گزارش اطلاعات داخلی
تاریخ سند: 22 آذر 1340
گزارش اطلاعات داخلی
متن سند:
شماره : 5434 ط س ت موضوع : فعالیت دانشجویان وابسته به جبهه ملی ساعت 2030 روز یکشنبه 19 /9 /40 پس از ختم جلسه کرسی آزاد دانشجویان، عده ای از دانشجویان و دانش آموزان (شاگردان ترقی) گرد محمد ترقی جمع شده و پیرامون مسایل روز بحث نموده، نامبرده نیز خطاب به دانش آموزان اظهار می نمود که مقاومت و شجاعت داشته باشید و در انشای خود بحث و انتقاد کنید.من تا به حال چندین بار از طرف سازمان امنیت احضار شدم ولی ترتیب اثر نداده ام اما بالاخره باید بروم چون مرا تهدید کرده اند ولی نمی توانند با وضع فعلی به من کاری بکنند زیرا اولاً سیاست سازمان خلاف سیاست دولت دکتر امینی می باشد ثانیا وضع طوری است که تا سرو صداهای موجود بخوابد، نمی توانند به کسی کاری داشته باشند.
سپس قوانینی دانشجوی دانشسرای عالی، عده ای از افراد از جمله دکتر افتخاری، محمد ترقی و آقای فلاح را به منظور آشنایی بیشتر به منزل، واقع در خیابان ثریا، خیابان سرشار شماره 59 دعوت کرد.
در محل مزبور ضمن صرف چای و شیرینی، قوانینی در مورد وضع زندگی عبداللّه شکری دانشجوی دانشسرای عالی و امرار معاش او از روزنامه شاهد صحبت کرده و اظهار داشت که من او را تربیت کردم تا به دانشسرا رسید.
آقای دکتر افتخاری درباره باندبازی دکتر بقائی و روی کار آمدن تقی زاده، انتظام و نصراللّه فلسفی در دانشسرا سخن گفته و آنها را دسته جدیدی در مقابل دولت خواند.
قوانینی اظهار داشت دکتر فلاح عضو هیأت مدیره کنسرسیوم نفت در یک مسافرت خود به اروپا بیست هزار دلار از طرف شرکت اخذ و خرج خود نمود در حالی که آقای مهندس حسیبی،1 از 300 دلاری که برای مسافرت خود در نظر گرفته بودند، 200 دلار آن را به خزانه دولت عودت داد.
محمد ترقی اظهار داشت سیاست امینی و سازمان امنیت جداست.
امینی فقط مأمور اجرای اوامری می باشد.
نامبرده افزود اخیرا تیمسار پاکروان رئیس سازمان امنیت روزنامه نگاران را دعوت کرده و اظهار داشته اند هر کس با آقای دکتر امینی مخالفت کند یا خر است یا نوکر خارجی است.
فرامرزی در جواب اظهار کرده بود که من هم اگر قدرت شما را داشتم، همینطور حرف می زدم.
اداره کل سوم در پرونده جبهه ملی ضمیمه شود
توضیحات سند:
1ـ کاظم حسیبی: در سال 1285 هش متولد شد.جد مهندس حسیبی، ملا حسین حسیبی یزدی است که بیشتر یزدی ها او را می شناسند.
پدرش محمدعلی حسیبی از مردان خیّر و نیکوکار عهد خود به شمار می رفت.
کاظم، هشت ساله بود که پدرش او را از مکتب به مدرسه فرستاد.
او که دارای استعداد سرشاری در فراگیری درس بود، پس از پایان دوره ابتدائی وارد دبیرستان سلطانی شد و سیکل اول متوسطه را با رتبه اول در هر کلاس گذراند.
تحصیلات سیکل دوم دوره متوسطه خود را در دبیرستان دارالفنون خاتمه داد.
پس از تحصیلات متوسطه، در مدرسه علوم سیاسی تهران که بعدها به دانشکده حقوق تغییر نام یافت، ادامه تحصیل داد.
به دنبال تصویب قانون اعزام محصل به اروپا توسط مجلس، از طریق کنکور با احراز رتبه اول در سال 1307 به همراه مهندس بازرگان عازم اروپا شد.
مدت دو سال، تحصیلات خود را در مدرسه عالی «لیرژیرن» پاریس گذرانده و طی دو سال دیگر، دوره پلی تکنیک قسمت مهندسی توپخانه و اسلحه شناسی را به پایان رساند.
پس از خاتمه تحصیلاتش وارد دانشگاه عالی پاریس شد و به مدت دو سال دوره معدن شناسی را طی کرد.
پس از اخذ سه گواهینامه مهندسی در رشته های مختلف در حالی که در دو رشته، رتبه اول را احراز کرده بود، سفرهائی به انگلستان، فرانسه، یوگسلاوی و چکسلواکی کرد و در مدت دو سال، در این کشورها، در رشته های تهیه آهن و فولاد، تصفیه مس، راه آهن، اکتشاف، تصفیه نفت و معدن شناسی کارورزی کرد.
سرانجام پس از هشت سال دوری از وطن در سال 1315 به تهران بازگشت.
پس از بازگشت، به خدمت وظیفه مشغول و به جای این که در رشته های تخصصی اش از وی استفاده شود، مسوولیت تمام اسبهای لشکر سواره جمشیدیه به وی واگذار شد.
در ادامه پس از اطلاع مسوولان از دوره هائی که وی در خارج از کشور گذرانده بود، به تدریس رشته توپخانه و مهندسی دانشگاه جنگ و دانشگاه تهران مشغول شد.
چندی هم در اداره معادن به سمت رئیس اداره پروژه مشغول به کار بود.
حسیبی تا معاونت اداره کل معادن ترقی کرد لیکن پس از واقعه شهریور 1320 در یک مأموریت اداری وی را به خراسان اعزام نمودند.
از مشاغل دیگر وی پس از بازگشت به تهران می توان مشاورت فنی اقتصاد در سال 1325، عضویت در هیأت مدیره بنگاه امور صنعتی، عضویت در هیأت مدیره بنگاه آبیاری، معاونت بانک صنعتی و اشتغال در سازمان برنامه را نام برد.
او در سال 1323 به همراه 39 نفر از رفقای مهندس خود حزب ایران را تأسیس نمود.
در اوایل سال 27 برای نخستین بار راجع به نفت جنوب مسایلی در مجلس مطرح شد، در همین راستا حزب ایران، ضمن تشکیل جلسه کمیته مرکزی، به اتفاق آرا به مهندس حسیبی مأموریت داد که در امر نفت مطالعه کند.
او با استفاده از استعداد فراوانش، فعالیت شدیدی در این امر نمود و اطلاعات زیادی جمع آوری کرد تا آن جا که در اواخر دوره پانزدهم که لایحه الحاقی «گس ـ گلشائیان» در مجلس مطرح شد، وی در تهیه نطقهای پر شور ملی به نمایندگان کمک می کرد.
این نطقها آن قدر به درازا کشید که دوره قانونی منجر به تشکیل جبهه ملی و حضور نمایندگان آن در مجلس شانزدهم و نخست وزیری دکتر مصدق شد.
حسیبی در کابینه دکتر مصدق به معاونت و پست قائم مقامی وزارت دارائی رسید و در همین مقام عضو هیأت مختلط برای خلع ید از انگلستان در کار نفت شد و از یاران و مشاوران نزدیک دکتر مصدق به شمار می رفت.
او در تمام مراحل زندگی به مصدق وفادار ماند.