صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 13 بهمن 1332


گزارش


متن سند:

مأمور ویژه گزارش می دهد از اعضای حزب زحمتکشان شنیده شده عده ای از متنفذین کرمان که در تقویت دکتر بقائی نقش مؤثری را عهده دار می باشند با سیدضیاءالدین طباطبائی1 مربوط بوده و از نامبرده حرف شنوی کامل دارند.
به قرار مسموع، دکتر بقائی مرتبا برای مبارزه انتخاباتی و حفظ صندوقهای آرا دستوراتی به افراد حزب زحمتکشان داده و از طرف متنفذین کرمان نیز همه گونه مساعدت مالی و معنوی نسبت به نامبرده به عمل آمده است.
2

توضیحات سند:

1ـ سید ضیاءالدین طباطبائی: یکی از عوامل اصلی کودتای 1299 و نخست وزیر کودتا، در سال 1268 هش در شیراز متولد شد.
پدرش «حجت الاسلام سیدعلی آقایزدی» یک سال پس از تولد او برای خدمت در دربار مظفرالدین میرزا ولیعهد، عازم تبریز شد و در همین شهرستان به تحصیل پرداخت.
بعد از فراگیری زبانهای فارسی و عربی به آموختن زبانهای فرانسه و روسی ادامه داد.
سیدضیاء بعد از مراجعت به شیراز از پانزده سالگی شروع به نوشتن مقالاتی در روزنامه های شیراز و در 27 سالگی، خود به انتشار روزنامه ای به نام «ندای اسلام» در شیراز مبادرت نمود.
به علت انتشار مقالات تند و کوبنده علیه حکام وقت، مورد سوء قصد قرار گرفت.
بعد از این واقعه به تهران آمد و در سال 1293 روزنامه «شرق» را در تهران نشر و بعد از توقیف آن، روزنامه «برق» را به جای آن منتشر کرد که آن هم توقیف و تعطیل گردید.
سیدضیاءالدین بعد از سفری به خارج در سال 1295 به تهران مراجعت کرد و به انتشار روزنامه جدیدی به نام «رعد» مبادرت نمود و در دوره جدید روزنامه نگاری خود، طرفدار سرسخت سیاست انگلستان و رئیس الوزرای مورد علاقه آنها «وثوق الدوله» بود.
در سال 1298 هش وثوق الدوله قرارداد معروف 1919 م را با انگلیسها منعقد نمود.
که عملاً ایران را تحت الحمایه انگلیس قرار می داد که با مخالفت های ملی شدیدی در مجلس و افکار عمومی مواجه شد.
سیدضیاء یک تنه به دفاع از این قرارداد پرداخت و دهها مقاله در حمایت از این قرارداد در روزنامه «رعد» منتشر کرد.
سیدضیاءالدین داوطلب اصلی مورد نظر انگلیسیها برای ریاست دولت کودتا بود، ولی چون رو در روی رضاخان قرار گرفت، در روز چهارم خرداد 1300 هش سه ماه پس از تصدی مقام نخست وزیری از این سمت عزل و از ایران اخراج شد.
ابتدا به اروپا و سپس به فلسطین رفت.
دوران تبعید سیدضیاء بیش از 22 سال به طول انجامید.
سیدضیاء بعد از اشغال ایران از طرف نیروهای روس و انگلیس در سال 1332 هش به ایران بازگشت و حزب اراده ملی را تشکیل داد و در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی از حوزه انتخابیه یزد به مجلس رفت.
دکتر مصدق با اعتبارنامه وی مخالفت نمود.
در اوایل 1330 هش پس از ملی شدن نفت مجددا داوطلب مقام نخست وزیری شد ولی دکتر مصدق به نخست وزیری رسید.
سیدضیاء سرانجام در سال 1348 در هشتاد سالگی در سعادت آباد تهران درگذشت.
2ـ در روز 13 اسفند 1332 آگهی انتخابات مجلس شورای ملی در تهران منتشر شد و در هجدهم همان ماه اخذ آرای نمایندگان تهران پایان پذیرفت.

منبع:

کتاب مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 159

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.