بولتن : ویژه درباره : حزب مردم
تاریخ سند: 2 دی 1349
بولتن : ویژه درباره : حزب مردم
متن سند:
شماره : 3120/ این بولتن شامل 7 برگ است با اشعار اینکه روش کنونی کشور بر سیستم دو حزبی متکی بوده و حزب ایران نوین از سال 1342 با در دست داشتن دولت، اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی، اکثریت نسبی در سنا، عضویت تعداد زیادی از استانداران، فرمانداران، شهرداران، اعضا انجمن های شهر، استان، شهرستان و بخش و برخورداری از امکانات مختلف، نقش اکثریت را ایفا و در طول قریب 7 سال از عمر سیاسی تا حدودی توانسته است رسالت خود را انجام و حزب مردم که در سال 1336 به دبیر کلی آقای امیر اسداله علم وزیر کنونی دربار شاهنشاهی موجودیت خویش را اعلام و در همان ابتدای فعالیت اقدام به تشکیل کمیته های حزبی در شهرستانها نموده و پیوسته تعدادی از نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا عضویت این حزب را عهده دار بوده اند تا این تاریخ وظیفه حزب اقلیت را به عهده داشته و با توجه به اینکه به طور محدود امکاناتی در اختیار داشته مع الوصف نتوانسته به طور آگاهانه نقش اساسی خود را ایفا و چنانچه وضع کلی آن به همین کیفیت پیش رود مسلما در آینده نزدیک سیستم دو حزبی کشور تضعیف و به احتمال قوی حزب مردم به سرنوشتی نظیر احزاب ملیون و پان ایرانیست دچار خواهد گردید.علیهذا به منظور پیشگیری از متلاشی شدن حزب مردم علل و عوامل عدم توفیق حزب مذکور ذیلاً از عرض می گذرد.
1ـ فقدان رهبری : حزب مردم در سالهای اخیر از وجود یک لیدر خوب برخوردار نبوده و با اذعان به اینکه پروفسور یحیی عدل دبیر کل فعلی آن از شخصیت علمی خاصی برخوردار و خوشنام و صحیح العمل می باشد معهذا مختصاتی را که یک لیدر مانند مطالعات سیاسی، دارا بودن شم سیاسی، تحرک، انضباط و علاقمندی به امور حزب باید دارا باشد نداشته و فقدان همین صفات موجب گردیده تا در کار و نحوه عمل سایر ارگان ها تأثیر بگذارد.
2ـ دلسردی اعضا : قریب سیزده سال است که حزب مردم پیوسته نقش اقلیت را بر عهده داشته و تعداد قلیل مشاغل و مناصب حزبی در ید برخی از اعضا این حزب می باشد و چنین توهمی در اذهان اکثریت اعضا حزب ایجاد گردیده که سالیان متمادی و غیر قابل پیش بینی وضع حزب مردم به همین منوال بوده و با توجه به اینکه تلاش اعضا نیز جهت نیل به مقامات و رده های حزب بلا اثر می باشد لذا این خود علاوه بر ایجاد دلسردی بین اعضا موجبات عدم استقبال عناصر غیر حزبی را به فعالیت در این حزب نیز فراهم نموده است.
3ـ محدودیت عوامل دولتی برای حزب مردم : با در نظر گرفتن اینکه اکثر مقامات دولتی در تهران و شهرستان ها عضویت حزب ایران نوین را دارا می باشند صرفنظر از اینکه به علت قدرت مقامات مذکور اعضا ساده حزب مردم به علت نیاز در حوزه تحت جاذبه آنان می باشند موجب گردیده تا در پاره ای موارد محدودیت هائی در نحوه فعالیت حزب مردم ایجاد و این مورد در مواقع انجام فعالیت های انتخاباتی به نحو بارزی مشهود بوده است.
ضمنا از نظر انتشاراتی نیز تضییقاتی برای روزنامه راه مردم ارگان این حزب به علت تنقید از پاره ای اقدامات عوامل دولتی به عمل می آید و مالاً حزب مردم به نحو دلخواه نتوانسته است انتقاداتی به عمل آورد و یا اخبار و مطالب مورد نظر را به موقع منتشر نماید.
4ـ ضعف مالی : با توجه به اینکه تعداد کثیری از مقامات مملکتی عضویت حزب ایران نوین را دارا بوده و غالبا متمکن و کمک هایی به حزب مزبور معمول و از جهتی دولت حزبی نیز به طرف مختلف مساعدتهایی به حزب ایران نوین می نماید و بر عکس حزب مردم چون در حال حاضر در شهرستانها حدود یک صد کمیته داشته و طبعا می بایستی کلیه مخارج این کمیته ها را از قبیل هزینه برگزاری مراسمی به مناسبت اعیاد، جشن ها و فعالیت های حزبی تامین که این خود بودجه سنگینی بر دوش حزب بوده و از طرفی اعضای عادی به علت عدم علاقمندی از پرداخت حق عضویت خودداری و نتیجتا حزب مردم با ضعف مالی مواجه و در نحوه فعالیت آن بی تأثیر نبوده است.
5ـ نفوذ دولت حزبی در حزب مردم : در حال حاضر تعداد زیادی از نمایندگان حزب مردم که در مجلسین عضویت دارند با نظر قبلی دولت حزب ایران نوین تعیین و به حزب مردم معرفی و به همین علت اعضا مذکور موقعیت خود را در حزب مردم مرهون حزب ایران نوین دانسته و صرفنظر از این که چندان توجهی به خواسته ها و دستورالعمل های حزب مردم ندارند به منظور تثبیت موقعیت آتی خود تلویحا از دولت پیروی و از هر گونه راهنمائی و انتقاد سازنده ای خودداری می نمایند.
6ـ فقدان ایدئولوگ و طبقه روشنفکر : لازمه ادامه حیات هر دستگاه یا سازمان، تحرک و توجه به آخرین پدیده ها و تحولات جهانی است و چنانچه در اکثر ممالک نیز معمول است هر چند سال یک بار احزاب سیاسی کشور مذکور بر مبنای اساسنامه خود اقدام به برگزاری کنگره حزبی نموده و ضمن بررسی اشکالات و وضع حزب در گذشته فعالیت های آتی خویش را بر نیازمندیهای اجتماع و تحولات آینده جهان ترسیم ولی متأسفانه به علت فقدان گروههای روشنفکر در حزب مردم بدین مسئله توجه چندانی نشده است.
7ـ ضعف کادر رهبری : حزب مردم فاقد یک کادر بصیر، فعال، آشنا به امور تشکیلاتی و حزبی می باشد.
8ـ نداشتن عوامل اجرایی : چون در همه کشورها حزب اقلیت ملجاء و مرجع طبقات ناراضی از حزب حاکم می باشد و به علل فوق الاشعار و وابستگی تعدادی از نمایندگان این حزب به حزب اکثریت و نیز نداشتن عوامل اجرایی نمی تواند به خوبی وظیفه جذب و کشاندن این گروه ها را به حزب انجام و در تأمین خواسته های منطقی و قانونی آنها اقدام نماید.
9ـ وضع خاص جامعه ایران : با ذکر موارد بالا بایستی علت دیگری را در عدم توفیق حزب مردم بر شمرد و آن وضع خاص جامعه ما از نظر فعالیت های حزبی است، زیرا در گذشته تعداد زیادی از افراد مختلف کشور دانسته یا ندانسته در احزابی که باطنا دارای فعالیت مضره بوده اند عضویت داشته و مدتی بعد تحت تعقیب قرار گرفته و نتیجه آن نیز در فعالیت های بعدی آنان تأثیر و از بسیاری مزایای اجتماعی و سیاسی محروم گردیده اند به همین منظور در حال حاضر توده عادی کمتر علاقمندی به فعالیت های حزبی از خود نشان می دهند.
نظریه : با ذکر موارد بالا و به منظور اینکه حزب مردم از بحران فعلی که دامنگیر آن شده نجات و خون تازه ای در کالبد آن جاری شود پیشنهاد می گردد : 1ـ در حزب مردم تصفیه دامنه داری معمول و اشخاص ابن الوقت، بدنام فرصت طلب و بی علاقه به حزب کنار گذارده شوند.
2ـ نسبت به حزب و جلب تعدادی از اشخاص خوشنام و گروههای پراکنده به این حزب اقدام و ضابطه پیشرفت و دسترسی به مناصب و مشاغل حزبی صرفا شایستگی و فعالیت در راه مقاصد و اهداف حزب باشد.
3ـ کمک های مالی در خور توجه به حزب مردم معمول و اصلح است که این اقدام از طرف عوامل حزب ایران نوین و دولت حزبی به عمل نیاید.
4ـ دولت و عوامل دولتی از مداخله در امور داخلی حزب مردم و نیز ایجاد محدودیت جهت فعالیت های کمیته های این حزب خودداری و به حزب مذکور امکانات بیشتری از نظر انتقاد سازنده که مسلما در بهبود وضع دولت موثر است داده شود.
5ـ چنانچه مقتضی باشد در سطح کشور مشاغل اجرایی به اعضا حزب مردم تفویض شود.
6ـ به نحو مقتضی این توهم از اذهان اعضا حزب مردم زدوده شود که حزب مذکور پیوسته به همین وضع و در اقلیت نخواهد بود.
7ـ یک نفر از شخصیت های مملکتی که دارای تحرک کافی بوده و بتواند گردانندگان فعلی حزب مردم را تحت جاذبه خود قرار دهد به دبیر کلی حزب تعیین شود.
ضمنا با بررسی های معموله در حال حاضر بین اعضا پر سابقه حزب مردم فردی که شایستگی لازم برای عهده داری سمت دبیر کلی را داشته باشد وجود نداشته و چنانچه بین گروه های جوان حزب نیز شخصی بدین سمت تعیین گردد مقبول نظر دسته مذکور نخواهد بود.
8ـ اصلح است که هر گونه تغییر و تصفیه در حزب مردم از طریق مراجع آن حزب انجام تا بدین ترتیب این توهم ایجاد نگردد که تغییرات بر خلاف روش حزبی و بدون دخالت مستقیم کنگره، شورایعالی و کمیته مرکزی این حزب انجام و وسیله مقامات بالا و دولت تحصیل گردیده است.