تاریخ سند: 28 مهر 1338
متن سند:
شماره : 10659 /16 /6 اطلاع واصله حاکی است : 1ـ در اثر بی نظمی های اخیر در منطقه شیلر؛ عراقیها از مدیر پنجوان1 و قائم مقام تقاضای اسلحه نموده ولی به آنها جواب رد داده اند اهالی اظهار می دارند تحویل ندادن سلاح به علت خوف و عدم اطمینان است که از اکراد دارند.2ـ سارقین مسلح چندین اتوبوس را در راه پنجوین غارت نموده اند اکنون کلیه خودروهایی که در این راه کار می نمایند به طور دسته جمعی و با سه دستگاه زره پوش بدرقه می شوند.
3ـ شایع است سرهنگ مهداوی2 پس از اعدام افسران موصل و کرکوک به مرخصی سه ماهه لبنان رفته است و شایع است این مرخصی به علت نفرتی است که جامعه بخصوص افسران از وی پیدا نموده اند.
4ـ سعید قراز در موقع اجرای حکم اعدام نهایت درجه رشادت را از خود نشان داده قرار بوده است سه نفر قبل از او بدار آویخته شوند ولی وی شخصا به جلو رفته و حلقه طناب را به گردن آویخته است این عمل در روحیه اکراد نهایت درجه تأثیر را نموده و از او بنام شهید اسم می برند در شب هفت او عزاداری های زیادی محرمانه در سلیمانیه شده است.
5 ـ پس از اعدام سعید قراز و سایرین بعضی ها تظاهرات زیادی علیه عبدالکریم قاسم می نمایند که در این تظاهرات سه نفر پلیس و پانزده نفر از تظاهرکنندگان به قتل می رسند روز بعد شیوعیها برله او تظاهر نموده و در بغداد قرآنی را پاره می کنند و صلاح الدین عموزاده شیخ لطیف که عازم آلمان شرقی بوده جریان را مشاهده و از ادامه مسافرت منصرف به سلیمانیه مراجعت و جریان را به شیوخ سلیمانیه می گوید و همگی حتی شیخ لطیف از عمل شیوعیها متأثر می گردند صلاح الدین ضمن مذاکرات خود گفته است جریان را همان ساعت به عبدالکریم [قاسم] اطلاع داده اند ولی نامبرده گفته است قدرت جلوگیری از شیوعیها را ندارم.
6ـ حزب شیوعی آزادی عمل زیادی یافته و در هر یک از آبادیهای کردنشین شعبی بنام دایره فلاحین تأسیس و به رعایا اظهار داشته اند هر کسی عضو این دایره نباشد در موقع تقسیم اراضی بی نصیب خواهد ماند روی این گفته رعایا استقبال زیادی نموده اند.
7ـ شیخ رشید لولان1 و محمود خلیفه صمد2 سوگند یاد کرده اند زیر بار حکومت مرکزی نروند.
8ـ اهالی سلیمانیه هر لحظه منتظر قیام اکراد هستند.
9ـ در واحدهای ارتش عراق افسر بی اندازه کم حتی گروهانها را درجه داران اداره می کنند این جریان لطمه شدیدی به انضباط افراد زده است عده کثیری از افسران که مورد سوءظن بوده اند به کارهای دفتری گمارده شده و در حدود سیصد نفر آنها را توقیف نموده اند.
10ـ حزب شیوعی سلیمانیه در صدد دستگیری صد و شصت نفر از مالکین و شیوخ سلیمانیه بوده و تصمیم داشته اند پس از دستگیری با فجیع ترین وضعی آنها را به قتل برسانند و اجساد آنان را در خیابانها بگردانند مالکین از جریان مستحضر و به متصرف3 اطلاع می دهند متصرف چگونگی را به بغداد گزارش [و] عبدالکریم [قاسم] دستور جلوگیری و انحلال سازمان شعب را که کمونیستها در آن نفوذ کامل داشته اند می دهد این جریان قرار بوده است مقارن شورش کرکوک انجام شود.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان پنجم کرمانشاه.
بهرامی گیرندگان : مدیریت اداره کل دوم و سوم به فرموده در پرونده اوضاع داخلی عراق ضمیمه و بایگانی شود 872 ـ الف
توضیحات سند:
1ـ مدیر پنجوان به معنای بخشدار پنجوان (پنجوین) می باشد 2ـ عباس فاضل مهداوی پسر عموی عبدالکریم قاسم و از اعضای شورای فرماندهی کودتای 14 ژوئیه 1958 بود که بعدا رئیس دادگاه خلق شد.این دادگاه دست به تصفیه مقامات رژیم گذشته زد و مخالفان را به شدت سرکوب نمود.
بعدها متهمین به شرکت در براندازی حکومت عبدالکریم قاسم و افرادی که در سوء قصد به جان وی در 17 اکتبر 1959 دست داشتند، در این دادگاه محاکمه شدند.
سرهنگ فاضل مهداوی رئیس دادگاه بارها لطیفه هایی در مورد متهمین و یا دشمنان رژیم عبدالکریم قاسم نقل می کرد و صدای خنده حاضرین در سالن دادگاه خلق طنین انداز می شد و به همین خاطر مخالفین دولت قاسم محکمه خلق را مسخره می کردند و آن را «مضحکه خلق» می نامیدند.
وی با وجود داشتن بذله گویی، از مهارت درخور توجهی در بازجویی از متهمین و بحث و مناقشه با شهود برخوردار بود و گاهی ذکری از احادیث رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع) به میان می آورد.
بسیاری از احکام صادره از سوی این دادگاه از جمله اعدام و حبس ابد توسط عبدالکریم قاسم لغو و یا تخفیف داده می شد.
مهداوی در کودتای 14 رمضان 1963 به دست کودتاچیان به قتل رسید.
ر.ک : نگاهی به تاریخ سیاسی عراق، سرهنگ ع.
الجمیلی، ترجمه محمدحسین زوار کعبه ص 73 و 74 و تاریخ سیاسی و اقتصادی عراق، دکتر علی بیگدلی، ص 41 و 42.
1ـ شیخ رشید لولان از شیوخ دینی و متنفذ شمال شرقی عراق بود.
وی پس از کودتای ژوئیه 1958 عراق مدتی به ایران پناهنده شد و چندین بار با بارزانی ها که از دشمنان سرسخت وی بودند مبارزه کرد.
ساواک با توجه به خصومتی که بین نامبرده و ملامصطفی بارزانی وجود داشت طرح استفاده از وجود وی به منظور تضعیف ملامصطفی و عمالش را بعمل آورد.
ـ اسناد ساواک، پرونده های موضوعی 2ـ محمود خلیفه صمد (محمود آقا زیباری) رئیس طایفه لولی عراق بود که در زمان عبدالکریم قاسم به ایران پناهنده شد.
اسناد ساواک پرونده های انفرادی.
3ـ متصرف به معنای استاندار در عراق می باشد.