صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 11 بهمن 1331


گزارش


متن سند:

مأمور ویژه گزارش می دهد در ساعت 21 روز گذشته نواب صفوی1 رهبر جمعیت فدائیان اسلام در منزل شیخ حسین تهرانی واقع در خیابان خراسان با دکتر بقائی و حائری زاده ملاقات و مدت سه ربع ساعت بایکدیگر مذاکره نموده اند.

توضیحات سند:

1ـ نواب صفوی: سید مجتبی میرلوحی مشهور به نواب صفوی در سال 1303 ه ش در محله «خانی آباد» تهران، متولد شد.
پدرش سید جواد میرلوحی به دنبال صدور قانون«لباس متحدالشکل»، لباس روحانیت را از تن بیرون کرده و به عنوان وکیل دعاوی دادگستری مشغول به خدمت شد.
در پی مشاجره ای سخت، سیلی محکمی به صورت علی اکبر داور وزیر عدلیه وقت زد که نتیجه آن بازداشت شدن او بود.
پس از گذراندن محکومیت 3 ساله از زندان آزاد شد، اما چندی بعد دارفانی را وداع گفت.
در این مدت 3 سال و نیز پس از مرگ پدر، سید محمود نواب صفوی، دائی سید مجتبی، عهده دار سرپرستی آنها گردید.
سید مجتبی پس از تحصیلات ابتدائی و متوسطه در رشته مکانیک، در دبیرستان صنعتی آلمان، مشغول به تحصیل شد.
در کنار دبیرستان، علوم دینی را در مسجدی در محله خانی آباد فراگرفت.
در سال آخر دبیرستان در روز 17 آذرماه 1321 در مدرسه، علیه دولت قوام السلطنه سخنرانی کرد.
در پی این سخنرانی و تهییج دانش آموزان دیگر مدارس و همراهی عده ای از مردم ناراضی، علیه قوام تظاهراتی در مقابل مجلس شورای ملی صورت گرفت که از سوی نیروهای دولتی به آنها تیراندازی شد و یکی دو نفر کشته شدند.
از آنجایی که رشته او صنعت بود، برای کار در شرکت نفت استخدام شد و پس از چندی به آبادان انتقال یافت.
مدتی بعد برخورد شدیدی از سوی یکی از متخصصین انگلیسی شرکت نفت با یکی از کارگران صورت گرفت که به دنبال آن نواب، کارگران را به اعتراض و اجرای قصاص دعوت کرد.
با دخالت پلیس و نیروهای نظامی، جریان سرکوب شده و نواب نیز فرار کرده و شبانه به وسیله قایق از آبادان به سوی بصره و سپس روانه نجف شد.
برای امرار معاش به ساخت و فروش عطر روی آورد و نزد برخی علمای نجف همچون حاج آقا حسین قمی و شیخ محمّد تهرانی (برای درس تفسیر قرآن) حضور یافت.
هنگام تحصیل در نجف یکی از کتابهای کسروی به دستش رسید که در آن به مقدسات اسلام توهین شده بود.
برای مناظره با وی راهی ایران شد.
بعد از چند جلسه بحث با کسروی به مبارزه با او پرداخت و در صدد برآمد تا اولین اقدام مسلحانه خود را انجام دهد.
در روز هشتم اردیبهشت 1324، کسروی را در چهار راه حشمت الدوله هدف گلوله قرار داد و در حالی که سعی در شلیک گلوله های دیگر داشت، اسلحه از کار افتاد و نواب به همراه دوستانش توسط نیروهای انتظامی بازداشت شد و کسروی که مجروح شده بود به بیمارستان انتقال یافت و پس از چندی بهبود حاصل کرد و مرخص شد.
نواب نیز پس از آزادی، «فدائیان اسلام» را تشکیل داد.
اولین اقدام نظامی فدائیان اسلام قتل کسروی در 20 اسفند 1324 بود.
در پی شدت یافتن مبارزات آیت الله کاشانی علیه انگلستان نواب و فدائیان اسلام پیمان دوستی و اتحاد با آیت الله کاشانی برقرار کرده و چند تن را ترور نمودند.
عبدالحسین هژیر، رزم آرا و دکتر حسین فاطمی از جمله آنان بودند.
سرانجام پس از کودتای 28 مرداد، با ترور ناموفق حسین علاء نخست وزیر وقت، رهبر فدائیان اسلام در دی ماه 1334 در دادگاه نظامی به اتفاق چند تن از یارانش به اعدام محکوم و سپس به شهادت رسید.

منبع:

کتاب مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 89

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.