صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

درباره : انتشار نشریات جدید

تاریخ سند: 30 شهریور 1357


درباره : انتشار نشریات جدید


متن سند:

از : 347 به : امنیت داخلی محترما به عرض می رساند : سابقه : تعدادی از نشریات غیرمفید منتشره در تهران در امرداد سال 1353 (2533 شاهنشاهی) از طرف دولت تعطیل و سابقه کار مطبوعاتی کارکنان آنها توسط دولت بازخرید و به صاحبان امتیاز تعدادی از آنها نیز مبالغی پرداخت شد.
اخیرا صاحب امتیاز پنج نشریه تعطیل شده به اسامی عبداللّه والا (تهران مصور)، علی بهزادی (سپید و سیاه)، نعمت اللّه جهانبانوئی (فردوسی)، علی اکبر صفی پور (امید ایران) و عبدالکریم طباطبائی (دنیا) اقداماتی در زمینه کسب اجازه انتشار مجدد معمول داشته و موافقت نسبی دولت را جلب نموده اند و وزارت اطلاعات و جهانگردی با ارسال نامه هائی درباره تقاضاهایشان صلاحیت آنان را از ساواک استعلام نموده است.
(پس از تعطیل نشریات مذکور عبداللّه والا چهارمیلیون، علی بهزادی پنج میلیون و نعمت اللّه جهانبانوئی پنج میلیون ریال به عنوان خسارت ناشی از تعطیل مجلاتشان از دولت دریافت داشته اند و جهت علی اکبر صفی پور و عبدالکریم طباطبائی نیز هر یک مبلغ یک میلیون ریال در نظر گرفته شده بود که شخصا از دریافت آن خودداری و اعلام داشتند که آنچه انجام داده اند خدمت به مملکت بوده و در قبال تعطیل نشریات خود از دولت متوقع نیستند).
عبداللّه والا و علی بهزادی فاقد سابقه ضدامنیتی تأیید شده می باشند و سوابق سه نفر دیگر به شرح زیر است : 1 ـ نعمت اللّه جهانبانوئی صاحب امتیاز مجله فردوسی طرفدار دکتر محمد مصدق بوده و تا مدتی پس از قیام ملی 28 مرداد1 سال 1332 مقالاتی علیه حکومت های وقت منتشر می ساخته و مجله فردوسی چند بار به علت درج مطالب نامناسب توقیف شده است.
2 ـ علی اکبر صفی پور صاحب امتیاز مجله امید ایران تا قبل از قیام ملی 28 امرداد مقالاتی علیه مقام شامخ سلطنت منتشر ساخته و پس از آن چند بار مجله مزبور به علت درج مطالب نامناسب توقیف گردیده است.
3 ـ عبدالکریم طباطبائی صاحب امتیاز هفته نامه دنیا از طرفداران دکتر محمد مصدق بوده و پس از قیام ملی 28 امرداد سال 1332 مقالاتی علیه حکومت سپهبد زاهدی2 منتشر می کرده و به همین علت چندبار نشریه اش توقیف شده است.
نظریه : با عرض مراتب فوق و با توجه به اینکه دولت نظر موافق خود را با انتشار پنج نشریه مذکور به طور ضمنی اعلام و این خبر در جراید انتشار یافته است، پیشنهاد می گردد تا در صورت تصویب بلامانع بودن انتشار آنها به وزارت اطلاعات و جهانگردی اعلام شود.
به عرض تیمسار ریاست ساواک رسید تاریخ 1 /7 /57 برابر نظریه اقدام شود.
30 /6 در تاریخ 5 /7 /57 به صورت جداگانه با صدور امتیاز نشریات موافقت شده است.

توضیحات سند:

1ـ پیروزی کودتای 28 مرداد 1332 (19 اوت 1953) و بازگرداندن محمدرضا شاه از رُم به ایران، سرآغاز ظهور رژیم استبدادی برای اجرای مقاصد سیاسی و اقتصادی ایالات متحده امریکا و متحدین غربی او بود؛ و انجام این امر، ابتدا به عهده فضل اللّه زاهدی (که پس از کودتا سپهبد شد) نخست وزیر منتخب امریکا و انگلیس واگذار گردید، زیرا شایستگی و صلاحیت محمدرضا شاه پس از کودتای 25 مرداد و فرار شتابزده اش به بغداد و سپس به رُم، مورد تردید لندن و واشنگتن قرار گرفته بود.
(نجاتی ـ سرهنگ غلامرضا تاریخ سیاسی بیست وپنج ساله ایران) ـ نقش سیا در کودتای 28 مرداد رابرت گراهام نقش سازمان سیا در طراحی کودتای 28 مرداد را چنین می نویسد: شاه که در عرض چندماه گذشته خود را برای احتمال فرار از کشور آماده کرده بود دقیقاهمین کار را کرد اول به بغداد گریخت و بعد به رُم.
روز بعد مجسمه های شاه در تهران سرنگون شد امّا در عرض سه روز مسیر حوادث علیه مصدق برگردانده شد ترکیبی از کمک خارجی در صورت سیا، نیروهای وفادار داخلی و اوباشی که با پول استخدام شده بودند تهران را با استفاده از حالت شک و گیجی که بر اثر فشار شاه سابق ایجاد شده بود تحت کنترل درآوردند شاه سابق از حالت تبعیدی که در رُم زنش را همراهی می کرد و در بوتیک های آنجا خرید می کرد به تهران به صورت یک فاتح برگشت.
(رابرت گراهام ـ ایران سراب قدرت ـ ترجمه فیروز فیروزنیا ص 77) 2ـ فضل اللّه زاهدی در سالهای جنگ اول جهانی به صفوف قشون قزاق ها پیوست مدتی افسر تیپ همدان بود و در جریان نهضت جنگل عامل سرکوب و در کودتای 1299 همراه رضاخان بود.
در سال 1302 ریاست قشون فارس و در قضیه شیخ خزعل مأمور حل موضوع و نیز مدتی استاندار خوزستان بود.
سال 1308 فرمانده ژاندارمری مأمور خاموش کردن شورش عشایر فارس شد پس از جنگ جهانی دوم با هدایت انگلیسها به حزب ملیون نزدیک شد بعد از شهریور 1320 ناگهان اعلام شد که انگلیسها سپهبد زاهدی را دزدیده اند و او سه سال در فلسطین ماند و سپس به ایران بازگشت و مدتی بیکار بود تا آن که در مسافرت محمدرضا شاه به کشورهای اروپایی سپهبد رزم آرا رئیس ستاد ارتش شد.
دکتر اقبال وزیر کشور وقت برای آن که در مقابل رزم آرا شخص نیرومندی تراشیده باشد او را به سمت ریاست شهربانی منصوب کرد.
از ابتدای نخست وزیری دکتر مصدق زاهدی به او نزدیک بود و در کابینه اول مصدق به وزارت کشور رسید.
ولی بعدها عشق به مقام باعث شد که در آن زمان خود را کاندیدای نخست وزیری کرد و هسته مرکزی مخالفت با دولت را تشکیل داد و سپس با وقایع 28 مرداد بر روی کار آمد.
در مورد نقش اساسی و رسالت زاهدی سه مشخصه را مطرح کرده اند.
1ـ امضای قرارداد نفتی با کنسرسیوم 2ـ قتل عام و سرکوب مخالفین سلطنت 3ـ باز کردن دست آمریکا در ایران چنان چه بعضی از مورخین معتقدند که سیا زاهدی را به عنوان جانشین شاه در نظر گرفته بود.
در طرح آمریکا قبل از روی کار آمدن امینی، زاهدی مطرح بود.
در جریان کودتای امریکایی 28 مرداد 1332 مجری برنامه کودتا به نخست وزیری رسید در 17 فروردین 1334 از سوی شاه برکنار و به سوئیس تبعید شد.
در اردیبهشت 1337 به ایران بازگشت.
سپس از سوی شاه به عنوان نماینده دایمی ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل مجددا عازم ژنو شد.
وی تا پایان عمرش در آنجا ماند و در سال 1348 درگذشت.
«زندگی سیاسی رزم آرا، جعفر مهدی نیا «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی»

منبع:

کتاب مطبوعات عصر پهلوی - مجله سپید و سیاه به روایت اسناد ساواک صفحه 107


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.