موضوع: صدور اعلامیه علیه وزیر دارائی
تاریخ سند: 12 شهریور 1343
موضوع: صدور اعلامیه علیه وزیر دارائی
متن سند:
شماره: 1619 /326 تاریخ:12 /6 /1343گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: صدور اعلامیه علیه وزیر دارائی
یک نسخه ماشین شده پیوست که ظاهراً از طرف قاسم اشراقی1 خطاب به دکتر فرهنگ مهر معاون وزارت دارائی نوشته شده و از واقعه‌ای که برای آقای هویدا وزیر دارائی (تصادف اتومبیل در شمال)2 اظهار تأسف نموده و سپس تأسف ثابت‌پاسال3 و سایر افراد فرقه بهائی را نیز به اطلاع دکتر فرهنگ مهر رسانیده است و به طور کلی استنباط می‌گردد قصد نویسنده این نامه و یا اعلامیه این بوده است که دکتر فرهنگ مهر معاون وزارت دارائی دارای مسلک بهائی‌گری است.
روی پرونده امیرعباس هویدا وزیر دارائی بایگانی شود به انضمام یک نسخه نامه ماشین شده. رئیس بخش 322 رشیدی
ارسال شود.
توضیحات سند:
1. امیرقاسم اشراقی، فرزند حسین در سال 1277ش در تهران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس سن‌لوئی و دارالفنون تهران سپری کرد و پس از گذراندن دوره مدرسه پست و تلگراف در تهران، برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و در مدرسه عالی هخ شولد به مدت 18 ماه دوره مهندسی دید و پس از آن به فرانسه رفت و ضمن شرکت در دوره‌های مهندسی، مدرک مهندسی الکتریسیته و رادیو گرفت و پس از یک سال فعالیت در کارخانجات فرانسه به ایران بازگشت و در وزارت پست و تلگراف استخدام و رئیس مرکز گیرنده بیسیم شد. او که ریاست بر ادارات مختلفی را در این وزارتخانه تجربه کرده بود، در سال 1329ش در کابینه رزم‌آرا وزیر شد. پس از آن به سازمان برنامه رفت و قائم‌مقام مدیرعامل شد. در سال 1334ش دوباره در کابینه حسن علاء وزیر شد که این سمت در کابینه منوچهر اقبال نیز تکرار شد و در مدت کوتاهی که اقبال در کنفرانس نخست‌وزیران پیمان بغداد در پاکستان شرکت داشت، به عنوان کفیل نخست‌وزیر معرفی گردید.اشراقی تا سال 1338ش وزیر پست و تلگراف بود و در سال 1336ش به این شرح معرفی شد: «مشهور به بهائیت است. خانم او ایتالیائی است. تمایل انگلیسی دارد. ترقی او از زمان رزم‌آرا شروع شد. از زمان ریاست ستاد اول رزم‌آرا با او مربوط شد و حتی مدتی مانند یک مأمور اطلاعاتی برای او کار می‌کرد... چون شهرت به بهائیت دارد، روی این زمینه با روحانیون زیاد رفت و آمد می‌کند و در تمام مجالس عمومی شرکت می‌کند.»
سوابق سوءاستفاده‌های او در مصادر مختلفی که قرار داشته، به این شرح ثبت شده است:
«در زمان ریاست بر اداره خطوط، دائی خود را به عنوان معاون خویش برگزید و 5 تن سیم مسی را از انبار خارج و در بازار آزاد به فروش رسانده است. مبلغ 5000 دلار به حساب شخصی خویش واریز کرده است. 38 میلیون تومان بودجه سازمان برنامه را بدون سند خرج کرده است. در خرید 180000 شماره تلفن سوءاستفاده کرده است. در خرید فرستنده 100 کیلوواتی سوءاستفاده کرده است. و ...»
در سال 1338ش در رابطه با وی نوشته‌اند: «همسرش خدمه سفارت انگلیس بوده و اشراقی اکثر مکالمات تلفنی و اخبار کابینه رزم‌آرا را به آنجا می‌داده است.»
قاسم اشراقی از اعضای تشکیلات فراماسونری و در لژ همایون عضویت داشت. زمان درگذشت وی مشخص نیست. اسناد ساواک. پرونده انفرادی
2. درباره چگونگی این تصادف نوشته‌اند: «در بعضی از محافل مطلع شایع است که در موقع تصادف اتومبیل آقای نخست‌وزیر، خواهر خانم آقای منصور (دختر نظام الدین امامی) که رفیقه آقای هویدا نیز می‌باشد، با حالت غیرعادی (مست) پشت فرمان اتومبیل قرار داشته و منجر به تصادف ماشین و مصدوم شدن سرنشینان اتومبیل گردیده است.» امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک . ج 1. ص 86
3. حبیب‌الله ثابت‌پاسال، فرزند عبدالله در سال 1282 ﻫ ش در تهران متولد شد. اجدادش همگى یهودى بودند و پدرش در اواسط عمر به فرقۀ بهائیت پیوست. حبیب‌الله دیپلم خود را از مدرسه سن‌لوئى گرفت و بعداً راننده کامیون شد و سرانجام گاراژى براى تعمیر اتومبیل تأسیس کرد. در مرحلۀ بعد کارخانۀ صنایع چوب، شرکت ثابت پاسال، شرکت زمزم و تولید پپسى‌کولا را به راه انداخت، سپس جذب بانکدارى و عضو هیأت مدیرۀ بانک ایران و انگلیس، بانک ایران و خاورمیانه و نایب رئیس بانک ایران شد. او امتیازات واردات فولکس واگن و راه‌اندازى کارخانۀ لاستیک سازى جنرال تایر، تولید روغن موتور اسو و شیشه مینا را به دست آورد و در عین حال که مدیر عامل کمپانى فیروز بود، «بیش از چهل شرکت دیگر داشت». وى مؤسس روتارى کلاب از لژهاى فراماسونرى است و باتوجه به اینکه عضو فرقۀ بهائیت بود، با همکارى دربار، تلویزیون ایران را راه‌اندازى کرد. نقل است که او سوءاستفاده فراوانی از اعتبارات بانک در ایران کرده است. در کودتاى 28 مرداد ثابت پاسال با صدور چک سفید در جهت حمایت از رژیم شاه به عرصه وارد شد و این چک او را تبدیل به یکى از مهره‌هاى پرقدرت دربار ایران کرد. پاسال در قاچاق مواد مخدر دست داشت و در سال 1348 ده کیلو هروئین و مرفین از اتومبیل وی کشف شد. با پیروزی انقلاب اسلامی وی به خارج از کشور گریخت و در پاریس ساکن شد. ثابت پاسال در سال 1369 در آمریکا درگذشت.