موضوع : آیت اله سیدکاظم شریعتمداری1 پیرو : 8404/9 ه 1 ـ 12/6/36
تاریخ سند: 19 شهریور 1356
موضوع : آیت اله سیدکاظم شریعتمداری1 پیرو : 8404/9 ه 1 ـ 12/6/36
متن سند:
به : 312 از : 9/ ه شماره : 8509 /9 ه 1 در تاریخ 4 /6 /36 نامبرده فوق در معیت نوغانی با آقای ولیان2 استاندار خراسان در کاخ ملک آباد ملاقات نموده است.آیت اله شریعتمداری در این ملاقات از خرید کارخانه قند شیروان وسیله هژبر یزدانی که بهائی است اظهار گله کرده ضمنا در جلسه اظهار گردیده هژبر یزدانی یکی از مهندسین کارخانه را به جرم رفتن به مسجد از کارخانه اخراج نموده و انجمن مبارزه با بهائیت در بجنورد که دبیر آن شخصی به نام مقدم می باشد و در زمینه مبارزه با بهائیت فعالیت می کرده و به وضع انجمن مورد بحث وارد می باشد هشت ماه است که تعطیل گردیده است.
نظریه شنبه : مطالب مزبور بیان شده است نظریه یکشنبه : مفاد گزارش خبر صحت دارد نظریه چهارشنبه : نظریه یکشنبه تایید می گردد ضمنا در مورد اینکه هژبر یزدانی کارگری را به جرم رفتن به مسجد اخراج نموده و انجمن ضد بهائیت بجنورد هشت ماه است تعطیل گردیده تحت بررسی است.
57080 شخص بایگانی شود خوانساری 702 /36 در گزارش روزانه درج شد.
22 /6 /36
توضیحات سند:
1ـ سید کاظم شریعتمداری فرزند حسن در سال 1283 شمسی در تبریز متولد شد.دوران تحصیل را در تبریز، مشهد و قم گذرانید و به درجه اجتهاد رسید.
در سال 1327 به دلیل استقبال از محمدرضا پهلوی در مدرسه طالبیه، تا حدودی محبوبیت خود را از دست داد.
این موضوع، ادامه کار را در آذربایجان دشوار ساخت و لذا راهی قم شد و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی ارتباط خود را به طور پنهانی با دربار و رژیم حفظ نمود.
شریعتمداری برخلاف بسیاری از مراجع، قانون اساسی شاه را مورد تأیید قرار می داد و علیرغم اصرار مردم و روحانیت بر سرنگونی رژیم شاهنشاهی، خواستار اجرای قانون اساسی بود.
شاه آنگاه که از سوی روحانیون مبارز و مقاوم تحت فشار قرار می گرفت و اعصاب و روانش خرد می شد، چاره ای جز توسل به شریعتمداری نداشت.
اسداللّه علم وزیر دربار نیز در اجرای فرامین شاه، با واسطه ای مطمئن و مورد وثوق با شریعتمداری تماس می گرفت و از او چاره جویی می کرد.
گاهی نیز وی را به اجرای تصمیمات موظف می نمود.
موارد زیادی از این گونه امور دیده شده که توسط نزدیکان آگاه و وابستگان رژیم از جمله ارتشبد حسین فردوست (رئیس دفتر ویژه شاه) و احمدعلی انصاری (پسرخاله فرح) در خاطراتشان ثبت و ضبط گردیده است.
شریعتمداری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل مشارکت در کودتای آمریکایی نوژه از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مرجعیت خلع شد و در سال 1365 در گوشه انزوا فوت کرد.
ر.ک : وقایع اتفاقیه و شرح احوال رجال، صص 368 ـ 369.
2ـ عبدالعظیم ولیان در سال 1304 در تهران به دنیا آمد.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در زادگاهش به پایان برد سپس وارد دانشکده افسری شد.
بعدها برای تکمیل آموزشهای نظامی راهی توپخانه گشت و در رشته توپخانه و موشک های هدایت شونده تخصص گرفت.
وی قبل از به عهده گرفتن وزارت اصلاحات ارضی در سال 46 دکترای رشته حقوق در دانشگاه تهران را به پایان برد.
ولیان در سال 1353 به پیشنهاد آموزگار وزیر وقت کشور، به سمت نیابت تولیت عظمی آستان قدس رضوی و استاندار خراسان منصوب شد و تا اواسط سال 57 در این سمت ماند.
ولیان عضو سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) بود و به بددهنی، خشونت، فساد و حیف ومیل اموال استان قدس رضوی نیز شهره بود.
وی به همراه تعدادی از رجال رژیم شاه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر شد و به زندان افتاد تا شاید این ظاهرسازی بتواند صدای اوج گرفته مردم را کوتاه کند با وقوع انقلاب ولیان موفق شد از زندان فرار کند و مخفیانه از ایران بگریزد.
ر.ک: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج 3، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.