موضوع: اعلامیه مضره
تاریخ سند: 1 آبان 1357
موضوع: اعلامیه مضره
متن سند:
از: 9/ﻫ 1 تاریخ:1 /8 /1357به: 312 شماره: 20364 /9 ﻫ 1
موضوع: اعلامیه مضره
چندی پیش شجاعی صاحب فروشگاه پوشاک واقع در خیابان شاهرضا نو نرسیده به چهارراه نادری در فروشگاه خود بین دوستانش اعلامیه مربوط به زندانی شدن آیت‌الله طالقانی1 که با امضای مهدی بازرگان2 بود، توزیع می‌نموده است.
نظریه شنبه. عین اعلامیه مذکور به پیوست3 تقدیم می‌گردد. ضمناً مشارالیه از وضع موجود شدیداً ناراحت و دوستان خود را تشویق به تکثیر اعلامیه مزبور جهت مطالعه همگان می‌نمود.
نظریه یکشنبه. 1. نظریه شنبه مورد تأیید است. 2. عین اعلامیه مذکور به پیوست ایفاد می‌گردد. 3. به منبع گزارش دهنده توجه لازم داده شد تا حدود امکان اعمال و رفتار وی را تحت نظر داشته باشد. 4. مشخصات کامل ملصق به عکس وی پس از تهیه تقدیم خواهد شد.
نظریه چهارشنبه. نظریه یکشنبه ما تأیید می‌شود.
توضیحات سند:
1. آیت‌الله سیدمحمود طالقانی در سال 1289 ﻫ ش دیده به جهان گشود. وی در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت و دارای روحیات انقلابی و ضدظلم رشد نمود و برای نخستین بار در محضر پدرش مرحوم آیت‌الله سیدابوالحسن آغاز به یادگیری مفاهیم اسلامی درس تقوا کرد. پدر وی را به لحاظ تقوا سرآمد پرهیزکاران یاد می‌کنند. آیت‌الله طالقانی در زمان طلبگی آشنایی فراوانی با امام خمینی داشت و روابط متقابل آن دو بسیار بود. مرحوم طالقانی دروس حوزوی را در محضر آیات عظام و اساتید به پایان رساند و از آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد گرفت. پس از پایان تحصیل به تهران بازگشت و در مدرسه سپهسالار به تدریس علوم اسلامی مشغول شد. تبلیغ، تشکیل جلسات مذهبی، مبارزه با رضاخان باعث دستگیری وی در سال 1318 شد. وی پس از شهریور 1320 و شکست استبداد فعالیت‌های خود را گسترش داد و در جریان نهضت ملی نفت از فعالان بود. پس از کودتای آمریکائی 28 مرداد 1332، دستگیر و به دلیل مخفی نمودن شهید حجت‌الاسلام سیدمجتبی نواب صفوی در خانه‌اش مدتی زندان بود. در کنگره جهانی «شعوب المسلمین» در کراچی شرکت نمود. در کنگره اسلامی قدس که سالی یک بار تشکیل می‌گردید دو بار مقام ریاست هیئت نمایندگی ایران را داشت. از سوی مرحوم آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی حامل پیامی برای «دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه» در مصر شد. با آغاز نهضت امام خمینی از فعالان صحنه‌ی سیاست و تبلیغ بود. در سال 1341 دستگیر و پس از اندکی آزاد شد. سپس در جریان نهضت 15 خرداد بار دیگر به زندان محکوم گردید. در سال 1346 آزاد و مجدداً در سال 1350 دستگیر و مدت سه سال به زابل و 18 ماه به بافت کرمان تبعید شد. در سال 1352 مجدداً دستگیر و به 10 سال زندان محکوم و با اوج‌گیری نهضت اسلامی مردم ایران از بند آزاد شد. آیت‌الله طالقانی از بدو آزادی خود بار دیگر وارد صحنه‌ی سیاست شد و با انتشار اعلامیه ددمنشی رژیم سفاک پهلوی را محکوم نمود. با تأسیس شورای انقلاب به ریاست آن تعیین و در سال 1358 از سوی امام خمینی(ره) به عنوان امام جمعه تهران معین شد. وی در 19 شهریور 1358 در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. آیت‌الله طالقانی که مقام والائی چون حضرت ابوذر داشت و علیه ستمگران و چپاولگران مبارزه می‌نمود، در برابر دشمنان چون مالک اشتر مجری عدالت و مدافع ولایت بودند. آیت‌الله طالقانی علیرغم زندان‌ها ـ تبعیدهای مکرر چندین اثر جاودان منتشر کردند:1ـ حاشیه بر تنبیه الامه مرحوم آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی 2ـ تفسیر پرتوی از قرآن 6 جلد 3ـ تفسیر نهج‌البلاغه 2 جلد 4ـ با قرآن در صحنه 5 ـ آینده بشریت از نظر مکتب ما 6ـ سفرنامه حج 7ـ اسلام و مالکیت 8ـ جهاد و شهادت 9ـ وحدت 10ـ آزادی 11ـ توحید 12ـ ترجمه کتاب امام علی (ع) جلد اول
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت الله سید محمود طالقانی،3 جلد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی
2. مهندس مهدى بازرگان در سال 1278 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد. وى جزو اولین کسانى است که پس از اتمام دوران متوسطه در تبریز و تهران براى ادامه تحصیلات عالى به فرانسه عزیمت و در رشته مهندسى ترمودینامیک تحصیلات خود را به پایان برد. مهندس بازرگان پس از بازگشت به ایران به عضویت کادر علمى دانشگاه تهران نایل گردید. وى فعالیت سیاسى خود را از جبهه ملى آغاز نمود. در دوران نخست وزیرى دکتر محمد مصدق ریاست موقت شرکت ملى نفت ایران و بعد سازمان آب تهران را عهده‌دار گردید. پس از تعطیلى و توقف کار جبهه ملى اول با سقوط دکتر مصدق بر اثر کودتاى 28 مرداد 1332 از جمله کسانى بود که جبهه ملى دوم را تاسیس نمود. وى به همراه مرحوم آیت‌الله طالقانى، دکتر یدالله سحابى، رحیم عطایى، منصور عطایى، عباس سمیعى و حسن نزیه از جبهه ملى دوم کناره گرفته و نهضت آزادى ایران را تأسیس نمودند. در سال 1342 سران نهضت آزادى دستگیر و مهندس بازرگان و آیت‌الله طالقانى به 10 سال زندان محکوم شدند. لیکن پس از سپرى شدن 6 سال مهندس بازرگان آزاد گردید. مهندس بازرگان در سال 1356 به اتفاق جمعى از سیاسیون و حقوقدانان نظیر کریم سنجابى، ناصر میناچى، حسن نزیه و... جمعیت دفاع از آزادى و حقوق بشر را تأسیس کردند. لذا از طرف گروه انتقام که ساخته و پرداخته رژیم شاه بود بمبی در مقابل در منزل وى منفجر شد. قبل از پیروزى از طرف امام در راس هیئتى به آبادان رفت تا جریان اعتصاب کارگران نفت را علیه رژیم که کمر آن را در بعد اقتصادى شکسته بود سامان بهتر و بیشترى دهد و به مسائل آنان رسیدگى کند. وى همچنین سفرى به پاریس نمود تا حضرت امام را از طرح شعار «شاه باید برود» منصرف کند. به اعتقاد او طرح شعار رفتن شاه با برخوردارى از ارتش، ساواک و پشتیبانى آمریکا شعارى مناسب و راه‌کارى عملى نبود. بازرگان پس از پیروزى انقلاب اسلامى از سوى امام (ره) به عضویت شوراى انقلاب درآمد و با پیشنهاد اعضاى شورا به امام(ره) از طرف ایشان مسئولیت تشکیل دولت موقت که اولین دولت اسلامى پس از پیروزى انقلاب بود را بر عهده گرفت. دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل اتخاذ روشهاى غیر انقلابى به خصوص اتخاذ مواضع مخالف با تسخیر لانه جاسوسى آمریکا و نیز اصرار بر انحلال مجلس خبرگان قانون اساسی و رد این پیشنهاد از سوى امام از کار استعفا داد که بلافاصله مورد پذیرش امام واقع گردید. او در نخستین دوره مجلس شوراى اسلامى از سوى مردم تهران به مجلس راه یافت. مهندس بازرگان در تاریخ 30 /10 /1373 در تهران درگذشت.
3. در اعلامیه مورد اشاره که دارای تاریخ «سوم شعبان 1397» و خطاب به «محضر انور علمای اعلام و مراجع عظام دامت برکاتهم» می‌باشد، آمده است: «در این مملکت بی پناه که امر قضا و قانون در یک جا جمع شده، نه می‌توان تظلم به نزد ظالم برد و نه قبول ظلم کرد و ساکت نشست و شکوه و درد دل به حضور پیشوایان دین و مأمورین دفاع از حق و عدل می‌آورم. بدینوسیله ندائی و دعائی می‌طلبم. شاید به گوش دنیا و اجابت خدا برسد. حضرات عظام به خوبی آقای حاجی سیدمحمود طالقانی را می‌شناسند از فضل و زهد و از مجاهدت دیرینه ایشان در اشاعه قرآن و ارشاد جوانان نیز استحضار دارند. این سیدجلیل‌القدر را سازمان مدعی امنیت در دو سال قبل معلوم نیست به چه اتهام واهی همراه با عده‌ای دیگر از افاضل و اتقیاء روحانیت دستگیر نمود، سپس بدون ملاحظه کبر سن و کسالت های عدیده، مدت مدیدی معظم‌له را بدون محاکمه در زندانهای طاقت فرسا اسیر کرده است. در حالی که اظهار می‌شد زندانیان سیاسی ایران تماماً مارکسیست هستند. اخیراً نیز علیرغم ادعای دیگرشان که محاکمات ما قانونی و علنی است آیت‌الله طالقانی را بدون اطلاع و حضور حتی افراد خانواده در دادگاههای نظامی (و شاید به طور غیابی) به ده سال محکوم نموده‌اند!
آیا آیت‌الله طالقانی کمونیست بی‌دین بود یا جانی خرابکار؟ آیا کسانی که این مجتهد را بازداشت و محکوم کرده‌اند کوچکترین صلاحیت قضائی و شرعی داشته‌اند؟ آیا در سایه حکومت به قول خودشان دموکراتیک و مدافع حقوق بشر و مسلمان نباید کمترین حق دفاع و آزادی و حیات برای افراد کشور خصوصاً زبدگان روحانیت وجود داشته باشد؟ اللهم انا نرغب الیک فی دولت کریمه تعز بها الاسلام و اهله و تذل بها النفاق و اهله. مهدی بازرگان» بخش ضمائم