جناب آقای جمشید آموزگار(1) نخست وزیر
تاریخ سند: 8 دی 1356
جناب آقای جمشید آموزگار(1) نخست وزیر
متن سند:
شماره : 4 ـ216 ـ م والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی بطور رسمی در ماههای فوریه و مارس 1978 به مدت یکماه و نیم به سوئیس و تایلند تشریف فرما خواهند شد.با ارسال فتوکپی نامه شماره 2346 مورخ 29 /9 /36 پیشکاری والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی خواهشمند است دستور فرمائید مبلغ سیصد هزار دلار از بودجه دولت برای هزینه این مسافرت رسمی تامین و در اختیار پیشکاری والاحضرت قرار دهند.
امیر عباس هویدا رونوشت عطف بنامه شماره 2346 مورخ 29 /9 /36 جهت اطلاع آقای غلامرضا گلسرخی پیشکار والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی ارسال میگردد.
امیر عباس هویدا
توضیحات سند:
1ـ جمشید آموزگار فرزند حبیب ا...در سال 1302 ش.
در تهران بدنیا آمد.
پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، وارد دانشکده های فنی و حقوق شده، ولی در بحبوحه جنگ جهانی دوم به کمک کلنل کروفورد مستشار خواروبار برای ادامه تحصیل به امریکا رفت و پس از اخذ دکترای بهداشت از دانشگاه کرنل در سال 1330 به ایران بازگشت و در اداره اصل 4 ترومن که تازه در ایران تأسیس شده بود به کار اشتغال ورزید.
آموزگار مردی خشن، گستاخ، بددهن، عبوس و بی عاطفه بود.
حافظه ای قوی داشت و هوش و سرعت انتقال او از سایر همقطارانش بیشتر بود.
دوست صمیمی و نزدیک نداشت.
از همه پرهیز می کرد...
.
از سال 1342 که به عضویت کابینه منصور درآمد، سودای نخست وزیری در سرداشت، هویدا را محللی بیش نمی دانست و از همان روزهای نخستین صدارت او در فکر تشکیل کابینه خود بود و از عنوان کردن این موضوع ابا نداشت.
در چند سال اول نخست وزیری هویدا با او سرسازش پیش نگرفته بود و غالبا برخوردهایی بین آن دو به وجود می آمد که شاه ناچار به رفع آن اقدام می کرد.
توفیق زیاد او در کار اوپک، از او یک شخصیت بین المللی ساخت...
شاه نیز به پاداش فعالیتهای او در اوپک، بزرگترین نشان درباری ایران را، که درجه اول تاج بود، به او ارزانی داشت.
از سال 1353 که به وزارت کشور معرفی شد، تمام امور وزارتخانه را با شاه حل و فصل می کرد و با دولت و دولتیان کاری نداشت، از 1354 که در وین به اتفاق سایر اعضای اوپک توسط کارلوس به گروگان گرفته شد، رفتار عصبی تندی پیدا کرد و قدرت تحملش بسیار نقصان یافته بود.
مخصوصا از رفتار شاه نسبت به آزادیش از دست گروگانگیرها سخت ناراضی بود، زیرا شاه حاضر به پرداخت پولی برای آزادی او نشد و دولت عربستان سعودی این پول را پرداخت.
آموزگار از آن تاریخ به شاه بدبین شد.
در محافل خصوصی و مطمئن از نثار فحشهای رکیک به او خودداری نمی کرد، ولی ظاهر را حفظ می نمود.
وقتی به نخست وزیری رسید، آن شوق و علاقه سابق را به این کار نداشت.
فضای بازسیاسی را در اجرای خواسته دولت امریکا اعمال می کرد.
در دوران یکساله نخست وزیری او هزاران نفر از مردم بی گناه ایران در تهران و شهرستانها از دم تیغ جلادان رژیم گذشتند.
ده ها هزار نفر از مردم مجروح شدند و صدها ساختمان دولتی و خصوصی دچار حریق یا ویرانی گردید.
آموزگار چند روز پس از استعفا از نخست وزیری (چهارم شهریور ماه 1357) ایران را ترک کرد و به میهن اصلی خود رفت.
دولت امریکا مقدم او را گرامی داشت و در بانک بین المللی کاری شایسته با حقوق گزاف به او واگذار کرد.
(ر.ک.
بزم اهریمن (جلد 3) ـ تهران : مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378 ص 310 ـ 309)