صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : جلسه منزل سناتور دکتر احمد متین دفتری

تاریخ سند: 12 شهریور 1345


موضوع : جلسه منزل سناتور دکتر احمد متین دفتری


متن سند:

از : 300 /الف به : بخش 322 شماره : 528 ـ 300/الف قبل از ظهر روز گذشته در جلسه منزل سناتور دکتر متین دفتری1 عده ای در حدود 20 نفر از افراد مختلف و حسن بهزادی قاضی بازنشسته دادگستری ـ جلال اعتمادی معاون سابق استانداری آذربایجان ـ دکتر محمدحسین صفائی رئیس شعبه 3 جنائی مهندس ناصر نجمی عضو سازمان دفاع غیر نظامی ـ فرهاد صفانیا مدیر کل سابق شهرداری و امینی از قضات بازنشسته وزارت دادگستری اجتماع داشتند در این جلسه ابتدا درباره قرارداد اخیر نفت که بین ایران و فرانسه بسته شده و بیش از 30% نسبت به قرارداد کنسرسیوم به نفع ایران تمام شده مذاکره به عمل آمد و دکتر متین دفتری از مزایای این قرارداد تعریف و تمجید کرد و آن را به خیر و صلاح ایران دانست.
جلال اعتمادی از وضع وزارت کشور در زمان وزارت آقای دکتر صدر قریب نیم ساعت با ذکر مدارک انتقاد کرد و گفت حسین صدر مدیر کل سابق وزارت کشور از خویشان نزدیک دکتر صدر وزیر بود و حالیه او را مجددا از وزارت کشور به مدیر کل اداری دادگستری منتقل کرده اند از کلیه فرمانداران رشوه می گرفته و آنها را منتقل می کرده است.
نظریه 300/الف انتقال حسین صدر مدیر کل سابق وزارت کشور به وزارت دادگستری اثر بدی بین کارمندان وزارتخانه های مزبور داشته و می گویند هنوز در دستگاههای اداری پارتی بازی و زد و بند رواج دارد و با این ترتیب نمی توان به اصلاح وضع دستگاههای اداری مملکت امیدوار بود.
ضمنا آزادی نفیسی شهردار پیشین تهران از زندان که جرم وی از هر لحاظ محرز و مسلم می باشد در زمان تصدی آقای دکتر صدر در وزارت دادگستری بین قضات صحیح العمل ایجاد شک و سر و صدا نموده و گفته می شود بهتر آن بود که به منظور حفظ پرستیژ وزارت دادگستری ابتدا (آنهم پس از مدت زیادی بازداشت) محاکمه و به موجب رای محکمه آزاد و یا محکوم می شد.
بررسی گردید در پرونده های مربوط بایگانی گردید.
در پرونده 497 ـ ص ـ د بایگانی شود.
رئیس بخش 322 کامیار

توضیحات سند:

1ـ احمد متین دفتری فرزند متین الدوله در بهمن ماه 1275 در تهران متولد شد.
بعد از انجام تحصیلات ابتدائی وارد مدرسه جدیدالتأسیس آلمانی شد که به خرج دولتین ایران و آلمان اداره می شد.
سپس وارد مدرسه علوم سیاسی و از آنجا فارغ التحصیل شد.
در سال 1294 به استخدام وزارت خارجه درآمد و ضمن کار در وزارت خارجه وارد مدرسه عالی حقوق شد و در سال 1300 فارغ التحصیل گردید.
زمانی که داور وزیر عدلیه شد، متین دفتری را به وزارت عدلیه برد و او کار ترجمه قوانین کشورهای اروپائی را انجام داد و به پاداش این خدمت جهت انجام مأموریتی از طرف دولت به دفتر جامعه ملل در ژنو رفت و ضمن خدمت، دکترای خود را اخذ کرد.
در سال 1310 به معاونت وزارت عدلیه معرفی شد.
در همین زمان تیمورتاش وزیر دربار مغضوب رضاشاه شد و متین دفتری او را محاکمه کرد و رضایت رضاشاه را جلب کرد.
در مهر ماه 1315 در کابینه محمود جم به وزارت دادگستری رسید و قریب سه سال تا احراز مقام نسخت وزیری این سمت را به عهده داشت.
از وقایع مهم این دوره وزارت او دستگیری و محاکمه 53 نفر حزب کمونیست بود.
در 13 آبان 1318 با حکم رضاشاه، به نخست وزیری رسید که همزمان بود با اوج قدرت نازیها در آلمان، بود.
وظیفه این دولت نزدیک شدن به آلمان بود و عملاً نیز روابط تجاری صنعتی بین ایران و آلمان توسعه یافت و تعداد زیادی از مهندسین و متخصصین آلمانی در زمان جنگ دوم به ایران آمدند.
انگلیسیها این وضعیت را کاملاً زیر نظر داشتند.
دوران نخست وزیری او بیش از 8 ماه به طول نینجامید و در اوایل تیر ماه 1319 ناگهان مغضوب و از کار برکنار شد که علت این برکناری طراحی یک کودتا با همکاری آلمانیها و حمایت دکتر مصدق (پدرزن و عمویش) عنوان شده است.
رضا شاه متوجه این مسائل می شود و در شب چهارم تیر ماه 1319 متین دفتری را احضار و او را عزل و دستور بازداشت او را صادر می کند.
آنگاه پس از 15 روز به بیرجند تبعید گردید و سپس به منزل خود انتقال یافت و تحت نظر قرار گرفت و فقط به تدریس در دانشگاه مشغول بود.
بعد از شهریور 1320 متین دفتری از طرف متفقین بازداشت شد و قریب دو سال ابتدا در اردوگاه نظامی انگلیسیها در اراک و سپس در زندان روسها در رشت محبوس بود بعد از رهائی از زندان و تخلیه ایران از نیروهای متفقین به نمایندگی مجلس پانزدهم انتخاب شد در انتخابات اولین دوره سنا، سناتور انتصابی بود.
او در سال 1350 ش در سن 75 سالگی درگذشت.

منبع:

کتاب کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 476

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.