موضوع: شیخ عباس طبسی
تاریخ سند: 2 دی 1341
موضوع: شیخ عباس طبسی
متن سند:
[تاریخ: 2 /10 /1341]گزارش
موضوع: شیخ عباس طبسی
محترماً به عرض می‌رسد .
ساواک خراسان تقاضا نموده با توجه به سوابق نامبرده بالا، شخص مزبور دستگیر و به تهران اعزام و مدتی به عناوینی زندانی یا تحت نظر قرار گیرد.
سابقه:
1. مشارالیه که یکی از وعاظ مقیم مشهد می‌باشد، از اوایل خرداد ماه الی اواسط تیر ماه سال 40 در سرای محمدیه و منزل آیت‌اله قمی به منبر رفته و طی بیانات خود به دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های وابسته به آن و افسران ارتش و فرهنگیان حمله نموده و حتی در کنایه نسبت به مقام شامخ سلطنت مطالبی ابراز داشته بود که در نتیجه طبق تصمیم کمسیون [کمیسیون] امنیت استان از ادامه منبر رفتن وی جلوگیری به عمل آمد؛ تا آنکه آیت‌اله زاده قمی طی نامۀ تقدیمی خود که از طریق دفتر روابط عمومی ساواک واصل گردید، تقاضا نموده بود چون نامبرده از کردۀ خود پشیمان و ملتزم گردیده در آینده مرتکب چنین خطاهائی نشود، موافقت گردد کماکان به سخنرانی خود ادامه دهد. ضمناً آیت‌اله بهبهانی نیز در ذیل نامه، استدعای بذل مساعدت درباره او نموده بود.
مراتب بالا طی گزارشی به عرض تیمسار معاونت دوم ساواک رسید، موافقت فرمودند شرحی به ساواک مشهد نوشته شود که با نامبرده تماس گرفته و چنانچه تشخیص داده شد واقعاً از عمل خود نادم است، با نظر کمسیون امنیت محل نسبت به منبر رفتن وی موافقت نمایند؛ که در اجرای امر اقدام گردید.
2. مجدداً سازمان اطلاعات و امنیت خراسان در تاریخ 2 /5 /41 گزارش نموده چون شخص مذکور چند روزی است در منزل آیت‌اله قمی به منبر رفته و مبادرت به اداء سخنان تحریک‌آمیز می‌نماید؛ به ساواک احضار و با وساطت آقای استاندار، نامبرده آزاد و به وی تذکر داده شد گفتار خود را در سر منبر محدود به مسائل دینی نماید.
3. گزارش واصله از ساواک خراسان در تاریخ 29 /8 /41 حاکی بود که مشارالیه پس از چند ماه سکوت، در مرداد ماه سال جاری موضوع مسافرت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را به شمال و بازدید جناب آقای نخست‌وزیر را از اردوی سازمان جوانان در کنار دریای خزر و شرکت دوشیزگان در خدمت پرستاری و غیره را عنوان و با لحن زننده‌ای انتقاد نموده و همین رویه را مرتب تا این اواخر ادامه می‌داد و با وجود اینکه یک بار دیگر احضار و تذکر داده شد در گفتار خود بالای منابر لااقل رعایت عفت کلام را بنماید، مؤثر واقع نشد و در جریان اعتراض علماء به تصویبنامه شرکت بانوان در انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی، او تنها کسی بود که در تهییج مردم و بدگوئی به شخص جناب آقای نخست‌وزیر و انتقاد شدید از دولت از استعمال جملات ناهنجار امتناع ننموده و هر بار که به او تذکر داده شد، به محض اینکه بالای منبر رفت، اظهار نمود: «با اینکه به من گفته شده است این موضوعات را مطرح نکنم، ولی تا پای جان ایستادگی کرده، خواهم گفت.» و به علت تحریکاتی که از طرف مالکین و عده‌ای از مخالفین دولت بین علماء کرده بودند و به سبب حساسیت وضع، صلاح نبود در آن موقع با این شخص شدت عمل نشان داده شود؛ ولی فعلاً که موضوع منتفی شده است، در صدد بود نسبت به تعقیب او اقدام گردد، با مشورتی که با مشاور قضائی به عمل آمد، تعقیب او با قوانین ساواک امکان‌پذیر نبود و کمسیون[کمیسیون] امنیت استان نیز اختیاراتی برای تبعید و غیره ندارد و تنها راهی که به نظر می‌رسد این است که نامبرده دستگیر و به مرکز اعزام گردد زیرا اظهارات بی‌پرده مشارالیه سایر وعاظ را جری نموده و چون واعظ مزبور عامل بدون ارادۀ آیت‌اله قمی بوده و شخص نامبرده اخیرالذکر نسبت به دربار فوق العاده حس بدبینی دارد، اگر یک چنین سیاستی اعمال بشود، به طور غیرمستقیم به آیت‌اله قمی لطمه وارد می‌آید و او را متوجه اعمال خود می‌کند و هم از لجام گسیختگی سایر وعاظ در آینده جلوگیری خواهد شد. ضمناً برای تثبیت امنیت در استان خراسان نیز مفید خواهد بود. گزارش مزبور به عرض رسید و مدیریت کل پی نوشت فرمودند به ساواک خراسان نوشته شود « درحال حاضر با توجه به فعالیت روحانیون در تمام کشور، دستگیری و اعزام او به تهران به مصلحت نمی‌باشد و به او تذکر داده شود ادامه این رویه در آتیه برای او گران تمام خواهد شد و به محض اینکه موضوع روحانیون خاتمه پیدا کرد باید به حساب این قبیل عناصر رسیدگی شود و برابر مقررات آنان را تحت تعقیب قرار داد.» که در اجرای امر اقدام پاسخ واصله حاکیست تذکرات در او مفید واقع نگردیده، حال که تصویبنامه لغو شده ایجاب می‌نماید یک چنین شدت عمل درباره او به عمل آید و تعقیب وی نیز در مشهد عملی نخواهد بود.
با عرض مراتب بالا صدور هرگونه دستور در مورد پاسخ ساواک خراسان موکول به اوامر عالی است.
تهیه کننده ـ مظفری
رئیس بخش ـ کامیاب 2 /10 /41
رئیس اداره ـ شریف 2 /10 /41
مدیرکل . امجدی ـ به عرض برسد 3 /10 /41
معاونت ساواک .
اگر واقعاً به مقام شامخ سلطنت توهین نموده که لااقل قابل تعقیب یا مؤاخذه است. اگر مدرک می‌خواهند ممکن است وسیلۀ ضبط از اداره کل پنجم بگیرند و نتیجه را ارائه دهند تا مقامات بالا تصمیمی بگیرند. من شخصاً با عقیدۀ رئیس ساواک خراسان موافقم ولی نمی‌توانم دستوری بدهم خوب است موضوع را به عرض تیمسار ریاست ساواک برسانید و از نتیجه من را هم مطلع نمائید.
[پی‌نوشت رئیس ساواک:] مراقب رفتار او بشوند. اگر لازم باشد بعد از ماه رمضان اقدام شود.
تیمسار قائم مقام فرمودند . این مسئله تحت عنوان کلی در شورا مطرح شود، 1 شنبه شورا است، همراه بیاورید.
1. پی نوشت تیمسار ریاست به ساواک خراسان ابلاغ شد . 2. برای طرح در شورا یادآوری نمائید. 23 /10