موضوع : روابط ایران و افغانستان
تاریخ سند: 8 خرداد 1346
موضوع : روابط ایران و افغانستان
متن سند:
از : 20 /7/ م به : 823 شماره : 891 ـ 20 /7 / م بمناسبت روز استقلال افغانستان از ساعت 1830 روز 6 /3 /46 الی ساعت 2030 طبق دعوت سرلشگر سراج سفیر افغانستان و بانو ضیافتی در منزل ایشان واقع در زعفرانیه خیابان پیراسته تشکیل گردیده بود و عده ای در حدود 300 نفر از شخصیتها و رجال باتفاق بانوان خود در آن شرکت کردند و اشخاص زیر شناخته شدند.آقایان هویدا نخست وزیر ـ دکتر جمشید آموزگار وزیر دارائی ـ دکتر هادی هدایتی وزیر آموزش و پرورش ـ عبدالرضا انصاری وزیر کشور ـ تیمسار سپهبد صنیعی1 وزیر جنگ ـ مهندس شالچیان ـ جواد منصور2 وزیر اطلاعات ـ مهندس ریاضی رئیس مجلس شورای ملی ـ سناتور عباس مسعودی ـ سناتور خزیمه علمـ امیرانی3 مدیر مجله خواندنیها ـ سپهر4 مدیر مجله دیپلمات ـ اسعد رزم آراء مدیر مجله مرد مبارز ـ پور والی مدیر بامشاد ـ مهندس والا مدیر تهرانمصور ـاسمعیل رائین خبرنگار تهرانمصور ـ عادل خلعتبری ـ مدرس عضو هیئت مدیره بانک رهنی ـ یوسف مازندی5 خبرنگار یونایتد پرس ـ صدری6 رئیس تشریفات وزارت خارجه ـ سپهبد محمد نخجوان ـ دکتر مقتدری عضو وزارت خارجه ـ دکتر هدایتی رئیس دانشکده حقوق ـ دکتر وحیدنیا نماینده مجلس شورای ملی ـ سفیر کبیر فرانسه ـ سفیر کبیر شوروی ـ سفیر کبیر انگلیس ـ سفیر لهستان ـ سفیر عراق ـ سفیر یونان ـ سفیر یوگسلاوی ـ سفیر مراکش ـ سفیر عربستان سعودی ـ وابسته نظامی شوروی ـ وابسته نظامی عراق ـ وابسته نظامی اردن هاشمی ـ دکتر منوچهر اقبال ـ دکتر حسین خطیبی ـ دکتر فریدون معتمد وزیری ـ تهرانیان مدیر روزنامه خراسان ـ خطاطان7 وزیر سابق گمرکات و سرلشگر بازنشسته سیاسی .
آقای نخست وزیر چند دقیقه با سفیر شوروی به مذاکره پرداخت و پس از آن دانشجویان افغانی وسیله سفیر افغانستان به آقای هویدا معرفی شدند و آقای نخست وزیر پیرامون وضع تحصیلی آنان در ایران و رشته هایی را که انتخاب کرده اند سئوالاتی نمود و چون اکثردانشجویان افغانی رشته ادبیات را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده اند سئوالاتی نمود و یکی از آنها در اطراف قوانین مربوط به آزادی زنان در ایران از ایشان سئوال کرد و آقای نخست وزیر در جواب آن دانشجو گفت ما در کشور خود بزنان آزادی کامل داده ایم و قانون رفاه خانواده نیز امروز از تصویب مجلس سنا گذشت و در پایان آقای نخست وزیر به دانشجویان افغانی گفت من همیشه آماده برای ملاقات با شما هستم و هرگونه خواسته ای داشته باشید دستور آنرا میدهم و آنها نیز از نخست وزیر تشکر کردند.
مقارن ساعت 2100 این مجلس به پایان رسید ولی دکتر خطیبی و چند نفر از بانوان برای صرف شام در منزل سفیر ماندند.
رونوشت برابر اصل است.
اصل در پرونده روابط ایران و افغانستان و رونوشت در پرونده دکتر آموزگار بکلاسه الف ـ م ـ 294 بایگانی شود.
24 /3 /46
توضیحات سند:
1ـ سپهبد صنیعی وزیر جنگ اسداللّه صنیعی فرزند آقاجان در سال 1283 شمسی در همدان متولد شد.در اول مهرماه 1305 وارد ارتش شد و در سال 1307 دانشکده افسری را به پایان رسانید.
وی بعنوان آجودان مخصوص ولیعهد در دوره رضاخان وارد دربار شد.
نامبرده مشاغل و سمتهایی منجمله رئیس دایره شکایات دفتر نظامی شاه، رئیس بازرسی اداره نظام وظیفه، معاون وزارت دفاع در دولت مصدق، مدیریت عامل شرکت تعاونی مصرف ارتش، وزارت جنگ در دولت علم، وزیر تولیدات کشاورزی و...
را عهده دار بود.
صنیعی در زمان پست معاونت وزارت جنگ، با همکاری حاج اخوان (پیمانکار برنج) غلامرضا سمیعی (حق العمل کار برنج) و اخوان اصغری به سوء استفاده مالی گسترده دست زد و این امر موجبات بروز اعتراضات و شکایات متعددی را از سوی همکاران تشکیلاتی وی فراهم آورد.
اداره کل نهم ساواک این شکایات را مورد بررسی قرار داد ولی این بررسی صریح نه تنها تزلزلی در وضع او بوجود نیاورد بلکه 2 ماه بعد در دولت علم به وزارت جنگ رسید.
اسداللّه صنیعی از چهره های طراز اول بهائیت محسوب می شود و به همراه سپهبد عبدالکریم ایادی نقش مهمی در تحکیم مواضع این فرقه در نهادهای نظامی رژیم پهلوی داشت.
در سال 1344 رکن بهائیت ظاهرا خواستار کناره گیری مشارالیه از وزارت جنگ شد و بهانه آن اصل عدم مداخله در امور سیاسی عنوان گردید و این در حالی بود که علاوه بر دکترایادی، عناصر بهائی بر دولت هویدا تسلط جدی داشتند.
معهذا، صنیعی با کمک ایادی و حمایت محمدرضا پهلوی، موافقت مرکز بهائیت را با ادامه کار خود جلب کردند.
2ـ جواد منصور فرزند علی در سال 1304 ش در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات خود را تا لیسانس رشته اقتصاد ادامه داد.
در مشاغلی منجمله، کارمند وزارت خارجه، وزیر مشاور، مدیرکل بیمه و جهانگردی...
.
را عهده دار بود.
بنابر گزارش ساواک «مدیر مجله فردوسی اظهار داشته که جواد منصور عضو رسمی «سیا» آمریکا دستور داده که از درج اخبار ضد آمریکایی در مطبوعات خودداری گردد.
» وی از اعضاء هیئت مدیره دفتر سیاسی حزب ایران نوین و از طرفداران سیاست غرب بویژه آمریکا بود.
نامبرده همچنین عضو لژ فراماسونری و طبق گزارش دیگری از ساواک به همراه منوچهر آزمون در سال 51 سوء استفاده مالی از وجوهات تبلیغات رادیو که در اختیار وزیر بوده انجام داده اند که به نظر ساواک یکی از دلایل قابل طرح در مساله استعفای مشارالیه از وزارت اطلاعات این مسئله بوده است.
3ـ علی اصغر امیرانی در سال 1294 ش متولد شد.
پس از تحصیلات ابتدائی و متوسطه موفق به دریافت درجه لیسانس حقوق شد.
خدمات مطبوعاتی خود را از همان ابتدا آغاز کرد و علاوه بر همکاری با«نسیم صبا»، «اطلاعات» و «ایران باستان» صاحب امتیاز و مدیر مجله خواندنیها بود.
امیرانی موفق به دریافت نشان های همایونی، تاجگذاری و اصلاحات ارضی شده بود.
منابع: صالحیار، غلامحسین و دیگران، چهره مطبوعات معاصر، تهران، 1351 ش، مجله خواندنیها به روایت اسناد ساواک، تهران، 1381 4ـ احمدعلی سپهر معروف به مورخ الدوله سپهر بنا به قول محمود طلوعی در کتاب بازیگران عصر پهلوی مرموز چند چهره ای بود که با سفارتخانه های خارجی به خصوص سفارتین روس و انگلیس رابطه نزدیک داشت گفتنی است او در زمان جنگ اول جهانی منشی سفارت آلمان بوده و احتمالاً در همان زمان با سفارت دشمن آلمان یعنی انگلیس رابطه برقرار کرده بود.
وی در دوره رضا شاه شغل مهمی نداشت ولی بلافاصله بعد از وقایع شهریور 1320 دوباره میدان دار سیاست می شود و با سفارتخانه ها ارتباط برقرار می کند، فردوست درباره او می گوید: سپهر از افرادی بود که در سالهای نخست سلطنت محمدرضا رل مهمی در زندگی او بازی کرده و برای مدت کوتاهی او در واقع جاسوس اصیل انگلیسها بود و در عین حال برای روسها نیز کار می کرد.
فردوست ادامه می دهد: درباره سپهر باید بگویم که این فرد روزی صراحتا به من گفت: من مجازم با روسها ملاقاتهایی داشته باشم اما فقط برای انگلیسها صمیمانه کار کنم.
5 ـ یوسف مازندی متولد 1298 در شیراز.
جدش امام جمعه در بارفروش مازندران بود، پس از تحصیلات ابتدایی، و متوسطه از دانشگاه کمبریج انگلستان فارغ التحصیل شد.
همچنین در کشورهای هند و امریکا به ادامه تحصیل پرداخت.
روزنامه نگاری را از 1325 ش شروع کرد.
و مدیریت مجله «ایران تریبون» را به عهده گرفت همچنین رئیس خبرگزاری یونایتد پرس Unitad press (خبرگزاری آمریکایی) در ایران گردید.
علاوه بر این، به نوشته احمد.
الف در سالهای دهه 50 شمسی نمایندگی خبرگزاری ساندی تایمز آسوشیتدپرس، رویتر، اینترنشنال، دیلی اکسپرس و تاس را قبضه کرده بود.
مازندی با تاسیس شرکت ازکو و شرکت خرم به فعالیتهای اقتصادی روی آورد.
وی را طرفدار منافع آمریکا در ایران معرفی کردند.
در لژ فرماسونری تهران عضویت داشته و از بنیانگذاران لژ کوروش به شمار می رود.
وی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به آمریکا رفت.
کتاب ایران ابرقدرت قرن نوشته اوست.
منابع : الف.
احمد، وقتی دوست فراماسون من تاریخ می نگارد.
کیهان، ش 15181 (20 /7 /1373) گروه مولفان با مقدمه غلامحسین صالحیار، چهره مطبوعات معاصر تهران، پرس اجنت ،1351 ش، مازندی یوسف، ایران ابرقدرت قرن، تهران ابهرز، 1373 ش.
6ـ محسن صدری فرزند عبدالعلی در 1296 ش به دنیا آمد.
وی آجودان کشوری و از صاحب منصبان عالیرتبه وزارت خارجه بود که در 1339ش در دوره 20 مجلس شورای ملی از طرف مردم اصفهان به نمایندگی انتخاب شد.
منابع: فهرست اسامی و مشخصات نمایندگان 24 دوره مجلس شورای ملی، دفتر انتخابات وزارت کشور، نشریه شماره 5، زمستان 1368 7 ـ خطاطان، موسی موسی خطاطان در سال 1312 ش به استخدام دادگستری درآمد سه سال بعد به وزارت دارایی انتقال یافت.
مشاغل مهم وی در آن وزارتخانه عبارت بود از ریاست انبار غله و سیلو پیشکاری دارایی استان های آذربایجان، کرمان و فارس.
مدیریت کل دفتر وزارتی، غله ساختمان، گمرک درآمدها.
1336 ش معاون وزارت گمرکات و انحصارات شد که زمان پس از انتصاب سرلشگر ضرغام به سمت وزیر دارایی، کفیل وزارتخانه شد.
سپس در 1338 ش به مقام وزارت گمرکات و انحصارات منصوب گردید.
موسی خطاطان از اعضاء لژهای فراماسونری پهلوی بود.
منابع: رواسانی، شاپور، دولت و حکومت در ایران، تهران نشر شمع، بی تا ؛ وزیری که مبارزه با توصیه را شعار خود قرار داده است، خواندنیها، شماره (1338ش)، ص 6