صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 6 اسفند 1327


متن سند:

طبق تحقیقاتیکه بعمل آمده بغیر از دکتر کشاورز1 و دکتر رادمنش و دکتر جودت و دکتر کیانوری آقای دکتر عقیلی عضو فعال حزب توده و دکتر حکمت عضو انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی و طرفدار جدّی حزب توده میباشند دو نفر نامبرده استاد دانشگاه تهران هستند و بجز افراد نامبرده در نامه استاد دیگری که عضو حزب توده در دانشگاه باشد شهرت ندارد.

توضیحات سند:

1ـ دکتر فریدون کشاورز در رشت بدنیا آمد، در دارالفنون درس خواند و در دوره رضاشاه با استفاده از بورس دولتی در پاریس تحصیل کرد و پس از بازگشت به ایران در دانشکده پزشکی به تدریس پرداخت.
وی سه ماه پس از تشکیل حزب توده با کمک سلیمان میرزا اسکندری عضو حزب توده شد و در مهرماه 1321 به عضویت کمیته مرکزی درآمد.
در مجلس چهاردهم (1322) لیدر فراکسیون حزب توده بود و در کابینه قوام السلطنه (1325) به وزارت فرهنگ رسید.
مدتی نیز روزنامه «رزم» ارگان سازمان جوانان حزب توده را منتشر کرد.
(29 ـ 1321).
پس از غیرقانونی شدن فعالیت حزب توده و فرار سران حزب به شوروی رفت و در پلنوم ششم (1338) از حزب توده کناره گرفت، بعد از آن به بغداد رفت و مدتی در رادیو عراق به کار پرداخت، سپس به الجزایر رفت و در آنجا به تدریس در دانشگاه مشغول شد و کتاب «من متهم می کنم کمیته مرکزی حزب توده را» منتشر کرد.
وی در تلاش برای ماندن در عرصه فعالیتهای سیاسی گاه به چین نزدیک شد و گاه به آلبانی، اما این ارتباط ها دوام چندانی نداشت و او همچنان در انزوای سیاسی باقی ماند.
در باکو مسئول تبلیغات و مورد احترام مقامات ادبی آذربایجان بود، با این همه به تقاضاهای مکرر او برای انتقال خانواده اش به باکو توجهی نشد و او نیز برای حل مشکل خود به کنسولگری ایران مراجعه کرد، اما پس از بازگشت از کنسولگری دستگیر شد و تا سی سال بعد در شهرهای مختلف شوروی زندانی بود.
پس از آزادی در کسوت درویشی رفت و خواهان بازگشت به ایران شد که مقامات شوروی با آن مخالفت کردند.
سرانجام با جلب توافقت مقامات شوروی او در 1356 به ایران بازگشت.
بعد از انقلاب در تبریز به حزب خلق مسلمان پیوست و در ماجراهای خلق مسلمان تبریز دستگیر و پس از مدتی آزاد شد و در 1364 درگذشت.

منبع:

کتاب چپ در ایران - سازمان جوانان حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 13

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.