صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : فعالیت مخالفین دولت

تاریخ سند: 19 مهر 1340


موضوع : فعالیت مخالفین دولت


متن سند:

شماره : 3128 /312 در جلسه روز مذکور در منزل آقای سردار فاخر حکمت1 [که] با حضور فتح اللّه فرود2 و اسداللّه رشیدیان و چند نفر دیگر از مخالفین دولت تشکیل گردیده بود از طرف نامبردگان به علیرضا فداکار وکیل پایه یک دادگستری که محل کار وی در خیابان شاهرضا جنب سویس ایر می باشد تکلیف نموده اند که روزنامه خود را در اختیار آنان گذارده و ماهیانه شصت هزار ریال دریافت نماید لیکن مشارالیه از قبول این پیشنهاد خودداری نموده است و طبق اطلاع نامبردگان با اسماعیل پوروالی مدیر روزنامه بامشاد وارد مذاکره گردیده اند.
توضیح اینکه علیرضا فداکار اهل شیراز و مورد حمایت آقای سردار فاخر حکمت می باشد.
ضمیمه پرونده روزنامه بامشاد و ارائه شود 25 /7 /40 فردا ارائه شود آقای اسماعیل پوروالی اظهار داشت در مدت مسافرت به اروپا که مدت آن یک ماه بیشتر نیست خیال دارم که روزنامه را در اختیار فردی قرار دهم ولی بدون مشورت ساواک این کار را نخواهم کرد 27 /7 /40 اداره سوم 19 /7 204 ـ ر

توضیحات سند:

1ـ رضا حکمت «سردار فاخر» فرزند حسام الدین مشارالدوله شیرازی در تهران چشم به جهان گشود و تحصیلات اولیه را در مدرسه علمیه به پایان برد.
در جنگ جهانی اول که شمس الدین فطن الملک از تهران برای تشکیل حزب دموکرات به شیراز وارد شد و حزب را تشکیل داد رضا حکمت ریاست کمیته آن را به عهده گرفت.
بعد از علاءالسلطنه، صمصام السلطنه به تشکیل دولت اقدام کرد و به پیشنهاد وی، فاخر السلطنه از طرف احمد شاه به لقب سردار فاخر نایل گردید.
سردار فاخر برای اولین بار در اواخر دوره چهارم پس از آنکه اعتبار نامه اسماعیل میرزا مسعود از آباده در مجلس رد شد، بجای او از آباده انتخاب شد.
در دوره های پنجم و هشتم نیز از این شهر به نمایندگی برگزیده شد.
در دوره های هفتم، چهاردهم، پانزدهم، شانزدهم، هجدهم، نوزدهم و بیستم از شیراز نمایندگی مجلس را داشت.
در دوره های 15 و 16 و 18 و 19 و 20 نیز رئیس مجلس بود.
وی علاوه بر نمایندگی و ریاست مجلس شورای ملی، در مجلس مؤسسان اول نیز که به سلطنت رضا پهلوی منتهی شد از آباده انتخاب شد.
سالی چند فرمانداری گرگان (استرآباد)، یزد، استانداری کرمان و بلوچستان و ریاست کل آمار را داشت.
پس از سقوط دولت قوام السلطنه در سال 1326، مجلس پانزدهم به نخست وزیری سردار فاخر ابراز تمایل کرد و فرمان نخست وزیری نیز صادر گردید.
پس از چند روز، از قبول این سمت امتناع کرد و ریاست مجلس را بر نخست وزیری ترجیح داد.
سردار فاخر پس از انحلال دوره بیستم دست از کار دولتی کشید.
سرانجام رضا حکمت «سردار فاخر» بعد از ظهر روز سه شنبه 24 آبان 1356 دچار خونریزی مغزی شد و به بیمارستان تهران کلینیک منتقل شد، اما معالجات مؤثر واقع نشد و ساعت 8 صبح روز چهارشنبه 25 آبان 1356 در سن 86 سالگی فوت کرد.
2ـ فتح اللّه فرود فرزند فضل اللّه در سال 1280 ش در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات عالی را تا لیسانس حقوق ادامه داد.
نامبرده سمتهایی من جمله، مدیر شرکت سهامی تثبیت نرخ غله، عضو هیأت مدیره شرکت سهامی بیمه، شهردار تهران، نماینده دوره های 14، 18 و 19 مجلس شورای ملی، سناتور مجلس سنا و ...
را عهده دار بود.
ساواک در سند بیوگرافی او آورده است : «فردی بانفوذ در میان مردم و در سیاست متمایل به سیاست انگلیس است.
وی به خاطر به دست آوردن آراء مردم ضمن شرکت در جلسات مذهبی، جلسات متعددی متشکل از کارگران، فرهنگیان، بازاریان، ارتشیان بازنشسته و وعاظ وابسته به رژیم در منزل خود تشکیل می دهد و این گردهم آیی بعدها منجر به تشکیل جمعیت مجاهدین و مدافعین قانون اساسی و حزب خلق گردیده و عمده فعالیت مشارالیه این بوده که ضمن حمایت از شاه مخالفتهایی با دولتهای وقت (اقبال، شریف امامی، مخصوصا دکتر امینی) می نموده لکن این فعالیتها در زمان روی کار آمدن علم و منصور (سالهای 42 و 44( به حداقل رسیده و در زمان هویدا (44) به کلی قطع گردیده است.
یادشده یک بار در سال 1340 دستگیر شده و اتهام وی در مورد عوارض زمینهای شخصی به نام مهرابی بوده و بار دیگر در بهمن ماه همان سال به اتهام شرکت در تظاهرات دانشگاه تهران بازداشت گردیده است که اداره کننده جلسات نامبرده (جمعیت و حزب مذکور در بالا) عده ای از افراد توده بوده اند.
وی از فئودالهای منطقه ساوه بود و کشاورزان منطقه از دست او شکایاتی نموده اند.
«فرود با دختر علم السلطنه (منشی مظفرالدین شاه) که از ملاکین و سرمایه داران به نام بود ازدواج کرد و این امر یکی از عوامل مؤثر در کسب قدرت برای نامبرده بود.
فرود از فراماسونرهای قدیمی و باسابقه و استاد لژهای تهران و آریا بود و در سطح بین المللی (گراند لژ آلمان) دارای نفوذ قابل توجهی بود.
ـ اسناد ساواک ـ پرونده های انفرادی

منبع:

کتاب مطبوعات عصر پهلوی - مجله بامشاد به روایت اسناد ساواک صفحه 105

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.