پسر میلانی با آقایان خمینی، شریعتمداری، مرعشی [و] گلپایگانی [و] در تهران با فلسفی ملاقات نموده و نامبردگان هرکدام به شرح زیر اظهاراتی نمودند:
تاریخ سند: 31 فروردین 1343
پسر میلانی با آقایان خمینی، شریعتمداری، مرعشی [و] گلپایگانی [و] در تهران با فلسفی ملاقات نموده و نامبردگان هرکدام به شرح زیر اظهاراتی نمودند:
متن سند:
از: ساواک خراسان تاریخ:31 /1 /1343به: اداره کل سوم شماره: 36
تلگراف رمز
عطف 5193 /321 ـ 29 /1 /43
پسر میلانی با آقایان خمینی، شریعتمداری، مرعشی [و] گلپایگانی [و] در تهران با فلسفی ملاقات نموده و نامبردگان هرکدام به شرح زیر اظهاراتی نمودند:
1. خمینی اظهار داشته روزی که به من تکلیف شد که به قم مراجعت نمایم، دولت پیشنهاد سازش نمود. گفتم اگر می‌خواهید من با دولت سازش داشته باشم بایستی خط‌مشی سیاسی دولت عوض و کلیه قوانین ضداسلامی لغو و شناسایی کشور اسرائیل که با همه کشورهای اسلامی دشمنی دارد، پس گرفته شود؛ مستشاران و کارشناسان اسرائیل از ایران طرد بشوند؛ ایران مانند سایر کشورهای اسلامی با اسرائیل قطع رابطه کند و پولی که از مردم به‌عنوان مالیات اخذ می‌شود، صرف خرید اسلحه که با همان سلاح خود ملت را می‌کشند، نشود و اضافه نموده که من عقیده گذشته خودم را راسخ؛ منتها فعلاً باید سعی شود که اولاً میان جامعه روحانیت1 وحدت عقیده کامل برقرار، ثانیاً برنامه مبارزات به طریق صحیح و طوری عمل شود که بتوان ضمن صدور اعلامیه‌ها و تهیه وسایل آن، در منابر نیز با آزادی بیشتر عقاید خود را بیان داشت.
نامبرده نوار سخنرانی خود را که در مدرسه فیضیه ایراد نموده جهت میلانی و قمی ارسال که گویا مفاد آن توصیه به جامعه روحانیت در زمینه ایجاد وحدت و یگانگی است و از جامعه روحانیت تقاضا نموده که برعلیه یکدیگر قیام نکنند و اتهام ناروا نزنند. وی در این سخنرانی از همه روحانیون و مردم مسلمان2 ایران و سایر کشورهای اسلامی استمداد نموده است که در حفظ مبانی دین اسلام اتحاد و یگانگی داشته و برعلیه دشمن مشترک مبارزه کنند. که این قسمت هنوز تأیید نشده است.
2. آیت‌الله شریعتمداری اظهار داشته اصولاً این نوع مبارزه غیراصولی صحیح نیست زیرا جامعه روحانیت نمی‌داند از دولت چه می‌خواهد و هدف از مبارزه چیست. از طرفی مگر دولت چه گناهی کرده که مورد خشم واقع‌شده؟ من آماده ادامه مبارزه هستم مشروط3 به اینکه یک هدف مشخص تعیین و از دولت درخواست؛ چنانچه دولت به خواست روحانیت پاسخ مثبت و منطقی4 ندهد، آنگاه دولت مقصر و به ما حق داده می‌شود که برای احیای حقوق اسلام و مردم قیام کنیم.
3. آیت‌الله مرعشی بدون اظهارنظر گفته است هر عملی که آقایان انجام دهند با آن‌ها موافقم.
4. آیت‌الله گلپایگانی گفته است اصولاً این جریانات و اعمال برخلاف شرع و دین اسلام است و به‌طورکلی من با این قبیل اقدامات مخالفم.
5. آقای فلسفی اظهار داشته در سال گذشته من یک‌میلیون و هشتصد هزار ریال متضرر شدم زیرا به خاطر مبارزات ناشیانه مانع رفتن به منبر شدند. درعین‌حال من در عقیده خود راسخ، مشروط به اینکه اولاً وحدت عقیده5 و کلام کامل در جامعه روحانیت ایجاد؛ ثانیاً برنامه کار در سراسر کشور به‌طور یکنواخت و هم آهنگ شروع؛ ثالثاً6 هدف از مبارزه مشخص گردد؛ رابعاً در انتشار اعلامیه و گفتار رعایت اصول اخلاقی و متانت، مرعی و به کسی ناسزا گفته نشود.
به‌طورکلی فعلاً از طرف خمینی تصمیم قاطع اتخاذ نشده و چون در بین روحانیون اختلاف عقیده و سلیقه عمیق موجود است، وی سعی دارد اول این شکاف را از بین ببرد و به میلانی و قمی توصیه نموده اتحاد خود را حفظ نمایند. میلانی و قمی تاکنون خط‌مشی واحدی اتخاذ ننموده؛ بااینکه این دو نفر در باطن روابط حسنه‌ای ندارند، سعی می‌کنند ظاهر خود را حفظ نمایند.
در خاتمه پسر میلانی اظهار داشته خمینی، شریعتمداری و فلسفی متذکر شده و شخصاً خود در این مسافرت چنین استنباط نموده چنانچه از طرف روحانیون اقداماتی صورت بگیرد، دولت با تمام قوا و بدون ملاحظه آماده سرکوبی است و فعلاً در حالت بیم و امید به سر می‌برند و ضمن اینکه سعی دارند ظاهر را حفظ کنند باطناً از عکس‌العمل شدید آینده دولت شدیداً بیمناک هستند.
36 ـ 31 /1 سرتیپ خسروزاده
توضیحات سند:
1. در اصل: روحانیونت2. در اصل: مسلکان
3. در اصل: مشچروط
4. در اصل: منقی
5. در اصل: عقید
6. در اصل: ثانیاً