موضوع: حوادث ایام عزاداری
تاریخ سند: 16 خرداد 1342
موضوع: حوادث ایام عزاداری
متن سند:
دو سخنرانی شیخ محمدتقی فلسفی در مسجد ترکها در روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته جاری با انتشار اعلامیه خمینی- عکسهای متعدد و فراوان او در پایتخت و شعارهای کنایه داری که بر علیه شاه «بنام یزیـد» و «دستگاههـای یزیـدی» و «مریدان یزیـد» میداد عکس العمل بسیار بدی در بیـن تـوده مردم داشت.حملات دسته روحانیون و ملایان در روی منابر بر علیه شاه و دولـت حیثیـت دستگاه های دولتی را پائین آورده و اگر حملات دستـه جمعـی ملاهــا و دستگاههای روحانی در دو ماهه محرم و صفر ادامه یابد یقینا سبب تهییج افکار عمومی خواهد شد و بتدریج نفوذ معنوی روحانیون و ملاها زیاد شده تا جائیکه نفوذ کلام واثر اعلامیه و یا نشریات آنها حوادثی نظیر آنچه در مشروطیت ایران میگذشت بوجود آورد.
در روز11 و 12 محرم حداقل یکصدهزار نفرنطق فلسفی را گوش داده اند اگر موعظه ملاها در مساجد ختم باشد خطرش کمتر از موعظه بر بالای منابر ایام سوگواریست زیرا در آنجا طرف کلام وعاظ طبقات دوم و اول است ولی در روی منابر سوگواری طرف مردم «عوام» و هیجان افکار آنها کنترلش مشکل است.
عدم حضور شیخ حسنعلی راشد1 در مسجد ترکها بعلت اینکه چندی قبل در حضور اعلیحضرت شاه در مسجد سپهسالار حضور یافته و با نظرات دولت درباره 6 ماده رفراندم موافقت کرده و همچنین دعوت از فلسفی برای وعظ در روزهای دهه اول محرم ضربه دیگری بر نفوذ شاه و دولت در دستگاه روحانیون و وعاظ است.
در این ده روز اکثر از وعاظی که طرفدار دولت بودند و یا کمتر بمخالفت علنی بر علیه مقام سلطنت و دولت میپرداختند از اینکه حتی «راشد» هم بعلت نزدیکی با شاه و دولت به مجالس وعظ دعوت نمیشوند بوحشت افتاده و برای اینکه بدسته مخالف اهل دین و علم منصوب نشوند رویه موافقت با دسته «خمینی» پیش گرفته اند.
پخـش عکسهـای متعـدد آیت اله خمینی در مساجد، منابـر و بخصـوص پشـت شیشه مغازه ها و ویترینهای دکاکین بازار و مغازه های خیابانها و معابر یکی دیگر از نشانه پیروزی روحانیون مخالف شاه و دولت است در حالیکه کلانتریها و رؤسای هر کلانتری میتوانستند شخصا و بدون هیاهو و جنجال بهر یک از مغازه ها و دکاکینی که عکس ملاهای مخالف شاه و دولت دارند آنها را وادار به برداشتن عکسهـابنماینــد.
پخـش برنامه های متعدد مذهبی و بخصوصی نوحه خوانی «کواصغرم - کواکبرم » و سینه زنی و دم گرفتن که ازرادیو ایران پخش میشد در دو طبقه خرافاتی و روشنفکر هر دو عکس العمل داشت.
دسته خرافاتی پس از شنیدن این برنامه رادیو ایران آنرا نشانه ترس و ضعف دولت در برابر روحانیون دانسته و دستجات روشنفکران نیز دولت رامسخره کرده و آنها هم پخش این برنامه را دلیل ترس دستگاههای دولتی دانستند از همه مهمتر اینکه ممکن است در آتیه ملاها و روحانیون عدم پخش «نوحه خوانی- سینه زنی و دم گرفتن دسته جمعی»از رادیو ایران را بهانه بر ضد دولت بدانند.
بهرحال پخش این برنامه یک بدعت تازه و زشت تلقی شده است.
مصاحبه ای که مجله روشنفکر باشریعت سنگلجی درباره روضه خوانی و سینه زنی روز 16 خرداد 1342 درسرتاسر کشور پخش خواهد شد جواب بسیار خوبی به ملاهای طرفدار خرافات و بخصوص مخالفین دولت است بنظر میرسد اگر این مصاحبه را در کیهان (نه اطلاعات) عینا پخش کنند اثر فوق العاده خواهد داشت.
اگر در روزنامه اطلاعات و کیهان هر دو با هم پخش شود و یا اطلاعات بتنهائی آنرا نقل کند اثر عالی آن در [طبقه] روشنفکر از بین میرود و آنرا مصاحبه دستوری و (زوری) میدانند در حالیکه اگر کیهان (که دسته مخالف دولت بیشتر آنرا میخوانند و بدولت هم چسبندگی کمتر دارد) عینا آنرا نقل و مقدمه کوتاهی در دو خط درباره اهمیت متن مصاحبه نقل کنندهم عده زیادتری آنرامیخوانند و هم نفوذش بهتر خواهد بود پخش اظهارات فلسفی در روز 10 محرم از مسجد ترکها و تهدیدیکه بادامه فعالیت ضد دولتی بعد از خاتمه دو ماهه محرم و صفر کرد قابل توجه است.
او توصیه میکرد که در انتخابات (گرچه قلابی است) مبارزه کنند و شعار آزادی و حق گرفتنی است و نه دادنی میداد شعار سینه زنها هم در محلات وسط شهر (حسین در راه آزادی شهید شد) بود.
شیخ محمدتقی فلسفی روز نهم محرم این ده ماده را بربالای منبر در مسجد ترکها خواند و از مردم تأئید خواست که همه صحیح است گفتند.
1ـ چرا در تنظیم آئین نامه های دولتی مراعات موازین شرعیه را نمیکنند.
2ـ چرا نظریه مراجع تقلید را در جراید و رادیو منعکس نمیکنند.
3ـ مردم نظریه علماء را چاپ کرده اند چرا دولت اجاره پخش آنرا نمیدهد.
4ـ چرا جوانان و مسلمانان را بجرم پخش نظریه علما زندانی کرده و شکنجه میدهند.
5ـ مدرسه فیضیه ویران و طلاب را کتک زده اند.
6ـ طلاب مریض که دست و کمر آنها شکسته و گچ گرفته بودند از بیمارستانهای قم اخراج کرده اند.
7ـ در روز2 فروردین روز قتل امام جعفر [صادق (ع) ]تا دوروز طلاب و اهل علم را نمیگذاشتند سوار اتوبوس و سواری کنند.
8ـ بازاریان تهران که بعنوان مخالفت با دولت دکانهای خود را بسته بودند تا سه روز نگذاشتند دکانهای خود را باز کنند.
9ـ در ایام عاشورا از انعقاد مجالس دینی خوداری میکردند.
10ـ عده از مجرمین (منظور اعضاء جبهه ملی است) را بدون علت و بعنوان زندانی سیاسی محبوس کرده و مقدرات زن و بچه آنها معلوم نیست و اجازه ملاقات نمیدهند.
بنا بر این از نظر علماء و روحانیون دولت غیر قانونی است و تا سقوط دولت ما این دولت را برسمیت نمیشناسیم .
توضیحات سند:
1 ـ حجه الاسلام حسینعلی راشد از گویندگان سرشناس کشور بود.وی در سال 1284 شمسی در تربت حیدریه به دنیا آمد.
چندین سال در خراسان و اصفهان از محضر اساتیدی چون ادیب نیشابوری، میرزا محمد باقر مدرس رضوی، حاج شیخ حسن برسی، آقا بزرگ شهیدی حکیم، میرزا احمد آقا زاده، حاج آقا حسین قمی و آقا میرزا مهدی اصفهانی، کسب فیض کرد و چند سال نیز در مدرسه سپهسالار و دانشکده معقول (الهیات) دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.
از سال 1320 شمسی سخنرانی های مذهبی و عمدتا اخلاقی او از رادیو پخش می شد.
وی در هفتم آبان 1359 شمسی در سن 75 سالگی در تهران درگذشت.
ر.ک : خاطرات و مبارزات حجه الاسلام فلسفی، ص 121.