تاریخ سند: 1 بهمن 1357
متن سند:
گزارش وقایع و حوادث حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه مدت : از ساعت 0800 روز 1 /11 /1357 الی ساعت 1700 روز 1 /11 /1357 1ـ گزارشات رسیده و اقدامات انجام شده الف : سازمان اطلاعات و امنیت تهران (1) ساعت 0905 روز جاری حدود 12000 نفر از میدان قزوین بسمت شمال در حرکت بوده و پلاکارتهائی که هنوز باز نکرده بودند در دست داشتند تعداد 2000 نفر از این عده از میدان باغشاه بسمت مجلس سنا پیچیده و بقیه بطرف میدان 24 اسفند در حال حرکت بودند، دخترها بی حجاب و مردها جوان بودند، در ضمن برابر گزارش واصله دیشب در تعدادی از مساجد عنوان شده که امروز گروهی در تهران حرکت خواهند کرد که عکس خمینی را نیز در دست دارند ولی ملت نباید به این عده ملحق شوند.(تعداد در حدود 12000 نفر تائید شده است که منطقه مربوطه در جریان بوده است.) (2) در ساعت 1230 اعلام گردید که جمعیتی که صبح روز جاری از میدان قزوین حرکت کرده بودند به میدان 24 اسفند وارد که به حدود 50 هزار نفر میرسیدند نامبردگان بطرف دانشگاه تهران در حرکت بودند و شعارهائی بطرفداری از شهدا (بهروز دهقانی و صمد بهرنگی) میدادند ضمنا تعدادی نیز بطرفداری از خمینی هشدار میدادند که نامبردگان کمونیست هستند و به آنها ملحق نشوید و گویا قصد دارند که در دانشکده صنعتی تجمع نمایند.
1 (3) در دانشگاه ملی بین دانشجویان مذاکره شده است که اگر ما به کلاس نرویم مجددا دانشگاهها را خواهند بست خوبست که در هر هفته چند ساعت بکلاس برویم منتها جلسات اختصاص پیدا کند به مطالعه نهج البلاغه و درسهای سیاسی.
(مراتب به سازمان اطلاعات و امنیت تهران جهت بررسی و اقدام لازم ابلاغ گردید.) ب : ضد اطلاعات وابسته (1) آیت اله طالقانی اخیرا منزل مسکونی خود را تغییر و مدت 10 روز است که در آدرس زیر زندگی میکند، ضمنا دو نفر پسران صاحب منزل (حاج آقا رضائی) عنصر مجاهدین خلق میباشند.
کوروش کبیر، اول تخت جمشید شرقی، نرسیده به چهار راه بهار، کوچه طباطبائی مقدم، روبروی پلاک 27 منزل حاج آقا رضائی طبقه چهارم.
(مراتب جهت اقدام لازم به سازمان اطلاعات و امنیت تهران ابلاغ گردید.) (2) در ساعت 0925 روز جاری در خیابان نظام آباد کوچه مهدوی منزل حاجی بدیعی هنگامیکه فرزند وی بنام فرهاد بدیعی مشغول ساختن بمب بوده یکی از بمبها منفجر شده و دست او را قطع کرده است.
تعدادی از جوانان محل با وی بوده اند که آسیبی ندیده اند و حدود 40 عدد بمب در منزل فوق داخل پلاستیک بوده که به خیابان حسینی برده شده است، شخص مزبور توسط اهالی محل به بیمارستان برده شده.
(مراتب به سازمان اطلاعات و امنیت تهران جهت اقدام لازم ابلاغ گردید.) (3) در ساعت 1145 روز جاری عده ای از کمونیستها با افراطیون مذهبی بر اثر اختلاف عقیده در داخل دانشگاه تهران به زد و خورد پرداختند.
2 (4) بدنبال شایعه ورود خمینی بازاریان تصمیم دارند مسافت بین فرودگاه مهرآباد تا بهشت زهرا را با فرش مفروش نمایند.
3 (5) تصویر تفنگ ژ3 با رنگ قرمز روی دیوار خیابان سبلان شمالی روبروی میدان میوه فروشی کشیده شده و در زیر تصویر طرز استفاده از این اسلحه را تشریح کرده اند.
(مراتب به فرمانداری نظامی منطقه جهت معدوم نمودن آن ابلاغ گردید.) پ : برابر اطلاع بخش 7 دژبان در ساعت 1045 روز جاری جمعیتی حدود 500 الی 600 نفر در حالی که پلاکارتهائی در دست داشتند و بر روی آنها نوشته بود (برای اعتراض به مطبوعات عصر، کیهان) از دانشگاه تهران خارج و در خیابان شاهرضا بطرف موسسه کیهان در حرکت بودند.
(فرمانداری نظامی منطقه در جریان بود) 2ـ تظاهرات الف : برابر گزارش ژاندارمری در ساعت 1200 حدود 500 نفر با تعدادی از زندانیان سیاسی آزاد شده در بهشت زهرا قطعه 17 اجتماع نموده و ضمن دادن شعارهائی بر علیه حکومت بختیار اعلامیه خمینی را پخش مینمودند.
ب : برابر گزارش منطقه 2 در ساعت 1120 در دانشگاه تهران بین تظاهرکنندگان طرفدار خمینی و کمونیستها زد و خوردی بوجود آمد و تعدادی زخمی شدند و با میانجیگری استادان تظاهرکنندگان متفرق شدند.
پ : برابر گزارش منطقه 4 در ساعت 1210 حدود 4000 نفر در خیابان پهلوی از شمال بطرف جنوب در حرکت بودند.
ت : برابر گزارش دژبان مرکز در ساعت 1145 حدود 600 نفر از میدان سپه بطرف خیابان خیام و روزنامه اطلاعات در حرکت بودند.
ث : برابر گزارش منطقه 4 در ساعت 1235 چهار هزار نفر که در خیابان پهلوی بودند حدود دو هزار نفر بسمت موسسه روزنامه آیندگان و دو هزار نفر بطرف موسسه کیهان حرکت نمودند.
ج : برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 1005 حدود 15 هزار نفر ا ز سی متری بطرف 24 اسفند در حرکت بودند و شعار اتحاد، آزادی، جنگ مسلحانه میدادند که بین تظاهرکنندگان دودستگی افتاده و با هم درگیر شده اند عده ای طرفدار خمینی و عده ای طرفدار کمونیسم بودند.
چ : برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 1100 حدود 12000 نفر از میدان محمدرضا شاه بسمت شهیاد در حرکت بودند.
ح : برابر گزارش منطقه 6 در ساعت 1215 حدود 1500 نفر از سلسبیل، آیزنهاور بطرف شهیاد در حرکت بودند.
خ : برابر گزارش سازمان اطلاعات و امنیت تهران جمعیت اجتماع کننده در دانشگاه صنعتی آریامهر بتدریج در دستجات مختلف خارج و پراکنده میشوند و بین 15 تا 20 هزار نفر در محل مذکور باقی مانده و شعار اتحاد کارگر، درود بر چریکهای فدائی خلق و زحمتکشان و کارگران را میدهند، شعارهای زیادی نیز در همین زمینه بر روی دیوار نوشته اند گفته میشود که بعدازظهر قرار است یکنفر که احتمالاً به آذین خواهد بود برای آنان سخنرانی نماید.
4 معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سرلشگر رضا ناجی 1 /11 /1357
توضیحات سند:
1ـ این حرکت از طرف افراد متمایل به مرام کمونیستی شکل گرفت.از ساعت 9 صبح گروههایی از دانشجویان و کارگران در محل سالن ورزش دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف) گرد هم آمدند تا درباره وضعیت کارگران برخی از کارخانه ها حرف بزنند.
«از طرف دیگر جمعیتی که صبح امروز از میدان قزوین به راه افتاده بود، ساعت 12 ظهر وارد این دانشگاه شد.
» (کیهان، ش 10619، ص 2) برخی از مطبوعات نوشتند که این برنامه از پیش لغو شده بود.
(آیندگان، ش 3270، ص 2) «جمعیت پوسترها و تصاویر مختلفی از بیژن جزنی، خسرو روزبه، خسرو گلسرخی و شعارهایی با مضمون پیش به سوی سازماندهی و ایجاد تشکیلات مستقل کارگری با خود حمل می کردند.
» (همان) برخی از شخصیتهای چپ، همچون به آذین با بر پایی این راهپیمایی مخالفت کرده بودند.
(همان، ش 3269، ص 1) 2-ارتش نوشت که «حدود ساعت 15 روز جاری دو دسته 500 الی 600 نفری که دسته ای طرفدار چریکهای کمونیست و دسته دیگر به طرفداری از قشریون مذهبی در دانشگاه تهران به تظاهرات پرداخته که امکان درگیری آنها وجود داشت ولی رفع اختلاف شد.
» (گزارش زمستان 57، ص 173) 3-این شایعه نبود.
تیتر اول صفحه یک کیهان، این جمله بود: «امام خمینی جمعه در تهران نماز می خواند.
» این خبر به نقل از خبری که رویتر از مبدأ پاریس فرستاده بود، استخراج و درج شده بود.
(ش 10618، صص 1 و 3) امام مهمتر از این پیامی بود که امام خمینی دیروز (30 /10 /57) خطاب به ملت ایران فرستاده بودند.
«اینجانب ان اشاءاللّه تعالی به زودی به شما می پیوندم تا در خدمت شما باشم و با همت شجاعانه شما به رفع مشکلات کوشا بوده و با هم صدا و هم قدم شدن همه اقشار ملت، بر فسادها غلبه کنیم.
» (صحیفه امام، ج 5، ص 502) «در پی اعلام ورود آیت الله العظمی خمینی به ایران در همه شهرها مردم به شادی و سرور پرداختند و در پاره ای از شهرها نیز چراغانی کردند.
» (آیندگان، ش 3270، ص 30) * بنا به گزارش یگان انتظامی دژبان «آمار فراریان در مورخه 1 /11 /1357 تعداد 10 نفر افسر وظیفه و 4 درجه دار کادر و 13 نفر درجه دار و 2 نفر کارمند و 41 نفر سرباز می باشد.
» (پرونده 106969، ج 11) 4-به نوشته مطبوعات بعدازظهر امروز (1 /11 /57) ناصر زرافشان درباره مسائل اقتصادی ایران در اجتماع دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف) سخنرانی کرد.
(کیهان، ش 10619، ص 2)