تاریخ سند: 27 خرداد 1355
موضوع: آیت‌الله شیرازی
متن سند:
از: 9 ﻫ 1 تاریخ: 27 /3 /2535[1355]
به: 312 شماره: 2938 /9ﻫ1
موضوع: آیت‌الله شیرازی
آیت‌الله شیرازی ضمن استفسار از وضع وعاظ مشهد، از وضع زندگی و رفتار نوغانی1 واعظ انتقاد و اظهار داشت واعظ خود باید از نظر اخلاق سرمشق مردم باشد و افزود نوغانی طوری است که نمیتواند از نظر معنوی و اخلاق برای مردم مفید باشد. چند روز قبل عده‌ای از وعاظ را که از تیپ خود او هستند جمع کرده و به منزل من آمده و اظهار وفاداری و آمادگی برای خدمت می‌کند، در صورتی که من از تماس با او کراهت دارم و امیدوارم خدا مرا از شر او حفظ کند و بر سر من آن نیاورد که بر سر میلانی آورد؛ برای آنکه شنیده‌ام از وقتی که نوغانی با سیدمحمدعلی میلانی رفیق شده و در کارهای میلانی مداخله می‌کرده، نفوذ میلانی رو به نقصان گذاشته است.
نظریه یکشنبه . نامبرده شیخ عبدالله ارجاعی معروف به شیرازی می‌باشد.
توضیحات سند:
1. شیخ محمدرضا نوغانی، منسوب به نوغان، یکی از محله‌هاى قدیمى مشهد که تقریباً در حوالى فلکه طبرسى کنونی واقع شده است و افراد زیادی به این محل منسوب هستند. نوغانی در سال 1294 شمسی به دنیا آمد. او تحصیلات چندانی نداشت و صرفاً یک سخنران و منبرى بود اما در مقام یک سخنران داراى تبحر و مهارت خاصى بود و این مهارت وی در سخنرانى تا جایى بود که برخى افراد نظیر آیت‌الله‌‌العظمی میلانى و آیت‌الله قمی در جلسات خود از او دعوت به سخنرانى مى‌کردند. وی ابتدا از روحانیون مبارز بود و سخنرانی‌هایی علیه حکومت طاغوت ایراد می‌کرد ولی در اواخر سال 1341 توسط ساواک دستگیر شد و تحت فشار آنان کم‌کم خود را از صحنه مبارزات مردمى کنار کشید و در صف مخالفان انقلاب قرار گرفت. قبل از این، سخنرانی‌هایى را در مسجد گوهرشاد و مخصوصاً در ماه‌هاى مبارک رمضان ایراد و به سیاست‌های ضد دینی رژیم پهلوی انتقاد مى‌کرد و در جهت حمایت از جمعیت‌هاى اسلامى ـ مانند سخنرانی تند و انقلابى پیرامون فداییان اسلام در بهمن 1334 در مشهد ـ سخنانی ایراد می‌کرد؛ امّا با تغییر رویه، موضوع سخنرانی‌هایش به تمجید از رژیم پهلوی تبدیل شد. پس از آن وى به مخالفت با مبارزات مردم در جریان انقلاب اصرار مى‌ورزید و با سخنرانی‌های خود به حفظ و دوام حکومت شاهنشاهى کمک مى‌کرد. این شخص در جریان انقلاب اسلامى به خارج از کشور گریخت و در آنجا از حالت و شمایل روحانیت بیرون آمد و لباس شخصى به تن کرد. (میرنیا سید علی، تقویم تاریخ خراسان از مشروطیت تا انقلاب اسلامى، با همکارى حسین طاهرى وحدتى و عباسعلى قلی‌زاده، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامى، تهران، 1377، صص 171، 145)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 09 صفحه 94
