صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

درباره : برنامه های محرم و صفر

تاریخ سند: 8 آذر 1357


درباره : برنامه های محرم و صفر


متن سند:

محترما باستحضار میرساند.
مجموع گزارشات رسیده و قرائن موجود نشان میدهد که وضعیت سوگواری و کیفیت برنامه های ماههای محرم و صفر در سال جاری با سنوات قبل کاملاً متفاوت خواهد بود.
1 تجربه عینی در ماه مبارک رمضان نشان داد که بر اثر تحریکات و تعالیمی که به وعاظ و سخنرانان مذهبی داده شده بود، آنها در سخنرانیهای خود در ماه مذکور روش تحریک تدریجی را برگزیدند.
باین معنی که در روزهای اول با لحن ملایمتری ابتدا زمینه های ذهنی در حاضران در مجالس بوجود آوردند و هر روز از روز قبل تحریکات و تبلیغات شدیدتری انجام دادند، تا در نهایت افکار و احساسات را برای ایام عزاداری (19 تا 21 ماه رمضان) آماده سازند و در این ایام بهره برداری کنند.
روند اوضاع نشان داد که وعاظ و سخنرانان مذهبی آماده گری لازم را از این جهت بعمل آوردند و هنگامی که تحریکات و تبلیغات انجام شد و آمادگی نسبی در قاطبه مردم فراهم آمد، آنگاه گردانندگان گروهها و سازمانهای مخالف رژیم اعم از کمونیستها و غیر کمونیست ها، در روزهای آخر ماه رمضان به بهره برداری پرداختند و در پوشش مذهبی، راه پیمائی، تظاهرات و نهایتا آتش سوزی و خرابکاری انجام دادند و در واقع هدف درگیر ساختن مردم و نیروهای انتظامی و نظامی را تعقیب و تا حدودی هم موفق شدند.
تجربه مذکور که روند کیفی و کمی ماه مبارک رمضان نشان داد، بروشنی میتواند تا حدود زیادی روند کار را در ماههای عزاداری محرم و صفر بنظر آورد و طبیعی است که با آمادگی و زمینه سازی بیشتری که طی اینمدت روی قاطبه مردم فراهم ساخته اند و تبلیغات پردامنه ای که از سوی محافل مخالف اعم از مذهبی افراطی و کمونیستها و دیگر سازمانها و گروههای مخالف صورت گرفته، عناصر آشوب طلب شدیدا به شرایط اسثتنائی ماه محرم (با تکیه بر اوج گیری احساسات مذهبی مردم) برای نیل بمقاصد خود دل بسته است.
در اعلامیه هائی که توسط محافل مخالف روحانی انتشار یافته، مردم به اجتماعات، اعتصابات و خرابکاری و مقاومت در مقابل مامورین ترغیب شده اند و حتی بمسائل عمده تر و حیاتی تر جامعه دست اندازی شده و موضوعاتی از قبیل قطع برق، آب، نفت و امثال آن مورد توجه قرار گرفته است.
ضمن تراکتها، اعلامیه ها و شایعاتی که از سوی مخالف دیگر بخصوص کمونیستها نشر یافته و پخش شده، بر امر خرابکاری، آتش سوزی، ترور، مقاومت در مقابل مامورین و ایجاد بدبینی شدید مردم نسبت به رژیم، تاکید و تکیه شده و آرامش مردم و منابع تامین امکانات رفاهی و حیاتی جامعه مورد تهدید واقع شده است.
طی شایعاتی که در بین مردم منتشر گردیده، سخن از توزیع اسلحه، پوشیدن کفش، پاشیدن اسید بر روی مردم، آتش زدن مغازه ها و اماکن و اتومبیلها، حملات گروهی به واحدهای پلیس و امثال آن میرود و تکیه میگردد که روز عاشورا حوادث مهمی رخ خواهد داد و گفته شده که «عاشورا روز خون و آتش خواهد بود».
انتشار اینگونه شایعات و پخش اعلامیه های متعدد که عموما در جهت بر هم زدن نظم عمومی و ایجاد برخورد و درگیری بین مردم و مامورین است، صرفنظر از آموزشی که بطور کلی به عوامل مخالف میدهد، موجب بروز وحشت شدید در جامعه میگردد و همین ترس و وحشت سبب تشدید وخامت اوضاع و تاثیر بیشتر اثرات جنگ روانی میشود.
از جانب محافل مذهبی سعی بر آنست که مجالس و اجتماعات با هر تعداد ممکن افراد بیشتر تشکیل گردد.
در اجتماعات و مجالس وعاظ به تحریک بپردازند و زمینه های ذهنی و احساسی را برای شورش و بلوا در مردم ایجاد نمایند و طبیعی است که کمونیستها با قدرت سازماندهی و رهبری خود به دقت و بطور کامل سعی در بهره برداری از احساسات برانگیخته شده خواهند کرد و در این میان گروههای تروریست اعم از تروریستهای کمونیست یا عوامل تروریست مذهبی نیز جنبه های شدیدتری بحوادث خواهند بخشید.
با شرح مطالب بالا میتوان بطور نسبی پیش بینی کرد که برنامه عوامل مخرب و مخالف در ماه محرم و در صورتیکه زمینه را مساعد ببینند، ادامه آن در ماه صفر بشرح زیر باشد و بخشی یا همه آنرا مورد عمل قرار دهند.
1ـ ایجاد تشدید جنگ روانی و توسعه ترور تبلیغاتی 2ـ ایجاد آمادگی هر چه بیشتر در مردم از جهت جلب توجه عمومی بمسئله محرم و بویژه حوادث احتمالی روزهای سوگواری 3ـ سعی در برپائی اجتماعات و پر جمعیت ساختن هر چه بیشتر مجالس 4ـ انجام سخنرانیهای حاد و تحریک آمیز توسط وعاظ در منابر و مجالس و تبلیغ و تحریک احساسات مذهبی و عاطفی شرکت کنندگان 5ـ بحرکت در آوردن جماعات حاضر در مجالس و بهم ملحق نمودن جماعات مختلف و نمایش قدرت در قبال مردم و مامورین از جهت کثرت جمعیت طرفدار 6ـ انجام تظاهرات خیابانی با شعارهای تحریک آمیز و ایجاد زمینه های برخورد و درگیری با مامورین انتظامی و نظامی سرانجام خلق بهانه های بیشتری برای تحریک مردم و وانمود ساختن این نکته که دولت دشمن مردم و دین و برنامه های سوگواری است.
7ـ ایجاد وحشت در مردم از لحاظ مواد ضروری حیاتی و بوجود آوردن نا آرامی در سطح جامعه از جهت تامین مایحتاج روزمره (نمونه های آن اخیرا در مورد نفت، بنزین، گاز، نان و سایر مایحتاج دیده شده است).
8ـ ایجاد آتش سوزی در بانکها، پمپ های بنزین، مغازه های مردم، اماکن دولتی.
9ـ ایجاد راه بندانهای مصنوعی برای بوجود آوردن گره های ترافیک در سطح شهر و اخلال در امر عبور و مرور، بخصوص ایجاد مانع در امر تحرک و جابجائی نیروهای انتظامی و امدادی.
10ـ حرکت دستجات با شرکت گروههای کثیر مردم، در حالیکه کودکان و زنان را در پیشاپیش جمعیت حرکت میدهند و عوامل اخلالگر و باصطلاح نیروهای اجرائی در پناه حضور کودکان و زنان در دنباله جمعیت و با استفاده از حائل مذکور، دست باجرای برنامه های مورد نظر خود بزنند.
11ـ حرکت دستجمعی در شبها و اختلال در امر فرمانداری نظامی و لغو عملی مقررات آن.
12ـ احتمال تجمع و تحصن در مساجد و تکایا نیز میرود تا از این طریق بتوانند مانع از اجرای طرح جلوگیری از اجتماعات و تظاهرات در روزهای بعد شوند.
13ـ در اعلامیه های منتشر شده از سوی محافل مخالف روحانی باین نکته توجه شده که امکان دارد از سوی مامورین انتظامی موانعی برای حرکت دستجات فراهم شود و یادآوری گردیده که بعنوان عکس العمل، جمعیت هر کجا با مانع و مقاومت روبرو شد، در همان محل (در کوچه، خیابان، بازار، میدان و امثال آن) توقف کند، در محل بنشیند و وعاظ و سخنرانان به سخنرانی بپردازند.
بنابراین از جمله تاکتیکهائی که در این رابطه مورد عمل قرار خواهند داد، احتمال ایجاد اینگونه صحنه ها و درگیریها خواهد بود.
14ـ تشکیل گروههای حمله جهت غافلگیر ساختن مامورین و ربودن سلاح آنها.
15ـ استفاده از ابزارهای دفاعی در جنگ تن به تن از قبیل پنجه بوکس، چاقو، چوب، میله های آهنی و امثال آن برای برخورد با مامورین.
16ـ ایجاد خرابکاری بوسیله بمب و مواد منفجره در اماکن حساس و یا معابر عمومی بمنظور ایجاد وحشت.
17ـ ایجاد درگیری و برخورد با مامورین در یک زمان در نقاط مختلف بمنظور در هم ریختن نظم استقرار مامورین و مستاصل کردن فرماندهی عملیات.
18ـ انجام آتش سوزی در اتوبوسهای شهری و اتومبیلهای مردم برای ایجاد راه بندان.
19ـ استفاده از موتورسیکلت، دوچرخه و وانت بار و حتی خودروهای باری بزرگتر برای جابجائی افراد، انجام عملیات تروریستی و خرابکاری در ایام محرم بویژه روزهای تاسوعا و عاشورا.
20ـ انجام اقدامات نمایشی تحریک آمیز، مانند قمه زنی، خودزنی، پوشیدن کفن و براه انداختن دستجات کفن پوش در پیشاپیش جمعیت کثیری که بعنوان دسته یا هیئت عزاداری بحرکت در آمده اند.
21ـ انجام عملیات ایذائی و حمله بمامورین و خودروهای سبک و سنگین نظامی بمنظور کشتن، ربودن سلاح و ایجاد آتش سوزی در نقاطی که امکان فرار برای آنها میسر باشد.
22ـ از آنجا که بروز هر گونه حادثه ای در پایتخت اثرات تبلیغاتی و انعکاس وسیع داخلی و خارجی دارد، باحتمال زیاد نیروهای مخالف سعی خواهند کرد، عوامل خود را برای ایجاد حادثه به تهران انتقال دهند.
23ـ امکان حمله خرابکاران و اخلالگران به نقاط حساس و حیاتی.
24ـ امکان قطع آب، برق، تلفن در روزها و شبهای ماه محرم.
25ـ احتمال اخلال در مراکز تلفنی اعم از قسمتهای استخراج، پالایش، انبارها، پخش و انتقال مواد سوختی.
26ـ احتمال تشدید اعتصابات در واحدهای حساس خدمات برای ایجاد مضیقه در زندگی مردم و افزایش بدبینی و یاس اجتماعی 27ـ با توجه به اینکه بقایای گروههای تروریست، قبلاً مسلح به تعدادی اسلحه و نارنجک بوده اند، و در ماههای اخیر نیز خبرهای فراوانی درباره ورود و خرید و فروش اسلحه و مهمات در نواحی مختلف کشور رسیده، چنانچه وجود مقادیر کثیری اسلحه صحت نداشته باشد، وجود سلاح و نارنجک در حد ایجاد برخورد و اجرای عملیات تروریستی و حملات پراکنده ایذائی را نمیتوان انکار کرد و لذا احتمال کاربرد سلاحهای گرم فراوان میباشد.
28ـ اقدامات فوق که بطور عمده توسط عوامل کمونیست طراحی و اجراء میگردد، در نهایت بمنظور ترکیب نمودن دو عامل تروریسم تبلیغاتی یا جنگ روانی و اجرای برنامه عملیات مسلحانه در سطح عمومی و بوجود آوردن درگیری بین نیروهای نظامی و انتظامی و مردم و حاکم ساختن هرج و مرج و جنگ داخلی است که عناصر مخالف در نظر دارند در شرایط ویژه ماه محرم بآن متوسل گردند.
با توجه بمراتب مشروحه فوق، اگر چه امکان دارد مواردی از نکات مورد بحث اجراء نشود، اما همانطور که اشاره گردید، از مجموع گزارشات رسیده، اجرای اقداماتی بشرح بالا در دستور کار گروههای مختلف مخالف قرار گرفته و لذا بمنظور حفظ نظم و اجرای صحیح قانون و ممانعت از گسیخته شدن آرامش و انتظام عمومی و جلوگیری از بهره برداری نیروهای ضد ملی، ضرورت مقابله با هر یک از اقدامات مذکور و اجرای دقیق قوانین و مبارزه جدی با هر نوع آشوب گری و تحریکات بشدت محسوس است و انجام اقدامات زیر پیشنهاد میگردد.
1ـ مراقبت دقیق از رادیو و تلویزیون ملی ایران بمنظور جلوگیری از تسلط عوامل مخالف و ایجاد خرابکاری در تاسیسات حیاتی سازمان تبلیغاتی کشور و یا انجام تبلیغات مضره.
2ـ تهیه و اجرای برنامه های جاذب مذهبی و تبلیغاتی از قبیل مراسم سینه زنی، نوحه خوانی و اجرای مراسم مذهبی دیگر از جهت سرگرم نگاهداشتن خانواده ها، بدیهی است در خلال این برنامه ها باید برنامه های آگاه کننده و ظریف تبلیغاتی که سبب هوشیاری و آگاهی مردم نسبت به حقایق باشد، به ترتیب کاملاً زیرکانه تهیه و پخش شود.
3ـ مراقبت دقیق از نقاط حساس و حیاتی در سطح پایتخت و در درجه دوم در سایر نقاط کشور.
4ـ اجرای طرحهای دقیق حفاظتی و مراقبتی در مورد نگاهداری تاسیسات آب و برق، بمنظور جلوگیری قطعی از هر گونه قطع یا کاهش میزان برق و قطع آب، بخصوص در شبها.
5ـ مراقبت دقیق از تاسیسات نفتی کشور و جلوگیری از هر گونه اعتصاب و کم کاری در این زمینه.
6ـ جلوگیری از حرکت دستجات عزادار در خیابانها و معابر و ممانعت از الحاق گروههای مختلف به یکدیگر.
7ـ ممانعت از برگزاری مجالس در مساجد بزرگ و با گنجایش زیاد، در نواحی حساس.
8ـ متفرق کردن جمعیت های حاضر در مجالسی که اجازه تشکیل گرفته اند، برای جلوگیری از پیوستن آنها بیکدیگر.
9ـ ممنوع المنبر ساختن وعاظ محرک و اخلالگر شناخته شده و جلوگیری قطعی از سخنرانی آنها در ایام محرم و صفر.
10ـ دستگیری و بازداشت کسانی که در مجالس سخنرانیهای تحریک آمیز میکنند.
11ـ اعزام و گشت زنی گروههای 4 نفری نظامی و پلیس در بازار تهران بمنظور ممانعت از تحریک افراد آشوبگر و جلوگیری از تعطیل مصنوعی بازار و خیابانها.
12ـ جلوگیری از هر گونه اجتماعات خیابانی و تغییر (کاستن) ساعات عبور و مرور طبق مقررات فرمانداری نظامی در روزهائی که احتمال تحریکات وجود دارد مانند ایام تاسوعا و عاشورا.
13ـ با توجه باعلامیه مورخه 7 /9 /57 دولت، فرمانداران نظامی شهرهائی که فرمانداری نظامی برقرار است، اعلامیه هائی در جهت ارشاد و تذکر بمردم صادر نمایند.
14ـ در صورت لزوم بار دیگر با تکیه بر اعلامیه دولت، گفتاری درباره توجه و آگاهی مردم نسبت به توطئه های ضد ملی و برنامه های خرابکاران از رادیو ـ تلویزیون پخش گردد.
15ـ تخلیه خیابانها از اتومبیلهای پارک شده بخصوص در ایام سوگواری و توقف اتوبوسهای شرکت واحد اتوبوسرانی در ایام مذکور.
16ـ جلوگیری از حرکت دوچرخه پائی، موتورسیکلت، وانت بار و اتومبیلهای بارکش در ایام سوگواری.
17ـ تامین مواد غذائی و سوختی فراوان برای مردم و جلوگیری از بروز تنگناها در این زمینه با استفاده از کلیه امکانات.
18ـ گشت زنی نیروهای متخصص در نقاط مختلف شهر برای شناسائی خرابکاران و خنثی کردن اقدامات تروریستی و خرابکاری.
19ـ دستگیری و خارج ساختن سریع عناصر محرک از صحنه های تحریک و تجمع.
20ـ اخذ تعهدات کافی از صاحبان، بانیان، متولیان مجالس و وعاظ.
مراتب جهت استحضار و صدور اوامر مقتضی بعرض رسید.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور ـ سپهبد ناصر مقدم گیرنده :مدیر کل اداره سوم.
طباطبائی ریاست سازمان اطلاعات و امنیت ایلام جهت آگاهی و اقدام مقتضی

توضیحات سند:

1ـ سپهبد مقدم رئیس ساواک این نامه مفصل را برای ارتشبد ازهاری نخست وزیر دولت نظامی نوشت و رونوشت آن را به شعب مختلف ساواک در استان ها فرستاد.
ارسال این نامه در هشتم آذرماه آن هم یک روز پس از اطلاعیه دولت درباره ماه محرم و چگونگی برپایی مراسم عزاداری، نشان می دهد که دولت نظامی برای انتشار آن اطلاعیه احتمالاً مشورت یا استعلامی از ساواک نکرده است.
در این نامه همه نوع اعتراض، مخالفت و اقدامی که ممکن است در این ماه صورت گیرد، بنا بر شایعات موجود، اعلامیه ای منتشر شده و اطلاعات جمع آوری شده از طریق منابع ساواک یادآوری و سپس راه کارهای پیشگیرانه ارائه شده است.
در این راه کارها یکی مراقبت از رادیو و تلویزیون و تأسیسات نفتی است.
این اقدام امروز (8 /9 /57) صورت پذیرفت و نیروهای ارتش برای اداره پالایشگاه تهران و محافظت بیشتر از سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران وارد این دو مکان شدند.
(بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 255، ص 3) نظر سران ارتش برای مقابله با مردم در ماه محرم بسیار قاطعانه بود.
سپهبد خواجه نوری رئیس اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران در آستانه حلول این ماه در نتیجه گیری گزارش خود نوشت که «زمان آن رسیده است که دولت با قاطعیت کامل دست به کار شده و با استفاده از کلیه امکانات موجود به سرکوبی آشوبگران از همین روزهای اول محرم بپردازد.
» (پرونده 1226 ـ 02، ج 1)

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 17 صفحه 471







صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.