موضوع: خلیل ملکی
تاریخ سند: 11 آذر 1340
موضوع: خلیل ملکی
متن سند:
تاریخ: 11 /9 /40شماره: 104- و- ا 311
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: خلیل ملکی
چون فعلاً خلیل ملکی از تشکیلات جبهه ملی جداست به تکاپو افتاده و می‌خواهد با جبهه ملی همکاری کند لذا در صبح روز 10 /9 /40 نامبرده بمنزل دکتر صدیقی1 رفته و پس از مذاکره با هم قرار همکاری را گذاشتند.
به پرونده خلیل ملکی ضمیمه و بایگانی شود 14 /9 /40
توضیحات سند:
_1- غلامحسین صدیقی: متولد ۱۲۸۴ ش فرزند حسین؛ نامبرده تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه اقدسیه و سپس الیانس فرانسه به پایان برد و پس از اخذ دیپلم به مدرسه دارالفنون رفته و در شعبه علمی به تحصیل پرداخته و پس از خاتمه تحصیل در ایران در دوره دوم اعزام محصلان به اروپا، وی نیز برای ادامه تحصیل به اروپا رفت و در دانشسرای عالی مقدماتی شهر آن‌کولم فرانسه به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۱۱ به اخذ دانشنامه از دانشگاه موفق شد و یک سال در شهر ورسای در دانشسرای عالی «سن کلود» به تحصیل ادامه داد. وی در سال ۱۳۱۵ به اخذ درجه دکترا نایل شده و پایان نامه تحصیلی خود را درباره روانشناسی کودک و آموزش و پرورش نوشته است.
در سال ۱۳۱۶ به دانشگاه پاریس راه یافته و در سال ۱۳۱۷ از دانشگاه مزبور به درجه دکترا رسید. او به زبانهای فرانسه، انگلیسی، عربی آشنائی داشت. او در سال ۱۳۱۷ با سمت دانشیار در دانشگاه تهران مشغول به کار شده و در سال ۱۳۲۲ به درجه استادی ارتقا یافته و در بهمن سال ۱۳۲۳ مدیر کل دبیرخانه دانشگاه گردید. در اسفند ۱۳۲۵ برای شرکت در کنفرانس ملتهای آسیایی به هند سفر کرده. و در آبان ماه ۱۳۲۷ ریاست هیأت ایران در هیأت نمایندگی یونسکو را داشته و در سال ۱۳۳۰ وزیر پست و تلگراف و سپس وزیر فرهنگ و تا پایان زمامداری مصدق پنج بار وزیر فرهنگ و یک بار وزیر کشور شده است.
سال ۱۳۳۲ سمت، ریاست شهربانی را نیز عهده‌دار گردید. در این زمان واقعه قتل افشار طوس اتفاق افتاد او در یک مصاحبه مطبوعاتی وقوع این قتل را نتیجه تحریکات دربار دانست. در رفراندوم سال ۱۳۳۲ وزیر کشور و مأمور انجام نظریات مصدق بود. او در دوره‌های اول و دوم سنا نیز سناتور بوده است.
او از مدافعان مصدق و از بانیان و عضو مؤثر جبهه ملی بوده و در سال ۱۳۳۲ دستگیر و زندانی شده و از افرادی بوده که با محمد مصدق در دادگاه محاکمه در مورد سئوالی در زمینه شکستن پیکره‌های شاه در جواب گفته است : «من به هیچ وجه با این اعمال مصدق موافق نبودم و به علاوه چون استاد فلسفه هستم معتقدم که سلطنت مشروطه برای ایران لازم و ضروری است.» در نتیجه در دادگاه مورد عفو واقع و از زندان آزاد گردیده است. او از کارگردانان تجدید فعالیت جبهه ملی در سال ۱۳۳۹ و از امضا کنندگان ذیل اعلامیه شورای بیست نفری جبهه مذکور و از عناصر امضا کننده اعلام جرم انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی بوده است. او در سال ۴۰ به اتهام اقدام علیه امنیت داخلی کشور دستگیر و سپس با تبدیل قرار از زندان آزاد گردیده است. او به علت ادامه فعالیت خود به نفع جبهه ملی و تشکیل جلسه در منزلش مجدداً در سال ۴۱ نیز دستگیر شده و در تحقیقاتی که از وی به عمل آمده عنوان کرده عضویت هیچ یک از احزاب را نداشته و فقط در جبهه ملی عضو بوده و عضویت شورای مرکزی این جبهه را داشته است. فعالیت یاد شده پس از آزاد شدن از زندان به تدریج کاسته شده و از سال ۴۴ به بعد منحصر به شرکت در تعدادی از جلسات اعضای سابق این جبهه در تهران و ارتباط با آنها بوده و از سال ۱۳۵۰ فعالیت او در جبهه مذکور محدود به حضور در مجالس ترحیم برخی از اعضای متوفای جبهه مذکور بوده است.
در دوران نهضت شاه برای تصدی نخست وزیری از وی دعوت نمود. اما وی نتوانست کابینه‌ای تشکیل دهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی کناره‌گیری از سیاست را پیشه کرد و در سال ۱۳۷۰ درگذشت.
رک: فرازهایی از تاریخ انقلاب ص ۳۲۳ تا ۳۲۱.