درباره : فعالیت افراد سابقه دار در مطبوعات سابقه : عطف به 8803/325 ـ 14/9/46
تاریخ سند: 26 آذر 1346
درباره : فعالیت افراد سابقه دار در مطبوعات سابقه : عطف به 8803/325 ـ 14/9/46
متن سند:
از : ساواک آذربایجان شرقی به : اداره کل سوم 325 شماره : 8371/ه تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور برابر گزارش منبع 272 موارد خواسته شده به شرح زیر به استحضار می رسد.1ـ محمدعلی قوسی1 عضو هیأت تحریریه روزنامه آذربایجان ارگان فرقه دموکرات آذربایجان که اخیرا نام فامیلی خود را عوض کرده و به نام محمدعلی فرزانه در مطبوعات تهران بخصوص مجله امید ایران فعالیت می کند.
2ـ علیقلی کاتبی2 از نویسندگان حزب توده و عضو هیأت تحریریه روزنامه به سوی آینده و ستاره صلح فعلاً در مجله روشنفکر فعالیت دارد.
3ـ سعید منیری عضو حزب توده و از فعالین کمیته صلح در مجله روشنفکر.
4ـ رسول ارونقی کرمانی عضو فعال جبهه ملی و سردبیر روزنامه منادی3 تبریز که در سالهای 31 و 32 ارگان جبهه ملی تبریز بوده و مقاله معروف (زنده باد جمهوری) را نوشته بود سردبیر مجله اطلاعات هفتگی.
5ـ صبا در مجله امید ایران فعالیت می کند نامبرده از فعالین کمیته صلح بوده است.
6ـ اسامی مطبوعاتی که در آذربایجان مطالب مضره وسیله آقایان فوق الذکر در آنها نوشته می شده عبارتند از : الف : روزنامه آذربایجان ارگان4 فرقه دموکرات.
ب : روزنامه فریاد5 ارگان کمیته صلح آذربایجان.
ج : روزنامه منادی ارگان جبهه ملی آذربایجان و غالب روزنامه های دوران قبل از 28 مرداد سال 1332 در تبریز.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت آذربایجان شرقی ـ سلیمی در پرونده امید ایران بایگانی شود.
17 /10 /46 ...
.
.
رونوشت در پرونده نشریات ذکر شده نیز بایگانی شده است.
توضیحات سند:
1ـ محمدعلی فرزانه (قوسی) فرزند علی اکبر در سال 1302 ه ش در تبریز متولد گردید.نامبرده پس از سپری نمودن مراحل ابتدایی تحصیل، دانشسرای عالی مقدماتی را نیز به پایان رساند و در رشته ادبیات از دانشگاه تبریز لیسانس گرفت.
مشارالیه در سال 1321 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در ارسباران به عنوان آموزگار و مدتی در دبیرستان شرافت تهران به تدریس پرداخت.
محمدعلی فرزانه عضو حزب توده و جمعیت هواداران صلح و در زمان بلوای فرقه دموکرات در آذربایجان رئیس کتابخانه در تبریز بود و له آنها در نشریاتشان مقاله می نوشت.
نامبرده مسئولیت ارتباط بین حزب توده با فرقه دموکرات را در تبریز بر عهده داشت و در سال 1336 رئیس دفتر شرکت برق فیروزان تهران بود.
مشارالیه به اتهام فعالیتهای مضره طی سالهای 1330، 36، 52 سه بار دستگیر و مدتی زندانی گردید ولی با ابراز ندامت از زندان آزاد شد.
محمدعلی فرزانه در سال 1347 در انتشارات خوارزمی به کار مشغول گردید.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی.
2ـ علی کاتبی زکی فرزند جعفر در سال 1316 ه ش در تبریز به دنیا آمد.
مشارالیه که از دانشسرای عالی تهران، لیسانس ادبیات گرفته بود، به استخدام آموزش و پرورش درآمد و در شهرهای مهاباد و آذرشهر به تدریس اشتغال یافت.
او که در سال 1346 به آذرشهر منتقل شده بود و با بهروز دهقانی و صمد بهرنگی آشنا شده و تحت تأثیر آنان واقع گردیده بود، خود را چنین معرفی کرد: «اولین عقیده ای که من تحت تأثیر آن واقع شدم عقاید صادق هدایت و عقاید گاندی بود و گیاهخواری...
من شش سال تمام (تا فروردین 46) گیاهخوار ماندم...
دومین عقیده ای که من به آن از سال 46 به بعد تا حدی تمایل پیدا کردم افکار دست چپی بود...
گاهگاهی شعر یا مقاله ای می نوشتم...
که جز دو سه تای آنها هیچکدام در جائی چاپ و نشر نشده است.
» علی کاتبی که در سال 1349 به تهران منتقل شده بود، به علت همین ارتباط در سال 1350 دستگیر و چند ماهی زندانی شد و پس از آزادی به عنوان ویراستار در مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، مشغول به کار شد و مدتی نیز با مجتمع آموزشی صنعتی کشور همکاری کرد.
3ـ مجله منادی به صاحب امتیازی علی اصغر احمدیان با روش سیاسی، اجتماعی و خبری در سال 1329 به صورت هفتگی در تبریز منتشر می شد.
راهنمای مطبوعات ایران (1304 ش تا 1357 ش) مؤلف: سید محمد صدری طباطبائی ص 653 * از : اداره کل سوم تاریخ : 14 /9 /46 به : ریاست ساواک آذربایجان شرقی شماره: 8803 /325 درباره : فعالیت افراد سابقه دار در مطبوعات پیرو نامه شماره 8669 /324 ـ 1 /8 /46 خواهشمند است دستور فرمائید در اعلام پاسخ تسریع نمایند.
مدیر کل اداره سوم ـ مقدم از طرف 13 /9 بررسی کننده ـ زرگران رئیس بخش 325 ـ فردوس رئیس اداره دوم عملیات و بررسی 4ـ روزنامه آذربایجان روزنامه سیاسی ـ خبری بوده که به فارسی و آذری، دو شماره در هفته منتشر می شد و ناشر افکار جمعیت آذربایجان و طرفدار حزب توده ایران بود.
صاحب امتیاز آن میرزاعلی شبستری و سردبیر آن ا.
شمس.
احمد موسوی و خشکنائی بودند.
این روزنامه دو دوره انتشار یافت که در دوره دوم به زبان آذری، ارگان رسمی کمیته مرکزی فرقه دمکرات آذربایجان بود.
مدیر آن به ترتیب : «احمد موسوی» و «خشکنائی» بوده و اکثر مقالات آن توسط سید جعفر پیشه وری با امضای (پ) یا دکتر سلام ا...
جاوید با امضای (ج) منتشر می شد.
شناسنامه مطبوعات 1215ـ 1357 ش تهران 71 ـ...
مسعود برزین 5ـ مجله فریاد به مدیر مسئولی حسینقلی کاتبی با روش سیاسی و اجتماعی طی سالهای 1322 تا 1327 هفته ای دوبار در تبریز منتشر می شد.
ـ راهنمای مطبوعات ایران (1304 ش تا 1357)، مؤلف به سید محمد صدری طباطبائی ج 1، ص 538