تاریخ سند: 5 مرداد 1346
غلامحسین باقری خادم مسجد سقاخانه
متن سند:
از: 8 ﻫ تاریخ:5 /5 /1346
به: 316 شماره: 3873 /8ﻫ
1ـ غلامحسین باقری خادم مسجد سقاخانه به حمید روانبخش که درب دکان باقری بود ساعت 11.00 روز 28 /4 میگفت شیخ عباس پورمحمدی با آقای کشمیری دامادشان تلفن کرده که از توقیف بیرون آمده و ظهری نهار را در کرمان صرف میکند و عصر به رفسنجان میآید.
2ـ ساعت 16.00 روز گذشته (چهارشنبه 28 /4 /46) حاج شیخ عباس پورمحمدی با ماشینهای کوچک تیبیتی ویژه خط رفسنجان وارد و با تاکسی به منزل رفتند جمعیت قلیلی در گاراژ و درب منزل ایشان منتظر بودند در ساعت 19.00 هم برای نماز جماعت به مسجد سقاخانه آمدند.
3ـ حمید سرایداری در ساعت 10.00 امروز در دفتر لوان تور به حمید روانبخش میگفت حاج شیخ عباس را با دو نفر مراقب آوردهاند که بین راه خطری متوجه نامبرده نشود و سالم به رفسنجان برسند.
4ـ بمانعلی گلمحمدی هنوز در توقیف میباشد.
5ـ فعالیت حزب پان ایرانیست از دو حزب ایران نوین1 و حزب مردم2 بیشتر است حزب پان ایرانیست با بلندگوئی که روی ماشین نصب شده در خیابانهای رفسنجان شعارهای حزبی میدهد و در میدان مجسمه هم همه روزه عصرها از مرکز حزب شعار میدهند.
6ـ ورود حاج شیخ عباس به رفسنجان روحانیون را خوشحال کرده و اشخاصی که برای نماز در مسجد حاضر میشدهاند به یکدیگر چشم روشنی و تبریک میگویند.
7ـ قیافه پورمحمدی مانند همیشه باز و خندان و روحیه نامبرده قوی و تابحال هیچگونه اظهار نارضایتی نکرده است.
رونوشت برابر اصل است. اصل در پرونده پورمحمدی است در پرونده روحانیون کرمان بایگانی شود. اوانی ـ 30 /5
توضیحات سند:
1. حزب ایران نوین در تاریخ 24 /9 /1342 اعلام موجودیت کرد. در رأس رهبری آن حسنعلی منصور و جریان کانون مترقی قرار داشت و پس از ترور منصور دچار تزلزل شد و بدلیل این که امیرعباس هویدا به جهت نخست وزیر شدن از قبولی دبیرکلی حزب سر باز زد، وزیر سابق کشور (عطاالله خسروانی) به دبیرکلی انتخاب شد و تا سال 1348 در این سمت باقی ماند. پس از خسروانی و تا انحلال حزب، و تأسیس حزب رستاخیز منوچهر کلالی دبیرکل آن بود. البته این شکل ظاهر قضیه است.
دبیران کل حزب هیچگاه به فکر حل مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه و یا ترقی و پیشرفت مسائل نبودند بلکه تنها در فکر منافع مالی و شخصی خود و اقدام و بستگان و دوستان خود بودند و بودجهای که از طرف دولت و وزارتخانهها اما به طریق محرمانه دریافت میکردند به مصارف شخصی خود میرساندند و فعالیت عمده حزب در انتخابات آشکار میشد. آنان سعی میکردند تا به هر صورت ممکن افراد خود را به عنوان نماینده مردم به مجلس و هر کجا احتیاج به انتخاب داشته و یا پُستی در کار بوده تحمیل کنند و آن قدر در آراء تغییر میدادند که مورد اعتراض هویدا و شخص شاه هم قرار میگرفتند. حزب ایران نوین، حزبی مدافع و مجری سیاست آمریکا بود که شاه به لحاظ طرفداری از انقلاب سفید آن را پذیرفت و به جز طرفداری از سیاستهای آمریکا در ایران و ترویج فرهنگ شاهنشاهی و اشاعه فساد بوسیله تأسیس سازمان جوانان حزب کار دیگری انجام نداد. ـ اسناد ساواک، بولتن ویژه و پرونده حزب ایران نوین
رجوع شود به کتاب: حزب ایراننوین به روایت اسناد ساواک / 5 جلد/ تهران/ مرکز بررسی اسناد تاریخی
2. حزب مردم: در سال 1336 با مشاورت علم و شاه دو حزب مردم و ملیون تشکیل شد که در ظاهر رقیب یکدیگر بودند اما در واقع هر دو مجری دستورها و فرمانهای شاه به شمار میآمدند. رهبری حزب مردم را اسدالله علم به عهده داشت و رهبری حزب ملیون با دکتر منوچهر اقبال بود. شاه در پیام نوروزیاش تمایل خود را برای تشکیل احزاب اعلام و در 27 اردیبهشت 1336 حزب مردم که اصطلاحاً حزب اقلیت خوانده میشد، اعلام موجودیت کرد. 25 نفر از جمله اسدالله علم، سناتور یحیی عدل، دکتر فرهاد، دکتر حسن مظاهری، مهدی شیبانی، حسن افشاری، دکتر پرویز ناتل خانلری، امیر بیرجندی و محمد الهی اعضای مؤسس حزب مردم بودند.
حزب به تدریج در استانها دفاتر و شعبههای خود را گسترش داد و فعالیت خود را در میان مردم آغاز کرد. علم، رهبر حزب، جهت گسترش دامنهی نفوذ خود در میان اقشار و طبقات پایین جامعه برنامههای ظاهرفریبی را در مرامنامه حزب گنجانید و در این راستا اعلام کرد حزب مردم طرفدار سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات، تقسیم زمین بین کشاورزان بدون زمین و برابری حقوق زن و مرد است. عمده فعالیت احزاب دوگانه در انتخابات دورهی 20 مجلس شورای ملی بود. حزب مردم به رهبری علم از حزب رقیب خود شکست خورد و حزب ملیون با 79 درصد از کل آرا به پیروزی رسید، اما به دلیل تقلب گسترده، انتخابات دورهی 20 ابطال شد. اسدالله علم مؤسس حزب مردم بلافاصله بعد از ابطال انتخابات در شهریور 1339 از دبیرکلی حزب مردم استعفا داد و به جای او پرفسور یحیی عادل به سمت دبیرکلی حزب تعیین شد. روزنامهیاندیشهی مردم ارگان حزب مردم بود که پس از کنارهگیری علم تعطیل شد.
ر.ک: حزب مردم به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان کرمان، کتاب 1 صفحه 310