درباره: سخنان آقای مکارم
تاریخ سند: 31 خرداد 1344
درباره: سخنان آقای مکارم
متن سند:
از: شهربانی خرمشهر تاریخ: 31 /3 /1344به: ریاست ساواک خرمشهر شماره: 728 /5
درباره: سخنان آقای مکارم
طبق گزارش قسمت مربوطه لیله 29 /3 /44 نامبرده فوق در مسجد آذربایجانی‌ها در خاتمه سخنرانی جهت آقای خمینی دعا و نیز در شب 30 اردیبهشت ماه در مسجد مزبور اظهار نمود شنیده‌ام عده‌ای دور حزب پوشالی (بهائی) جمع شده‌اند به اینها بگویید که آنها جاسوس‌های اسرائیل هستند و نفع پپسی‌کولا به ضرر خودمان تمام می‌شود اینها می‌خواهند مملکت ما را از بین ببرند. شب گذشته گفتم مژده‌ای دارم که فردا شب برایتان می‌گویم این مژده بزرگ در مورد آقای خمینی است. تلگراف سلامتی ایشان از ترکیه به آقای آیت‌اله گلپایگانی1 رسیده که برای من نوشته و به وسایلی فرزند آقای خمینی را برای دیدار پدرشان به ترکیه فرستاده‌اند و ایشان کاملاً سلامت می‌باشند.2 ضمناً احتمال می‌رود سخنان وی در شب‌های آینده شدیدتر بشود. مراتب جهت هرگونه اقدام اعلام می‌گردد.
رئیس شهربانی خرمشهر . سرهنگ 2 پیرزاده
[ناخوانا] به ساواک احضار و تذکرات لازم داده شد و تعهد اخلاقی نمود[ناخوانا]
توضیحات سند:
1. آیت‌الله العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی، فرزند سیدمحمدباقر در سال 1275 ﻫ ش در روستای گوگد در شش کیلومتری گلپایگان دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را نزد پدر، آیت‌الله ملاتقی گوگدی، آقا ضیاءالدین اراکی و آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی گذرانید. پس از تأسیس حوزه علمیه قم، به دعوت آیت‌الله العظمی حائری یزدی به قم رفت و مدارج عالی علوم حوزوی را در این شهر کسب نمود. تبحر ایشان در علم فقه موجب شد که هفتاد سال مدرس این علم در حوزه علمیه قم باشد. وی همچنین از مهاجرت علماء و زعمای حوزه علمیه نجف به قم در سال 1302 کمال بهره را برد و برای مدتی هر چند کوتاه از محضر درس برخی از آنان همچون آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله نائینی و غروی اصفهانی بهره‌مند گردید. با درگذشت آیت‌الله حائری، آقای گلپایگانی مسئولیت‌های سنگین‌تری را متقبل شد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول همت گماشت و تا پیش از ارتحال، همواره کلاس درس خارج معظم‌له در مسجد اعظم قم، یکی از بزرگترین مکاتب تدریس علوم دینی بود. در پی درگذشت آیت‌الله بروجردی نیز بخش اعظم وظائف آن عالم ربانی در اداره حوزه علمیه قم به ایشان واگذار شد. با شروع نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) ایشان همواره حامی نهضت و پشتیبان امام بود. بیشتر اعلامیه‌های مراجع در مسیر مبارزه با رژیم شاه را امضا می‌کرد و در جلساتی که علمای قم در اوایل نهضت تشکیل می‌دادند، شرکت می‌نمود. همگام با امام و دیگر مراجع، عید 1342 را به دلیل اصرار رژیم بر اجرای لوایح ششگانه (انقلاب سفید) تحریم و بعد از تبعید امام به ترکیه نیز از این اقدام رژیم به شدت ابراز ناخشنودی کرد. واکنشهای سیاسی حضرت آیت‌الله العظمی گلپایگانی نسبت به مسائل روز ایران و جهان اسلام، رژیم پهلوی را همواره وادار می‌کرد که از موضع‌گیریهای ایشان بیمناک باشد. مراسم نیایشی که ایشان در سال 1352 برای پیروزی مسلمانان در جنگ با اسرائیل برپا کرد، در آن زمان واکنش قابل توجهی به همراه داشت. اعلامیه‌هایی که علیه رژیم شاه در مناسبتهای مختلف به ویژه در سالهای 56 و 57 از سوی ایشان صادر می‌شد، تنور مبارزه مردم را علیه رژیم شاه گرم نگاه می‌داشت. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در زمستان 1357 ایشان با انتشار اعلامیه‌هایی از ارتش خواست که به ملت بپیوندد و اعلام کرد: «هر کس مردم را به گلوله ببندد، قرآن را به گلوله بسته است.» پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مقاطع حساس شاهد حمایت ایشان از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی بوده‌ایم. در طول جنگ تحمیلی نیز همواره مشوق رزمندگان اسلام بود و بارها نمایندگان ایشان برای تقویت روحیه رزمندگان به جبهه رفتند. در تمام انتخابات در صحنه بود و مردم را تشویق و ترغیب به رأی دادن می‌کرد. ایشان علاوه بر انجام اقدامات خیریه از قبیل احداث مدارس، بیمارستانها و سایر خدمات عام‌المنفعه، چندین اثر تألیفی از خود به یادگار گذاشته‌اند که از آن جمله است: حاشیه بر عروۀ‌الوثقی، حاشیه بر رسائل، مناسک حج، تألیفی در فقه و کتابی در اصول. حضرت آیت‌الله العظمی گلپایگانی در 19 آذر 1372 به ملکوت اعلی پیوست و پس از تشییع پرشکوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه (سلام‌الله علیه) به خاک سپرده شد.ر. ک: حضرت آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی، به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی
2. درجریان تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه، آیت‌الله العظمی گلپایگانی (ره) اقداماتی صورت داد که یکی از آنها تقاضای اعزام افرادی برای ملاقات با امام در ترکیه بود که این تقاضا مورد موافقت قرار گرفت و آقایان «شیخ محمدعلی صفائی و سیدمهدی فقیه موسوی گلپایگانی» در تاریخ 22 /3 /44 برای ملاقات با ایشان راهی ترکیه شدند. آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 200.