساختن مدارس روستایی و یا تأمین برق روستاها و اموری از این قبیل باشند می توانند مستقیما از طریق مقاماتی که مجری این نوع برنامه ها خواهند بود علاقه میهنی و خدمت به جامعه خود را ظاهر سازند لذا توجه تیمسار محترم را به این نکته جلب می نماید2 که منظور غائی از صدور بخشنامه های مربوط به منع اخذ وجوه از مردم به عنوان شرکت در جشن شاهنشاهی این است که عده ای از مأمورین دولتی و شهرداریها به کارمندان دولت و محصلین و مردم عادی مراجعه نکرده و تحت عناوین مختلف به آنها برای گرفتن پول فشار وارد نیاورند والا در صورتی که با همگامی اشخاص متمکن و تشویق آنان به شرکت در اجرای برنامه های عام المنفعه بتوانند همکاری آنان را جلب نمایند منعی وجود نخواهد داشت زیرا بدیهی است کسانی که از نعمات این کشور برخوردار بوده و در پرتو امنیت و ثباتی که در کشور وجود دارد منتفع گردیده اند مسلما علاقمند خواهند بود که در چنین فرصت مناسبی که پیش می آید علاقه خود را با شرکت در امور عام المنفعه به ثبوت برسانند.
بدیهی است برعهده مسئولین مربوط می باشد که این نیروهای مادی و معنوی پراکنده را تجهیز نموده و در راه سازندگی کشور به کار اندازند.
قائم مقام رئیس شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران
توضیحات سند:
1ـ فرح پهلوی از جمله افراد دست اندرکار جشن های شاهنشاهی بود.اسداله علم درباره دلیل دخالت او در جشن های 2500 می گوید:...
عرض کردم، در شیراز شهبانو به من فرمودند تا حالا نمی خواستم در جشن های 2500 ساله مداخله کنم حالا می بینم عقل شماها به جایی نمی رسد، ناچارم مداخله نمایم عرض کردم البته شهبانو باید مداخله بفرمایند.
ج 2، صص 102 ـ 101 این مذاکره در تاریخ 6 /6 /1349 یعنی حدودا سیزده ماه قبل از برگزاری جشن بوده است و فرح یک سال وقت داشته تا اگر نقصی بوده برطرف نماید اما برای فراکنی و فرار از واقعیت که چرا جشن ها هزینه، آن بالا بود و بیشتر کارها به خارجیان واگذار شده بود می گوید: هنگامی که ریاست کمیته برگزاری به من پیشنهاد شده یک سال به آغاز جشن اواسط مهر ماه 1350 مانده بود.
اگر این مسئولیت را پذیرفتم به خاطر آن بود که با نظرات همسرم کاملاً موافق بودم اما اطلاعاتی که بعدا به من رسید، حس ایرانیت مرا جریحه دار کرد.
زیرا آگاه شدم که قبلاً از معتبرترین مؤسسات خارجی برای برگزاری جشن ها تماس گرفته شده است، در حالی که می توانستیم در بعضی زمینه ها از وجود ایرانیان استفاده کنیم.
در حقیقت این قراردادها مرا آزرده خاطر کرده بود.
کهن دیارا صص 10 ـ 209.
البته باید به فرح گوشزد نمود که در جشن تاجگذاری نیز همین رویه حاکم بود که خودت ریاست آن را برعهده داشتی، و دستور تمام کارها را خودت صادر می کردی، ساختن تاج توسط خارجیان ـ لباس به فُرم و توسط خارجیان و...
2ـ امام خمینی (ره) در این زمان در تبعیدی بسر می برد که رژیم پهلوی در سال 1343 اورا فرستاده بود، خبر برگزاری این جشن و هزینه های سرسام آور آن به ایشان رسید و در مخالفت با این جشن می فرمایند: جشن های غیرملی که به نفع شخصی در هر سال چندین مرتبه تشکیل می شود و در هر مرتبه مصیبت های جانگذاز برای اسلام و مسلمین و ملت فقیر پابرهنه ایران به بار می آورد، یکی از آنهاست.
با سرنیزه پلیس از مردم بیچاره بی پناه، خرجهای گزاف آنها گرفته می شود.
در یکی از جشن ها که نمی دانم اسم روی آن بگذارم جز هوس و شهوت و بازی با احساسات ملت، گفته می شود چهار هزار میلیون ریال خرج شده است که نصف آن از خزانه ملت و نصف دیگر بی واسطه از بازار و غیره با زور و ارعاب اخاذی شده.
خون دل فقرا خرج نامجویی و خودکامگی است و تا این ملت در این حال است و به ظیفه خود و حقوق خود آشنا نشده، هر روز برای شماها عید و شادی و برای ملت، بدبختی و نکبت است.
توأم با این جشن های نامیمون آن قدر هتک نوامیس مسلمین و اسلام بوده است که قلم را عار است از ذکر آن.
صحیفه امام ج 2، ص 124