تاریخ سند: 27 اسفند 1340
در ساعت ۱۹:۳۰ پنجشنبه 24/12/40 تشییع جنازه آیتالله کاشانی
متن سند:
تاریخ: 27 /12 /40
گزارش اطلاعات داخلی
در ساعت ۱۹:۳۰ پنجشنبه 24 /12 /40 تشییع جنازه آیتالله کاشانی از مسجد پامنار به عمل آمد. عده زیادی از افراد سازمان نگهبانان آزادی و حزب زحمتکشان در این مراسم حضور داشتند. آقای محمد مرور عضو حزب زحمتکشان بین افراد، نوار سیاه توزیع مینمود و آقای لاجوردی اسامی افراد را یاداشت میکرد، دسته گل بزرگی با روبن سیاهی که روی آن نوشته شده «تقدیمی مظفر بقائی کرمانی از طرف سازمان نگهبانان آزادی و حزب زحمتکشان» در جلوی جنازه حرکت داده میشد، افراد حزب سعی داشتند حفاظت جنازه به عهده آنها باشد. ضمناً اعضای حزب سعی داشتند اهل مسجد طوری حرکت کنند که مراسم تشییع در خیابان به نام آنها تمام شود. در این مورد بین اهل مسجد و اعضای حزب اختلاف افتاد و بالاخره افراد حزبی نیم ساعت بعد رفتند.
در ساعت ۸:۴۵ افراد حزب وارد مسجد سپهسالار شدند، جمعیت انبوهی در حدود دو هزار نفر در مسجد حضور داشتند و هر دقیقه بر تعداد این عده اضافه میشد. در ساعت ۹:۱۲ دکتر بقائی وارد مسجد شد و پس از ۱۵ دقیقه حسین مکی آمد و به وسیله افراد حزبی به طرف بقائی هدایت گردید ولی بعد از یک سلام و احوالپرسی مختصر به بهانه این که تازگی عمل جراحی نموده و نمیتواند روی زمین پهلوی بقائی بنشیند روی سکوی مسجد سپهسالار نشست. افراد حزب از دکتر خواهش کردند که پیش حسین مکی برود ولی بقائی به بهانه این که مشغول پذیرائی است از رفتن پیش مکی معذرت خواست. چند دقیقه بعد در اجتماع جداگانه در اطراف بقائی و مکی تشکیل گردید. در اطراف بقائی بیشتر افراد حزبی از جمله آقایان پارسی، سعیدیان، مروی، رئیس انتظامات حزب و سلطانعلی فریدونی بودند. اطراف آقای مکی بیشتر آشنایان غیر حزبی و چند نفر از روحانیون اجتماع کرده بودند. در حدود ساعت ۹:۴۵ سید جعفر بهبهانی وارد جلسه شد و چند نفر همراه ایشان بودند. در این هنگام افراد حزبی کنار رفته و تقریباً راهروئی درست کردند که سید جعفر بهبهانی را به طرف دکتر بقائی هدایت میکرد. آقای جعفر بهبهانی پس از سلام مختصر و شاید اجباری، بدون دست دادن با دکتر بقائی به طرف دیگری رفته و نشستند.
در ساعت ۱۰:۳۷ آقای دکتر امینی نخستوزیر به محوطه مسجد وارد شده و اجازه حرکت جنازه را صادر نمودند. در موقع مشایعت جنازه، حسین مکی چند قدمی با بقائی همراه شده سپس به بهانه مریضی به منزل مراجعت کرد. افراد حزبی طوری حرکت میکردند که حلقه بزرگ زنجیر مانند تشکیل داده و دکتر بقایی و فرزندان آقای کاشانی در وسط قرار گرفته بودند. چهار نفر از پسران آقای کاشانی در طرف چپ دکتر بقایی بودند و دکتر بقائی زیر بغل پسر بزرگ آقای کاشانی را گرفته بود، در سمت راست بقایی مهندس عقیلی، معاون حزب در قسمت مالی و پارسی، رئیس تشکیلات و آقای سعیدیان و چند نفر از روحانیان قرار داشتند.
توضیحات سند:
١- نظامالدین عقیلی کرمانی: فرزند احمد (ادیبالممالک) در سال ۱۳۸۹ ﻫ ش در کرمان متولد شد. دارای مهندسی کشاورزی و مدتی معاون املاک آستان قدس رضوی بود. از سال ۱۳۳۰ به بعد عضو فعال حزب زحمتکشان، عضو کمیته مرکزی و شورای عالی سازمان نگهبانان آزادی بوده است.
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد دوم صفحه 952