تاریخ سند: 31 شهریور 1341
متن سند:
از ساعت 20 روز 5شنبه 29 /6 /41 جلسه هفتگی مسجد هدایت با شرکت عده ای در حدود 300 نفر از دانشجویان ـ استادان دانشگاه ـ بازاری و اصناف وابسته به اتحادیه اسلامی جمعیت نهضت آزادی ایران تشکیل و در این جلسه آیت الله سیدمحمود طالقانی شروع به صحبت نمود و پس از ذکر مقدمه اشاره به فعالیت کشیشهای مسیحی در میان [مردم] عقب مانده آفریقا و آسیا نموده و متذکر شد که آنها واسطه های سیاستهای استعماری غرب هستند که در لباس مبلغین دین مسیح پایه های استعمار را ثابت نگه می دارند ناطق ضمن تشریح این مبحث چنین گفت: این کشیشهای رداپوش با آن ریش شانه زده و کلاه های مخصوص به خود استعمار را به وجود آوردند امروز آفریقایی ها از زیر یوغ استعمار خارج شدند ولی آسیا همچنان در زیر چنگال استعمار دست و پا می زند ناطق پس از آن به عده ای [از] استادان دانشگاه که دارای معلومات کافی نیستند ولی به لباس استادی درآمده و همچنین به وکلایی که آراء طبیعی نداشته و در اثر دخالت سیاستهایی به مجلس های گذشته راه یافته بودند اشاره نموده و گفت:یک عده وکیل قلابی درست می کنند و به مجلس می فرستند و آن وقت این وکلا همین که بر خر مراد سوار شدند اول تیشه را به ریشه همان مردمی می زنند که برای آنها کف می زدند و هورا می کشیدند این یکی (در پرده اشاره به سیدجعفر بهبهانی1) می گوید من کسی هستم که پدرم مشروطیت را درست کرده باید همیشه وکیل باشم و کلید مجلس شورای ملی به من تعلق دارد پس اگر پدر من هم در مسجدی نماز خوانده من باید بگویم به همان علت تمام موقوفه آن مسجد مال من است.ببینید چقدر خر هستند و خرتر از آنها آنهایی هستند که برای ماهی 200 یا 300 تومان جاسوسی می کنند.
این بدبخت های الاغ را تماشا کنید که چطور به ظالم ها کمک می کنند ناطق پس از اشاره به ترقیات جدید مردم آفریقا در ساعت 21 به گفتار خود خاتمه داد و آن گاه به دستور آیت الله طالقانی یکی از اعضای جمعیت نهضت آزادی ایران گزارشی از وضع جمعیت های اسلامی قرائت نمود که به موجب آن سال گذشته جمعیت های اسلامی وابسته به نهضت 12 دسته بودند و در سال جاری تعداد آنها به 18 رسیده و تقاضا شد که برای اتحاد و اتفاق، کنگره[ای] از این جمعیت ها تشکیل شود.
جلسات مذهبی به منظور توسعه وحدت و یگانگی گسترش یابد.
مقارن ساعت 2121 جلسه مزبور خاتمه یافت.
ریاست بخش بایگانی از لحاظ موضوعی بهره برداری شد عین اطلاعیه جهت هرگونه اقدام مقتضی به اداره دوم ارائه شود 3 /7 /41
توضیحات سند:
1ـ سیّدجعفر بهبهانی فرزند آیت الله سیّدمحمّد بهبهانی است که از طرفداران رژیم مشروطه و مخالف دکتر مصدّق بود و نقش بسیار مهمّی در سرنگونی وی و تثبیت رژیم شاه، ایفاء کرد.سیّدجعفر نیز همچون پدر از طرفداران رژیم بود و گهگاه با سیاسیّون رژیم، نظیر امینی، بویژه در ایّام انتخابات، فعالیت سیاسی گسترده ای داشت.
وی، چند دوره نماینده مجلس شورای ملّی شد و یک بار هم، به خاطر تلگراف شدیداللّحنی که در اعتراض به کشته شدن دانشجویان در دانشگاه، برای شاه نمود، دستگیر و مدّتی بازداشت شد.
بهبهانیها، در بازار و محافل روحانی، از نفوذ زیادی برخوردار بودند.
طلوعی، در خصوص نقش بهبهانی در سرنگونی مصدّق گفته است: آیت الله سیّدمحمّد بهبهانی، در زمان حکومت مصدّق در نهم اسفند 1331 و 28 مرداد 1332، نقش مؤثّری ایفا نمود و یکی از عوامل سرنگونی حکومت مصدّق بود.
(محمود طلوعی، بازیگران عصر پهلوی، ج 1، ص 435) دکتر باقر عاقلی نیز در باره او چنین می نویسد: سیدجعفر بهبهانی فرزند سیدمحمد بهبهانی متولد 1293 در تهران.
بعد از تحصیلات متوسطه وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد، درجه لیسانس گرفت و پس از ختم تحصیل سردفتر اسناد رسمی گردید.
در حوزه بازار محضری دائر کرد و با استفاده از موقعیت و نفوذ پدرش توانست به کار خود رونق زیاد بدهد و از این راه عایدی خوبی نصیبش شود.
بعد از 1332 و بازگشت شاه از اروپا و نشستن بر سریر قدرت، چون سیدمحمد بهبهانی قبلاً او را مورد حمایت قرار داده و با دکتر محمد مصدق به مبارزه پرداخته بود، با انتخاب سیدجعفر بهبهانی پسر او به نمایندگی مجلس شورای ملی، خدمات وی را پاداش دادند.
سیدجعفر بهبهانی در دوره های هیجدهم و نوزده و بیستم وکیل تهران شد.
در مجلس وزنه سنگینی بود و خیلی از امور با نظر و صلاحدید وی حل و فصل می گردید.
از 1340 به بعد از سیاست کناره گرفت.
غالبا در منزل خود از دوستان و ارباب رجوع پذیرایی می کرد و در عین حال به کسانی که در دولت نفوذ داشتند و با وی آمدوشد می کردند، نظرهای مشورتی می داد.
در سن 73 سالگی درگذشت.
(شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، دکتر باقر عاقلی، جلد اول صفحه 331، نشر گفتار، تهران 1380)