صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

متن سند:

ضمن مصاحبه با خانم انهاری (همسر شخصی که مورد ضرب ایادی هژبر یزدانی قرار گرفته و تاکنون بهوش نیامده است) مشارالیها اظهار داشت بدنبال شکایات متعددی که تسلیم مقامات قضائی و مملکتی نموده بودم حدود دو ماه قبل نزد دکتر عاقلی رفته از طرف ایشان به نخست وزیر وقت (آقای دکتر آموزگار) پیغام دادم چنانچه به کار من رسیدگی نشود به سازمان ملل و حقوق بشر نامه خواهم داد آقای دکتر عاقلی گفتند تقاضای خود را بنویسید تا به عرض آقای نخست وزیر برسد ولی چون فکر کردم ایشان هم تصمیم دارد مرا سرگردان نماید به قصد دیدن متین دفتری1 به دفتر ایشان رفتم که گفتند در خارج است و به همین جهت با اسم مستعار به دفتر دکتر ایادی مراجعه نمودم البته چند نفر در محل نشسته بودند که فکر نمی کنم مریض بودند ایشان برای آنها کارچاق کنی می کند بعد از مدتی معطلی دکتر را دیدم به محض اینکه خودم را معرفی کردم گفت اگر در اینجا از هژبر صحبت کنی ترا می کشم و اسلحه خود را به طرفم گرفت من در پاسخ گفتم 8 نفر همراه دارم و او اضافه کرد همه شما را خواهم کشت من با گفتن اینکه تاکنون چنین خائنی ندیده ام دفتر وی را ترک کردم البته تمام مسائلی که برای من پیش آمد می کرد حتی موضوع اینکه معاون شرکت مخابرات اظهار داشت هژبر یزدانی گفته اگر به احترام ایادی و نصیری نباشد کودتا می کنم منعکس کرده ام ولی معلوم نیست چه شده است.
به من اطلاع داد که آقای مجیدیه با شما کار دارد روز بعد در دفتر ایشان حاضر شدم و آقای مجیدیه اظهار داشت در طرح موضوعی که به شما می گویم نظر خاصی ندارم ولی چون از من خواهش کرده اند با شما در میان می گذارم و تصمیم گیری با خود شماست سپس اضافه نمود هژبر یزدانی نزد آقای کیانپور رفته و مقداری پول گذاشته که اگر مایل بودید با اخذ آن رضایت دهید آقای فرشچی که در دفتر آقای مجیدیه حاضر بود گفت آقای مجیدیه پرونده خراب است اگر دادگاه تشکیل شود به ضرر ایشان تمام خواهد شد بهتر است پول را بگیرند و رضایت بدهند به هر حال با عدم رضایت من در این مورد آقای مجیدیه به عطاءاله آصف تلفن کرده موضوع اینکه اینجانب راضی به دادن رضایت نیستم اعلام داشتند متعاقب این جریان دکتر عاقلی به منزل ما مراجعه و با اظهار اینکه من به قرآن قسم می خورم که از طرف وزیر دادگستری قصد صحبت با شما را دارم ادامه داد آقای وزیر گفته اند 1 میلیون تومان نزد من است و 1 میلیون تومان هم به حساب شما در بانک ایرانیان واریز شده که در صورت رضایت به شما پرداخت خواهد شد عاقلی خواهش می کرد که گذشت کنم وگرنه وزیر خواهد گفت که خانم انهاری قصد دارد در این مملکت شورش بپا کند.
پس از دستگیری هژبر دکتر عاقلی باتفاق سالار مشکوۀ مجددا به منزل ما آمدند و بار دیگر با چاپلوسی و زبان بازی مسئله پول را پیش کشیدند که مجددا عدم رضایت خود را اعلام و مراتب را به آقای مجیدیه دادستان تهران اعلام و در مورد پول پیشنهادی شکایتی تسلیم ایشان نمودم.
خانم انهاری معتقد است تیمسار هاشمی نژاد ـ تیمسار نصیری ـ دکتر ایادی و روحانی از هژبر یزدانی حمایت می کرده اند و عواملی که در این جریان به نحوی دخالت داشته اند و سعی در اخذ رضایت وی می نموده اند به ترتیب تیمسار ارم ـ عطاءاله آصف ـ دکتر عاقلی ـ پیشوائی ـ قاجار ـ سالار مشکوۀ ـ فرشچی ـ شهاب مشکوۀ (دوست انهاری) بوده اند.

توضیحات سند:

1ـ احمد متین دفتری فرزند متین الدوله در بهمن ماه 1275 در تهران متولد شد بعد از انجام تحصیلات ابتدائی وارد مدرسه جدیدالتأسیس آلمانی شد که به خرج دولتین ایران و آلمان اداره می شد.
سپس وارد مدرسه علوم سیاسی و از آنجا فارغ التحصیل شد.
در سال 1294 به استخدام وزارت خارجه درآمد و ضمن کار در وزارت خارجه وارد مدرسه عالی حقوق شد و در سال 1300 فارغ التحصیل گردید.
زمانی که داور وزیر عدلیه شد، متین دفتری را به وزارت عدلیه برد و او کار ترجمه قوانین کشورهای اروپائی را انجام داد و به پاداش این خدمت جهت انجام مأموریتی از طرف دولت به دفتر جامعه ملل در ژنو رفت و ضمن خدمت، دکترای خود را اخذ کرد.
در سال 1310 به معاونت وزارت عدلیه معرفی شد.
در همین زمان تیمورتاش وزیر دربار مغضوب رضاشاه شد و متین دفتری او را محاکمه کرد و رضایت رضاشاه را جلب کرد.
در مهر ماه 1315 در کابینه محمود جم به وزارت دادگستری رسید و قریب سه سال تا احراز مقام نخست وزیری این سمت را به عهده داشت.
از وقایع مهم این دوره وزارت او دستگیری و محاکمه 53 نفر حزب کمونیست بود.
در 13 آبان 1318 با حکم رضاشاه احمد متین دفتری به نخست وزیری می رسد که همزمان بود با اوج قدرت نازیها در آلمان، به دستور رضاشاه در ایران یک کابینه جوان روی کار آمد و وظیفه این دولت نزدیک شدن به آلمان بود و عملاً نیز روابط تجاری صنعتی بین ایران و آلمان توسعه یافت و تعداد زیادی از مهندسین و متخصصین آلمانی در زمان جنگ جهانی دوم به ایران آمدند.
انگلیسیها این وضعیت را کاملا" زیر نظر داشتند.
دوران نخست وزیری او بیش از 8 ماه به طول نینجامید و در اوایل تیر ماه 1319 ناگهان مغضوب و از کار برکنار شد که علت این برکناری طراحی یک کودتا با همکاری آلمانیها و حمایت دکتر مصدق (پدرزن وعمویش) بوده است.
رضا شاه متوجه این مسائل می شود و در شب چهارم تیر ماه 1319 متین دفتری را احضار واو را عزل و دستور بازداشت او را صادر می کند.
آنگاه پس از 15 روز به بیرجند تبعید گردید و سپس به منزل خود انتقال یافت و تحت نظر قرار گرفت و فقط به تدریس در دانشگاه مشغول بود.
بعد از شهریور 1320 متین دفتری از طرف متفقین بازداشت شد و قریب دو سال ابتدا در اردوگاه نظامی انگلیسیها در اراک و سپس در زندان روسها در رشت محبوس بود بعد از رهائی از زندان و تخلیه ایران از نیروهای متفقین به نمایندگی مجلس پانزدهم انتخاب شد در انتخابات اولین دوره سنا، سناتور انتصابی بود.
او در سال 1350 ش در سن 75 سالگی درگذشت.
«بازیگران عصر پهلوی، محمود طلوعی، ج 1، ص 240»

منبع:

کتاب هژبر یزدانی به روایت اسناد ساواک صفحه 368


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.