تاریخ سند: 19 اسفند 1336
بیوگرافی(1) سید ابوالقاسم کاشانی
متن سند:
تاریخ: 19 /12 /1336
بیوگرافی(1) سید ابوالقاسم کاشانی
1- سید ابوالقاسم
٢- کاشانی
۳- سید مصطفی
۵- ۷۳ ساله
۷- کوتاه قد، ضعیفالجثه
۸- مجتهد و مدرس علوم دینی است
9- تهران، خیابان امیرکبیر، پامنار
۱۰ - شخصی است
11 - مسلمان شیعه اثنیعشری
۱۲ - متأهل است
۱۳ - دارای زنهای متعددی است
۱۴ - سی فرزند دارد که از این عده ۷ نفر پسر و مابقی یعنی ۲۳ نفر آنان دختر هستند. بیش از هشتاد نوه و هشت نتیجه دارد که معروفترین آنها سید محمد (فرزند بزرگش) و ابوالمعالی میباشند.
۱۵ - سید محمد ابوالمعالی از روحانیون و مابقی اغلب در کارهای آزاد مشغولند
۱۶ - گرامی مصطفوی، نیکمراد (قاضی دادگستری ) شعاعی (نقیب السادات)
۱۸ - دکتر بقائی، دکتر شروین، صادق بهداد، موسوی واعظ، حسن افشاری مدیر روزنامه شهرزاد، حائریزاده، نادعلی کریمی و پورسرتیپ
19 - روی هم رفته مردم سالمی است
۲۰ - سیگار
۲۱ - اصولاً مرد ثروتمندی نیست و از کمکهای مادی هواخواهانش اعاشه میکند.
۲۳ - تحصیلات قدیمه و دینی خود را در محاضر درس مرحوم آیتالله آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، مرحومین حاج میرزا حسین و حاج میرزا خلیل معممین کربلا گذرانده و به درجه اجتهاد نائل شده است.
۲۴ – به عربی تسلط کامل دارد
۲۷ - کتب دینی و تاریخی و سیاسی و جراید خبری
۲۸ - مطالعه و استراحت و رسیدگی به کار فرزندانش و مراجعین
۲۹- شهرت و زن
۳۰ - علاقه شدید به زن، لجبازی، دهنبینی (زودباوری)، جاهطلبی و کینهتوزی شدید
۳۱- از تملق خوشش میآید و جاه طلب است
۳۲ - قبل از ماجرای دکتر مصدق و فعالیتهای متضاد وی، دارای مقبولیت عامه شدیدی بود ولی اکنون از حسن شهرت و نفوذ کلمه او خیلی کاسته شده است ولی باز هم طرفداران زیادی دارد.
۳۳ - در میان عامه و همچنین در میان رجال وابسته به اقلیت دوره هفدهم مجلس شورای ملی و مخالفین دار و دسته مصدقالسلطنه طرفدارانی دارد.
۳۴ - نمایندگی در مجلس شانزدهم و نمایندگی و ریاست مجلس هفدهم
۳۶ - در سال ۱۹۲۰ در دادگاههای کشور عراق به جرم قیام مسلحانه، محکوم به اعدام گردیده است.
۳۷ -کاشانی در سن پانزده سالگی به اتفاق پدرش به عزم حج از ایران خارج شده و در مراجعت در کربلا متوطن گردیده، پس از سالها اقامت در شهرهای عراق، در اول اسفند ۱۲۹۹ به ایران مراجعت کرده و پس از حادثه بهمن ماه ۱۳۲۷ به دستور دولت وقت به لبنان (به اتفاق دامادش) تبعید گردید.
۳۸ - کاشانی از زمان جوانی با انگلیسها روابط خصمانه داشته، در سال ۱۹۱۵، کاشانی به اتفاق پدرش سید مصطفی و عده[ای] دیگر از روحانیون منجمله آیتالله خوانساری، آیتالله شیرازی و آیتالله شهرستانی عدهای را به عنوان جهاد در بینالنهرین برانگیخته و در منطقه «کوت العماره» مدت ۱۴ ماه با نیروهای انگلیسی و هندی به زد و خورد پرداخته و در طی همین جنگ بود که پدرش سید مصطفی به قتل رسیده و خودش نیز متواری گردید و نیز در سال ۱۹۱۹ به نام مخالفت با قرارداد معروف وثوقالدوله با همدستی آیتالله میرزا محمدتقی شیرازی مجدداً عدهای از طوایف شیعی مذهب عرب را علیه انگلستان وادار به قیام مسلحانه کرده، پس از مدتی زد و خورد و شکست، از راه «پشت کوه» لرستان به ایران فرار کرد. در تمام طول مدت سلطنت شاهنشاه فقید، غالباً در منزل بسر میبرد و دور از فعالیتهای سیاسی فقط به تدریس علوم دینی میپرداخت تا اینکه پس از واقعه شهریورماه ۱۳۲۰ در روز ۲۷ خرداد ۱۳۲۱ در یکی از باغات امامزاده قاسم شمیران دستگیر و به اراک تبعید گردید، از آن پس، مدت ۲۸ ماه در شهرهای اراک و رشت زندانی بود تا اینکه پس از شکست ژاپن و تسلیم کامل دول محور، آزاد شد. در کابینه چهارم مرحوم قوامالسلطنه هم زمان با انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی به دستور رئیس دولت، در راه مشهد دستگیر و در خرداد ۱۳۲۴ به «بهجتآباد» قزوین تبعید گردید و تا زمان سقوط دولت وقت تحت نظر بود، پس از آن آزاد شد. در جریان سانحه بهمن ماه سال ۱۳۲۷ و سوء قصد به جان شاهنشاه نیز به دستور دولت وقت، شبانه دستگیر و نخست به خرمآباد و از آنجا به خارج از کشور تبعید گردید، به خاطر همین عمل وزیر جنگ کابینه وقت، تیمسار سپهبد امیراحمدی وسیله حائریزاده و حسین مکی، نمایندگان مجلس شورای ملی در سوم اسفند مورد استیضاح قرار گرفت. در زمان نخستوزیری مرحوم رزمآرا به ایران مراجعت و با دکتر مصدق و دکتر بقائی و سایر زعمای جبهه ملی همکاری و در جریانات مربوط به ملی کردن صنایع نفت، رل مؤثری را بازی کرد. در انتخابات دوره ۱۶ از تهران انتخاب و در دوره ۱۷ نیز از تهران به مجلس رفته و به ریاست مجلس نیز انتخاب گردید. در وقایع خونین سیام تیر و ساقط کردن دولت مرحوم قوامالسلطنه نقش اساسی را بر عهده داشت. پس از نخستوزیری مجدد مصدقالسلطنه، در موضوع احراز قدرت، میان او و مصدق اختلاف شدیدی پیدا شد و منجر به روی کار آمدن دکتر معظمی در پست ریاست مجلس گردید. در وقایع نهم اسفند معروف و همچنین رفراندم جهت انحلال مجلس هفدهم با نهایت سرسختی با مصدق مبارزه کرد. در زمان حکومت تیمسار زاهدی خانهنشین شد و پس از مدتی به اتهام شرکت در فعالیتهای فدائیان اسلام و قتل مرحوم رزمآرا بازداشت و زندانی گردید. اکنون نیز از صحنه سیاست برکنار و خانهنشین است، علت خانهنشینی او هم پس از سقوط مصدق به علت اختلاف سلیقه او و تیمسار زاهدی در مورد نحوه حل مسئله نفت بوده است. روی هم رفته در تمام طول مدت زندگی سیاسیش با نفوذ و منافع انگلستان در ایران مبارزه کرده ولی معالوصف در افکار عمومی به بستگی محرمانه و مخفی به سیاست انگلستان و طرفداری باطنی از آن شهرت دارد.
۳۹- به سیاست دوستانه آمریکا در ایران خوشبینتر از سایر سیاستهای خارجی است.
۴۰ - فعلاً به هیچ حزبی بستگی ندارد، فقط در زمان حکومت مصدقالسلطنه به دستور او فرزندش «ابوالمعالی» جمیعتی به نام «نهضت شرق» تأسیس کرد که در اثر مخالفتهای دولت وقت در همان بدو تأسیس، متلاشی گردید.
توضیحات سند:
١- این بیوگرافی براساس پرسشنامهای چهل و یک سؤالی که طبق روال، ساواک برای رجال سیاسی و نمایندگان مجلسین تنظیم میکرد، به صورت پاسخنامه بدون ذکر سؤالات، برای آیتالله کاشانی تنظیم شده است.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 884