موضوع : مسجد هدایت
تاریخ سند: 15 آذر 1341
موضوع : مسجد هدایت
متن سند:
شماره : 4608 طبق اطلاع واصله.ساعت 1900 روز 13 /10 /41 آقای سیدمحمود طالقانی واعظ با حضور حدود 250 نفر از دانشجویان و بازاریها و طبقات مختلف در مسجد هدایت پیرامون تکالیف دینی زنان و مردان سخنرانی و اظهار داشته یک مردی که مدتی وزیر پست و تلگراف بود یک مشت زن و دختر در آن وزارتخانه استخدام نمود در صورتی که جوانهای دیپلمه و لیسانسه در خیابانها بیکار می گردند و آنهایی که در مورد آزادی زنان سخن می گویند باید دید این زنهای ولگرد خیابانهای تهران را می گویند یا آن زنهای زحمتکش و رنجدیده صفحات شمال ایران را، آنها در مزرعه های برنج کاری زحمت می کشند و مردانشان مشغول قمار در قهوه خانه ها هستند و اینهایی که از آزادی زنان صحبت می کنند منظورشان این است که یک عده زنهای رجال به مجلس بروند و آن وقت اسمش را بگذارند که انتخابات آزاد است و نتیجه این می شود که برای از بین بردن و ملغی کردن این لایحه یک ماه وقت روحانیون تلف شود باید از دولت و حکومتی که از آزادی زنان پشتیبانی می کند پرسید از کدام زنها و برای آزادی کدام یک از آنها فعالیت می نمایند،1 آنهایی که می گویند مسائل زناشویی حل شده و زنهای دیگران می گویند و می خواهند از آنها استفاده نمایند والا اگر کسی زن خود را بخواهد آن وقت دارای غیرت می شوند و برای هم کارد می کشند.
.
یک عده هم هستند که برای ارتقاء به مقام و درجه بالاتر ازدواج و واقعا باعث تأسف است.
جلسه مزبور مقارن ساعت 2000 خاتمه و مجتمعین تدریجا متفرق گردیده اند.
در پرونده سیدمحمود طالقانی بایگانی شود 23 /10 /41 اداره سوم 24 /10
توضیحات سند:
1ـ شاه پس از آن که با توافق آمریکا، دکتر امینی را از گردونه قدرت کنار گذاشت و سکان اصلاحات را به دست گرفت، امیراسداللّه علم، نوکر وفادار خود را به نخست وزیری منصوب کرد.اسداللّه علم، فضای باز سیاسی ظاهری را محدود کرد و دوباره اختناق در سراسر کشور گسترش یافت و فعالیت احزاب از جمله جبهه ملی و نهضت آزادی ممنوع شد.
شاه اعلام کرد برای حضور پرشور همه مردم، از این پس زنان هم مانند مردان در انتخابات کشور دارای حق رأی هستند و می توانند نمایندگان مورد نظر خود را روانه مجلس کنند.
به دنبال این فرمان، مطبوعات در 16 مهر 1341 اعلام کردند هیئت دولت، لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی را به تصویب رسانده است.
در متمم قانون اساسی، تشکیل انجمن های ایالتی و ولایتی پیش بینی و شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان در مواد 7 و 9 نظامنامه انجمن مصوب دوره اول مجلس، معین شده بود و سه امر را در برداشت: «1ـ باید متدین به دین حنیف اسلام باشند و فساد عقیده نداشته باشند.
2ـ هنگام سوگند، باید به قرآن مجید سوگند یاد نمایند.
3ـ طایفه نسوان از انتخاب کردن و انتخاب شدن محرومند.
» اما در متن مصوب هیئت دولت، قید اسلام از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان حذف شده بود، و به جای سوگند به قرآن، سوگند به یکی از کتاب های آسمانی قید شده بود و زنان دارای حق رأی شده بودند.
آیت الله طالقانی پس از آن که از پیام مخالفت امام خمینی آگاه شد، با دعوت مردم به مسجد هدایت مشروعیت این انتخابات را زیر سؤال برد.
مأمورین رژیم که هنگام سخنرانی، مسجد هدایت را محاصره کرده بودند، وارد مسجد شده و اجتماع مردم را پراکنده ساختند.
با انتشار تلگراف های امام در مخالفت با تصویب نامه و همراهی و حمایت روحانیون و کشیده شدن اعتراضات به مساجد و محافل مذهبی و بازار، سرانجام هیئت دولت تصویب نامه 16 مهر 1341 مربوط به انتخابات انجمن های ایالتی و ولایتی را غیرقابل اجرا اعلام نمود.
(تاریخ شفاهی مسجد هدایت، تدوین جلیل امجدی، صفحه 105 تا 107، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول سال 1387 )