حضور مبارک والاحضرت شاهدخت شمس پهلوى
تاریخ سند: 19 مهر 1345
حضور مبارک والاحضرت شاهدخت شمس پهلوى
متن سند:
شماره: 491تاریخ: 19 /7 /45حضور مبارک والاحضرت شاهدخت شمس پهلوى
روز پنجشنبه 14 مهر ماه 45 که شاهنشاه آریامهر براى گشایش و افتتاح دوره اجلاسیه 45 ـ 46 مجلسین به کاخ سنا نزول اجلال فرمودند عدم حضور والاحضرت‌ها در این مراسم و خالى ماندن جایگاه‌هاى اختصاصى آنها توجه شاهنشاه را به خود جلب و موکدا مقرر فرمودند ابلاغ شود: «شرکت والاحضرت‌ها در این مراسم حتمى‌الاجرا است و باید بدون تردید در اینگونه مراسم حضور یابند و فرمودند مزایاى سلطنتى والاحضرت‌ها متضمن این گونه تکالیف نیز هست که نباید از آن سرپیچى شود و اوامر مبارک را صادر فرمودند که اداره کل تشریفات وزارت دربار موظف است که دعوت والاحضرت‌ها را در موارد مربوط دو هفته قبل به والاحضرت‌ها اعلام دارند».
وزیر دربار شاهنشاهى ـ اسداله علم1
توضیحات سند:
1ـ امیر اسداللّه علم فرزند محمد ابراهیم خان شوکت‌الملک در سال 1298 در بیرجند متولد شد. در سال 1321 از دانشکده کشاورزى کرج فارغ‌التحصیل گردید. او از اوان جوانى وارد سیاست شد. ازدواج مصلحتى او با ملکتاج قوام دختر قوام‌الملک شیرازى یکى از متحدین-انگلیس در جنوب ایران، به دستور رضاشاه صورت گرفت و راه پیشرفت او را هموارتر ساخت. طى سالهاى 1313 ـ 1320 در ارتباط فعال با سرویس اطلاعاتى بریتانیا نقش حساسى در عملیات جاسوسى، به ویژه در تهران و شرق و جنوب ایران ایفا نمود و در رأس شبکه عوامل اینتلیجنت سرویس قرار گرفت. در سال 1323 اسداللّه علم حکم مقام پیشخدمتى مخصوص شاه را از محمدرضا پهلوى دریافت کرد و در سال 1326 فرماندار کل بلوچستان شد که تا سال 1328 به طول انجامید. در دى ماه 1328 در کابینه ساعد وزیر کشور شد. در ترمیم این کابینه، به وزارت کشاورزى منصوب گردید. او در کابینه منصور بار دیگر وزیر کشاورزى شد و سپس در کابینه رزم‌آراء به پست وزارت کار رسید. با قتل رزم‌آراء و نخست‌وزیرى مصدق، علم از سوى شاه سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوى شد و از هرگونه تلاش جهت سقوط دولت مصدق باز نایستاد و در کودتاى 28 مرداد 1332 نقشى مؤثر ایفا کرد. پس از کودتا و قدرت‌یابى مجدد شاه، علم در زمره یکى از معدود مشاوران شاه درآمد. با تشکیل کابینه حسین علاء در فروردین 1334 وزیر کشور شد که تا نیمه فروردین 1336 ادامه یافت. در این سال رژیم پهلوى براى نشان دادن خود به عنوان حکومتى دموکراتیک تشکیل دو حزب را تدارک دید که علم در رأس حزب مردم قرار گرفت. در اوایل دهه 1340 شاه بنیاد موقوفات خاندان پهلوى را تأسیس کرد و او را به عنوان سرپرست انتصاب نمود که تا مرداد سال 1341 به طول انجامید. در 30 تیر 1341 به سمت نخست‌وزیرى منصوب شد. رفراندوم فرمایشى «انقلاب سفید» در دوران زمامدارى او انجام گرفت که با مخالفت همه جانبه مردم و علماء روبرو گردید. البته پیش از آن امام خمینى (سلام‌اللّه علیه) به اشکال گوناگون علم و سیاستهاى او از جمله مصوبه هیأت دولت در مورد انجمنهاى ایالتى و ولایتى را مورد حمله قرار داده بودند. گسترش اعتراضات راهى جز عقب‌نشینى براى او باقى نگذاشت و مصوبه فوق‌الذکر در 8 آذر 1341 ملغى اعلام شد. اما روند حوادث منجر به قیام پانزده خرداد 1342 گردید که علم در-سرکوب آن نقش ویژه و تعیین کننده‌اى داشت. دیرى نپایید که وى از سمت خود استعفا داد و به ریاست دانشگاه پهلوى در شیراز منصوب شد. مدتى در پست وزارت دربار به محمدرضا خدمت کرد، ولى به علت بیمارى در نیمه مرداد 1356 استعفا داد. سرانجام علم، یکى از-قدرتمندترین مهره‌هاى رژیم شاه در تاریخ 25 فروردین 1357 بر اثر سرطان خون در یکى از بیمارستانهاى آمریکا از پا درآمد.ر. ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 1 و 2
بازیگران عصر پهلوى، ج 1، ص 643
ناصر نجمى، از سید ضیاء تا بازرگان، ج 1 و 2
پیتر آورى، تاریخ معاصر ایران از کودتاى 28 مرداد تا اصلاحات ارضى، ص 9، (ترجمه محمد رفیعى مهرآبادى)