صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 14 شهریور 1328


متن سند:

طبق اطلاع حاصله، دکتر مصدق در جلسه ای که داشته اند، اظهار نموده است: به کسانی که به من اعتماد و ایمان دارند، سفارش کرده ام که در انتخابات تهران1 این اسامی را در درجه اول بنویسند: دکتر مصدق، حائری زاده2، مکی3، دکتر بقائی و ارسلان خلعتبری4 و سعی و کوشش وافی نمایند که اسامی الهیارصالح5، نریمان6 و دکتر جزایری7 نیز در آرای ما و سایرین قید شود، اضافه نموده است که در این موضوع، اعلامیه ای هم منتشر خواهند کرد و البته انتخاب 5 نفر اول مسلم و سه نفر بعدی بسته به نظر انتخاب کنندگان خواهد بود.

توضیحات سند:

1ـ عمر دوره پانزدهم مجلس شورای ملی در روز چهارم مرداد ماه 1328 هش خاتمه یافت و نمایندگان، آماده انتخابات دوره شانزدهم شدند.
2ـ سید ابوالحسن حائری زاده یزدی : فرزند آقامیرزا سیدعلی حایری، در سال 1271 هش در شهر مشهد متولد شد.
تحصیلات مقدماتی خود را در مشهد به پایان رسانیده، سپس به همراه پدرش به یزد رفته و نزد مدرسان آن زمان، فقه، اصول، ریاضیات و علم هیأت را خواند.
حایری زاده در طول حیات سیاسی خود، در حدود ده دوره به نمایندگی مجلس برگزیده شد.
اولین دوره از یزد وارد مجلس گردیده و چند دوره دیگر از یزد و دو دوره از مشهد و بقیه از تهران که آخرین بار در دوره هجدهم از پایتخت به عنوان وکیل اول انتخاب گردید.
وی با تمامی دولتهای وقت مخالفت می نمود، الا با کابینه های قوام السلطنه و سپهبد زاهدی، آن هم به علت دوستی عمیقی که با آنها داشته است.
حایری زاده در سال 5 132 از طرف قوام السلطنه مأمور تشکیل کمیته حزب دموکرات قوام در خراسان شد.
وی در طول حیات سیاسی خود همواره به مخالفت شدید با سیاست انگلستان پرداخته ولی در مقابل، جز در زمان تجزیه آذربایجان، هرگز مخالفتی با سیاست بلوک شرق نکرده است.
در سندی از ساواک به تاریخ آبان ماه سال 1341 چنین آمده است: «نامبرده قبل از قیام 28 مرداد 32 از اعضای جبهه ملی و از طرفداران دکتر مصدق بوده ولی بعدا به اتفاق دکتر بقائی و مرحوم آیت الله کاشانی علیه حکومت مصدق فعالیتهای شدید می نموده است.
ضمنا نامبرده در همان تاریخ، با فدائیان اسلام و جمعیت هواداران صلح نیز ارتباط داشته است و اکنون هم رهبر حزب خلق می باشد که جلسات آن بعضا به اتفاق آقایان عبدالقدیر آزاد و حسین مکی تشکیل که در آن جلسات نسبت به اوضاع کشور بحث و مذاکره می شود.
» پرونده های انفرادی ساواک 3ـ حسین مکی: فرزند سید باقر، در سال 1290 هش در تهران متولد شد.
تحصیلات خود را در دبیرستان دارالفنون به پایان رسانید.
پس از اتمام تحصیلات، کارمند فنی راه آهن گردید، سپس بازرس ویژه وزارت راه و عضو هیأت عالی بازرسی نخست وزیری بود.
بعد از شهریور 1320 مقالاتی تحت عنوان «تاریخ بیست ساله ایران» در روزنامه «مهر ایران» منتشر ساخت.
در پنجمین دوره نخست وزیری احمد قوام در بهمن 1324 به سمت معاونت شهرداری تهران منصوب و پس از تشکیل حزب دمکرات قوام، از گردانندگان آن حزب شد و به عنوان وکیل اراک وارد مجلس شورای ملی گردید.
در زمان حکومت دکتر مصدق جزو هیأت خلع ید از شرکت انگلیسی نفت جنوب، به آبادان رفت.
پس از اختلاف نظر با دکتر مصدق در دسته مخالفین جدی وی از جمله دکتر مظفر بقایی، ابوالحسن حائری زاده، سید مهدی میراشرافی و...
در آمد.
وی سه دوره نماینده مجلس شورای ملی و عضو فعال حزب زحمتکشان و مسوول شورای عالی سازمان نگهبانان آزادی(به ریاست دکتر بقائی) بود.
نامبرده از نزدیکان و دوستان دکتر مظفر بقائی بوده و در مقاطع مختلف از وی حمایت می کرده است.
یاد شده در سال 52 بیان داشته: «دکتر بقائی مهره اصلی در کشور بوده که برای روز مبادا ذخیره شده است.
» مکی از مخالفان دکتر مصدق و طرفدار شاه و حکومت مشروطه بوده است.
پرونده های انفرادی ساواک 4ـ ارسلان خلعت بری نماینده مجلس شورای ملی در دوره های 18 (1335ـ1332) و 19 (1339 ـ 1335) از بابل و دوره 20 (1340 ـ 1339) از شهسوار بود.
5 ـ اللهیار صالح: در سال 1276 هش در کاشان متولد شد.
اولین مشاغل اداری خود را در سفارت آمریکا با عنوان مترجمی شروع کرد.
در طول چهار دهه، مناصب مختلفی چون: وزیر دارائی کابینه قوام (1321)، وزیر دارائی کابینه سهیلی (1321)، وزیر دادگستری کابینه ساعد (1323)، وزیر دادگستری کابینه حکیمی (1324)، سفیر ایران در آمریکا(1324)، وزیر مشاور و وزیر کشور در کابینه حکیمی (1324)، وزیر دادگستری کابینه قوام(1325) و نماینده مجلس شانزدهم از کاشان(1339) را به عهده داشت.
6ـ سید محمود نریمان : پیش از انتخابات دوره شانزدهم و همکاری ایشان با دکتر مصدق و شرکت در تحصن، در کابینه های گذشته چندین بار به وزارت رسیده و در کابینه دکتر مصدق وزیر دارائی شد.
وی در ادوار شانزده و هفده نماینده مجلس بود.
مرحوم نریمان در آخرین روز نخست وزیری دکتر مصدق در 28 مرداد 32 در منزل دکتر مصدق بود.
پس از کودتا هم در جریان نهضت شرکت داشت.
سالهای آخر زندگی را در نهایت سادگی و حتی تنگدستی گذراند و در فروردین 1340 به رحمت ایزدی پیوست.
7ـ دکتر شمس الدین جزایری : فرزند سید حسن، دارای تحصیلات دکترای حقوق از فرانسه و رئیس فرهنگ تهران، مدیر عامل شرکت بیمه، نماینده مجلس شورای ملی، استاد دانشگاه، وزیر فرهنگ در کابینه رزم آرا و مدتی نیز استاندار خراسان در دوران دولت امینی بوده است.
همچنین نامبرده جزء مؤسسان حزب وحدت ایران در سال 1321 و حزب ایران در سال 1322 و از طرفداران سیاست آمریکا در ایران بوده است.
در مقطع دولت مصدق از وی کناره گیری کرده و به اروپا رفت و پس از کودتای 28 مرداد به ایران بازگشته و در جریان انتخابات دوره بیستم نیز با طرفداران دکتر علی امینی همکاری داشته است.
پرونده های انفرادی ساواک

منبع:

کتاب مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 1

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.