صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : فعالیت حزب پان ایرانیست (نشست همگانی)

تاریخ سند: 1 مرداد 1348


موضوع : فعالیت حزب پان ایرانیست (نشست همگانی)


متن سند:

از : 18 / ه به : 312 شماره : 2719/ ه در ساعت 30 ـ 18 روز دوشنبه 30 /4 /48 جلسه نشست همگانی حزب پان ایرانیست با شرکت آقایان مختار پندگیر ـ سید قاسم موسوی ـ هوشنگ مرادی ـ علی عوضی ـ محمود مرادی ـ اسکندر سلیمانی ـ فرامرز جانی لاران نیروداری ـ حافظ کهوائی در دفتر خاک و خون تشکیل گردید.
ابتدای جلسه آقای حافظ کهوائی نسبت به تکمیل فرم مخصوص اعضاء جدید حزب آقایان اسکندر سلیمانی و فرامرز جانی لارانی (کارمندان شهرداری) اقدام نموده سپس نسبت به گزارش های هفتگی اعضاء حاضر در جلسه رسیدگی بعمل آورده و بالاخره سؤالات اعضاء بشرح زیر عنوان گردیده است: علی عوضی از کهوائی استفسار نمود که چرا تیمسار ارتشبد آریانا از پست خود معزول گردید.
آقای کهوائی در پاسخ اظهار می دارد در ارتش سازمانهائی موجود است که مانع از نفوذ اخبار ارتش و مطالب سری به خارج می شوند و کارها را به نحو مقتضی ارزیابی می نمایند.
آن طوری که شایع است و یا اینکه مشاهده می کنیم با یکدیگر مغایرت دارد.
زیرا اگر حساب خیانت در بین بود تیمسار ارتشبد آریانا محاکمه و مرگش حتمی بود و چنانچه در مقام خود نمی توانست کار کند و لغزشی در کارش پدید آمده بود محاکمه می گردید و نتیجه می گیریم که شایعات صادق نبوده است بلکه به موجب حکمی نیز از کارهایش تقدیر شده است.
آقای مختار پندگیر در این موقع اضافه می کند شاید به خاطر بعضی از کشورها مانند عراق چنین روشی را در مورد آریانا اجرا نمودند.
آقای کهوائی حرف او را رد کرده و می گوید نه اینطور نیست چون اگر خائن بود محاکمه می شد حالا عراقیها هرچه می خواستند می گفتند یعنی از این مهم تر می شود که تیمور بختیار زمانی در رأس سازمان امنیت بود حالا در عراق باشد یا یک مشت دیگر مثل او؟ می افزاید خیر ارتش افرادش را در یک سن معینی بازنشسته می کند و آریانا نیز به آن سن رسیده بود و بازنشسته گردیده است.
جانی لاران از آقای کهوائی در مورد اینکه چرا حزبی تشکیل می گردد استفسار می کند.
آقای کهوائی در پاسخ می گوید: یک ساختمان را در نظر بگیرید و قصد رفتن به آخرین طبقه ساختمان را داشته باشید راه صحیح را در نظر گرفته تا به مقصد خود برسید.
حزب نیز همینطور است آنها برنامه هائی با تزهای مختلف دارند و به نفع ملت به مرحله عمل درمی آورند و از این نظر گاهی اوقات اختلافاتی بین احزاب بوجود می آید.
چنانچه ما فعلاً مخالف دولت ایران نوین هستیم زیرا آنها برنامه های انقلابی را نمی توانند صحیح عمل کنند.
حزب1 آنها سابقه ای ندارد در حالی که حزب پان ایرانیست از یک سابقه درخشان حزبی برخوردار است و حزب ما صاحب نظر بوده است نه تنها در تمام امور سیاسی ایران بلکه سیاست سایر کشورهای دنیا را هم مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
سپس آقای کهوائی به مختار پندگیر مأموریت می دهد که نظریات و پیشنهادات مردم را در مورد بیمارستان و نبودن قابله مورد مطالعه قرار داده و در این باره امضاء افرادی را بدست آورد تا نسبت به درج مطلب در دفتر خاک و خون از طریق دفتر مرکزی اقدام گردد.
در خاتمه قرار بر این شد که روز چهارم مردادماه در میدان تاج میتینگی برگزار شود و رهبری برنامه ها را نیز حزب پان ایرانیست در دست گرفته و اجرا نمایند و در این زمینه آقای حافظ کهوائی تأکید نمود که روز جمعه مورخه 3 /5 /48 کلیه افراد در نشست هفتگی شرکت تا برنامه روز بعد در این جلسه مطرح گردیده و بررسیهای لازمه بعمل آید.
در خاتمه هفت پیمان توسط پندگیر اجرا و جلسه در ساعت 30ـ19 خاتمه می پذیرد.
نظریه رهبر عملیات : 1ـ در نشستهای هفتگی و یا جلسات نیروهای جداگانه بعضی اوقات افراد حزب سؤالاتی از قبیل پرسش فوق از نیرودار می نمایند که او ضمن پاسخ مقتضی افراد را ارائه طریق می نماید نمونه آن مفاد گزارش خبری درباره تیمسار ارتشبد آریانا است که حافظ کهوائی به نحو مقتضی پاسخ لازم داده و خط بطلانی روی شایعات گذشته کشیده است.
2ـ با توجه به سوابق امر چنین استنباط می گردد که مسئولین حزب پان ایرانیست منطقه کهکیلویه و بویراحمد قصد دارند نارضایتی مردم و ناراحتی آنان را به صورت شکوائیه به مرکز حزب خود گزارش نموده تا در روزنامه خاک و خون درج نمایند و احتمال دارد در این زمینه دستوراتی به عنوان بخشنامه جهت شعبات حزب در شهرستانها ارسال داشته اند و از مسئولین احزاب وابسته خواسته اند که اقدامات لازم به عمل آورند.
3ـ مراقبتهای لازم درباره میتینگی که در روز شنبه 4 /5 /48 به مناسبت تجلیل از سالروز درگذشت سردار ملی اعلیحضرت رضاشاه کبیر برگزار خواهد شد به عمل آمده که نتیجه آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
آقایان اسکندر سلیمانی و فرامرز جانی لاران اعضاء جدید حزب پان ایرانیست می باشند که در مورد شناسائی و تعیین مشخصات کامل آنها تحقیقات ادامه دارد و پس از حصول نتیجه مراتب متعاقبا گزارش خواهد شد.
والوار نظریه رئیس ساواک : حافظ کهوائی شخص زیرک و فهمیده ای است که همواره سعی می کند گفتار خود را حتی المقدور با سیاست روز تطبیق دهد تا مبادا درگیری و گرفتاری برایش به وجود آید.
گرچه در حال حاضر فعالیت چشمگیری از تشکیلات حزب پان ایرانیست مشهود نبوده ولی اخیرا کم و بیش جنبشی از آنها در منطقه به چشم می خورد.

توضیحات سند:

1ـ حزب ایران نوین: در اواخر آذرماه 42 حسنعلی منصور تشکیل حزب جدیدی به نام ایران نوین را اعلام کرد و عده ای از مقامات دولتی و نمایندگان مجلس را به عنوان اعضای حزب معرفی نمود.
قائم مقام حزب امیر عباس هویدا عضو هیأت مدیره شرکت ملی نفت بود که بعدا جای خود را به عطاء خسروانی وزیر کابینه علم داد و اکثریت نمایندگان مجلس نیز با اشاره شاه به این حزب پیوستند و منصور در مصاحبه ای در بهمن 42 رسما آمادگی خود را برای احراز نخست وزیری اعلام کرد.
در اوایل نخست وزیری وی ، خسروانی از او تمکین نمی کرد و هویدا نه تنها بر هیأت دولت بلکه بر حزب اکثریت هم تسلط نداشت، هویدا سرانجام با تمهید مقدماتی توانست موقعیت خسروانی را متزلزل کند و داوطلب مورد نظر خود دکتر منوچهر کلالی را به مقام دبیرکلی حزب تعیین نماید.
کلالی اقدام به گسترش تشکیلات حزب ایران نوین و ایجاد شعب در شهرهای مختلف کرد و این حزب کم کم به کانون قدرت تبدیل شد تا جایی که خود شاه را به وحشت انداخت و تشکیل نشست بزرگ حزبی در آذربایجان و استقبال فوق العاده از کلالی به برکناری وی از دبیر کلی حزب انجامید.
بعد از برکناری کلالی هویدا خود دبیر کلی حزب را به عهده گرفت و با تشکیل کنگره بزرگ حزبی در سال 1353 در تهران و دعوت از نمایندگان احزاب بزرگ جهان به این کنگره به نقشه ای که علم دبیر کل حزب مردم برای نابودی حزب ایران نوین کشیده بود، کمک کرد.
در این کنگره هویدا که جای پای خود را محکم می دید، مغرورانه اعلام کرد، در انتخابات آینده اجازه نمی دهد حتی یک نفر از حزب مردم به مجلس راه یابد.
نمایندگان حزب مردم که از عوامل علم بودند به او شکایت بردند و علم سرانجام فکر تشکیل حزب واحد رستاخیز را نخستین بار به شاه تلقین نمود و شاه کمتر از دو ماه پس از تشکیل کنگره سراسری حزب ایران نوین در تهران انحلال احزاب ایران نوین و مردم و پان ایرانیست و تشکیل حزب واحد رستاخیز را اعلام داشت.
رک: بازیگران عصر پهلوی ، محمود طلوعی ص 519 تا 521

منبع:

کتاب ارتشبد بهرام آریانا به روایت اسناد ساواک صفحه 105



صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.