صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: جلسه مذهبى منزل حاج موسوى

تاریخ سند: 10 دی 1352


موضوع: جلسه مذهبى منزل حاج موسوى


متن سند:

به: 20 ه‍ 12 تاریخ:10 /10 /52
از: 20 ه‍ ج غ شماره: 2365 /20 ه‍ ج غ
موضوع: جلسه مذهبى منزل حاج موسوى

مورخه 6 /10 /52 ساعت 1830 جلسه مذهبى منزل حاج موسوى واقع در خیابان زیبا خیابان خراسان شماره 70 تشکیل گردید در این جلسه تعدادى در حدود 90 نفر شرکت داشتند که 80 نفر آنان را جوانان دانشجو تشکیل میدادند و چند نفر دانشجو نیز از مدرسه عالى تغذیه و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و قاسم معمارى از دانشکده ادبیات دوره شبانه حضور داشتند ابتدا نوار قرآن از یک دستگاه ضبط صوت پخش گردید آنگاه شخصى به نام محمدتقی جعفرى شروع به صحبت نموده متن سخنرانى خود را به عرفان و شناخت آن اختصاص داد و پس از ذکر تاریخچه مختصرى از عرفان که دنباله سخنرانى جلسه قبل بود1 و در این مورد اظهار داشت که عرفا عموما درون گرا2 بودند و علت گرایش آنها بطرف درون سدود3 طبیعت و سرگردانى آنها و اسارت آنان به قید طبیعت لاجرم بندها را گسیخته و بسیر عالم دورن میپردازند که اینکار همگان نیست واى بسا افرادی که بدرون پناه میبرند دچار سرگردانى شده و دست به انتحار می‌زنند و ناطق سرانجام پس از فلسفه چینى به‌ این نتیجه رسید که براى رسیدن به حقیقت آدمى باید خود را بشناسد و در این مورد باحادیث بسیار و آیاتى از قرآن متشبث شد و ضمن بحث در اینباره به قطعاتى منتخب از آثار فلاسفه اروپا از جمله دکارت و برگن4 و کانت و راسل اشاره کرد و همچنین به رباعیات ابوسعید ابوالحسن5 و مثنوى مولوى کمک گرفت و از مولوى و افکار بلند وى ستایش کرد و در ساعت 2000 بسخنان خود پایان داد و در خاتمه اضافه کرد که این بحث تا سه جلسه دیگر ادامه خواهد داشت.
نظریه شنبه ـ با اینکه محمدتقی جعفرى در سخنرانى خود از عرفان و مسائل علمى خارج نشد و لیکن مجلس گرم دارد. 6
نظریه یکشنبه ـ شنبه توجیه گردید که در کلیه جلسات آن شرکت و چگونگى را گزارش نماید.
نظریه 20 / ه‍ ج غ ـ نظریه یکشنبه تأیید می‌گردد.
نظریه یکشنبه 20 ه‍ 12. به احتمال قوى جعفرى موصوف همان شیخ محمدتقی شاطر جعفرى است که در 312 سابقه دارد. آمال
یک نسخه بهره بردارى و به بخش 321 ارسال گردد. 7
دایره بررسى 16 /10

توضیحات سند:

1. در اسناد موجود ساواک گزارشى مبنى بر اطلاع از جلسات قبلى مذکور وجود ندارد. ظاهراً مدتى جلسات منزل استاد علامه(ره) به منزل یکى از اهالى محل سکونت ایشان منتقل شده بود که تا این تاریخ ساواک از آن مطلع نشده است. این سند توسط ساواک جنوب غرب تهران تهیه شده که حوزه فعالیت آن ··· منطقه محل سکونت استاد علامه(ره) را شامل نمى‌گشت و احتمالاً منبع این ساواک بطور اتفاقى به این جلسه راه پیدا کرده و این گزارش را تهیه نموده است. نظریات مندرج در ذیل سند حاکى از این موضوع مى‌باشد.
2. در اصل سند به اشتباه "درون گر" تایپ شده است.
3. اگر منبع درست ثبت کرده باشد و در تایپ سند هم اشتباه رخ نداده باشد، سُدود یعنى ابرهاى سیاه که آفاق را بپوشانند [لغت‌نامه دهخدا]، ولى استفاده از چنین لغات ثقیل و مهجورى در سخنان استاد معمول نبوده است. از اینرو احتمال قوى‌تر اینست که استاد علامه(ره) فرموده‌اند "سَطْوَت" و به دلیل نزدیک بودن مخارج تلفط دو حرف ت و د، منبع، سَدْوَدْ شنیده و به تصور اینکه یک تعبیر غریب ادبى است آن را به این شکل ثبت و گزارش کرده باشد. در این صورت منظور استاد علامه(ره) از ترکیب "سطوت طبیعت " خشم و قهر و خشونت طبیعت بوده است که اهل عرفان از آن به درون خود پناه مى‌برند.
4. منظور، برگسن (هانرى برگسون) مى‌باشد که احتمالاً به هنگام تایپ اشتباه شده است.
5. منظور، ابو سعید ابوالخیر مى‌باشد که اشتباه در ضبط آن هم از سوى منبع و یا از سوى تایپیست محتمل است.
6. تعبیر منبع در مورد "گرم بودن" سخنرانى استاد علامه(ره) حاکى از آنست که خود وى نیز تحت تأثیر قرار گرفته و مجذوب شده بوده است.
7. منطور، بخش 312 بوده است که مأمور مربوطه به اشتباه 321 نوشته است.

منبع:

کتاب استاد علامه محمدتقی جعفری تبریزی به روایت اسناد ساواک صفحه 168

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.